اولین دیدار رسمی دونالد ترامپ با نتانیاهو برنامه ریزی شد. آیا باید از نتایج این دیدار هراسان بود یا دو مقام ارشد آمریکا و اسرائیل صرفا دیداری تشریفاتی و تبلیغاتی پیش رو دارند؟
باید از این دیدار ترسید،زیرا سفری بسیار مهمی اتفاق افتاده است. در این سفر به جز مسئل مربوط به حماس و حزب الله، در رابطه با تغییرات ژئوپولتیکی منطقه گفتوگو خواهد شد.
مهمترین مسئله صلح ابراهیم و عادی سازی روابط اعراب و اسرائیل است که به موجودیت اسرائیل در خاورمیانه رسمیت میبخشد و سپر امنیتی برای اسرائیل تشکیل میدهد و تهدیدی برای ایران خواهد بود. صلح ابراهیم ایران را در منطقه تاریخی و تمدنی خود در انزوای سیاسی و انجماد اقتصادی قرار میدهد.
عادی سازی اعراب با اسرائیل رخ میدهد چون جهان عرب از بحران فلسطین خسته شده است. حماس به این مسئله پی برده از این رو رهبران جدید این گروه پیشنهاد مذاکره با آمریکا را مطرح کردهاند. با وجود اینکه در داخل ایران برای حماس جشن گرفته شد، ولی این گروه رفته رفته از جمهوری اسلامی فاصله خواهد گرفت.
یکی از مهمترین مسائل در دیدار ترامپ و نتانیاهو، توافق بر چگونگی برخورد با ایران است. اگر ترامپ تا امروز درباره ایران اظهار نظری نکرده است منتظر سفر نتانیاهو بود تا با نتانیاهو هماهنگی داشته باشد. از این رو تا اینجا در رابطه با مذاکرات چراغ سبزی به ایران نشان داده نشده است.
آنچه در ایران نسبت به گفتوگو و توافق با غرب جریان دارد، به کلافی سردرگم میماند. در داخل گروه های سیاسی بر سر بدیهیئت با هم اختلاف نظر دارند. در شرایطی که کشور باید هر چه سریعتر به نتیجه گیری برسد، سهم خواهی از قدرت در میان تندروها احساس میشود و روی تصمیمات کلان و موضوعات حساس تأثیر میگذارد.
متأسفانه دولت دچار بلاتکلیفی است چون در قبال هر نرمشی درباره مذاکرات با خشونت تندروها روبهرو میشوند.منشا این سردرگمی مماشات حاکمیت با تندروها است، به زیان کشور تمام خواهد شد.
در صورتی که این دیدار با تصمیماتی علیه ایران خاتمه یابد، آیا اروپا در اجرایی شدن آن در کنار آمریکا و اسرائیل خواهد بود یا خیر؟
ترامپ در سه مرحله در مورد ایران تصمیم خواهد گرفت. مرحله اول مذاکره است که در تمام جهان پذیرفته شده است و یک حرکت عادی در نظام دیپلماتیک بینالملل است، اما ایران با گفتوگو مشکل دارد. حتی نشانه های واضح نرمش در دولت جدید نیز نتوانسته گرهی که برخی افراد و شخصیت های تندرو بر اصل مذاکرات انداختهاند، باز کند.
مرحله بعدی شدت بخشیدن به تحریمها و افزایش فشار بر ایران است. در صورتی که ترامپ از این مرحله نتیجه دلخواه را کسب نکند، مرحله سوم یعنی برخورد نظامی با ایران آغاز خواهد شد. ترامپ مصمم است مسائل آمریکا و اسرائیل را در خاورمیانه حل کند و بازآرایی خاورمیانه را به نام خود تمام کند.
اگر در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ اتحادیه اروپا در مورد ایران با آمریکا همراهی نکرد، اما در این دوره ما با اروپاییان مسئله داریم. در صورت عدم حل اختلاف با غرب، اعضای اروپایی برجام با فعال کردن مکانیسم ماشه راه برخورد نظامی با ایران را برای آمریکا و اسرائیل هموار خواهند کرد.
رافائل گروسی تا ماه مارس (نزدیک عید نوروز) گزارشی کامل درباره ایران به شورای حکام ارائه خواهد کرد . اروپا بر این اساس درباره فعال کردن مکانیسم ماشه تصمیم گیری خواهد کرد. قرار گرفتن ایران ذیل فصل هفت منشور ملل متحد خطرناک است. ایران در شرایط حساسی قرار دارد.
تحلیلهایی درباره پایان حیات سیاسی نتانیاهو در اسرائیل شنیده میشود، آیا تنزل موقعیت نخستوزیر اسرائیل بر تصمیمات ترامپ تأثیر نخواهد داشت؟ آیا رئیسجمهور آمریکا کماکان میخواهد برنامه های خود برای خاورمیانه را با نتانیاهو به سرانجام برساند یا خیر؟
اسرائیل دو حزب تندرو راست گرا دارد. اگرچه حزب لیکود تندرو است ولی حزب راست گرای دیگر اسرائیل خشونت بیشتر و عمیق تری با عنصر فلسطینی دارد.
این امکان وجود دارد که نیروهای تندروی این حزب کابینه نتانیاهو را ترک کنند و به سقوط دولت وی بیانجامند در این صورت معادله تغییر خواهد کرد. ترامپ روی فضای سیاسی اسرائیل نفوذ بالایی دارد تغییر پایتخت از تل آویو به اورشلیم، به رسمیت شناختن بلندی های جولان به عنوان بخشی از خاک اسرائیل و طراحی و اجرای نقشه صلح ابراهیم و تشویق چهار کشور عربی به عادی سازی روابط با اسرائیل، ترامپ را به شخصیتی محبوب در عرصه سیاسی اسرئیل تبدیل کرده است. ترامپ با منت سنگینی که بر سر اسرائیل دارد میتواند با هر گروه سیاسی در اسرائیل کار کند یا اعضای احزاب راست گرای افراطی را مجبور به مدارا با نتانیاهو کند.آینده سیاسی نتانیاهو مبهم است، اما این وضعیت بین آمریکا و اسرائیل فاصله ایجاد نخواهد کرد.