«علی ربیعی»، دستیار اجتماعی رئیس‌جمهور، در نشست افق‌گشایی موضوع فقر گفت: بخشی از ناکارآمدی سیاست‌های فقرزدا در ایران ناشی از عوامل بیرونی است. زیست درازمدت در دوران تحریم هم امید زداست هم جامعه را از احساس اطمینان تهی می‌کند و در نهایت منجر به زندگی در شرایط ریسک می‌شود.
به گزارش ایرنا، وی تصریح‌کرد: عدم آرامش روانی در زمان زندگی همراه با ریسک، از دلایلی است که در فقرزدایی ناکام ماندیم.
دستیار اجتماعی رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: شعار انقلاب اسلامی فقرزدایی و علت مشارکت مردم در آن نیز مقابله با همین مسئله بود. با وجود اینکه رهبران ما همیشه آرزوی مقابله با فقر را داشتند، روسای دولت‌ها همیشه به دنبال حل این مشکل بودند، اما این مسئله محقق نشده است.
وی گفت: باید گفت این آرزو نه تنها محقق نشده بلکه افزایش یافته است و اگر بخواهیم صادقانه عدم تحقق این آرزو را دنبال کنیم، باید به نکات مهمی اشاره کرد.
ربیعی ادامه‌داد: نخستین یافته من این است که کشور‌های جهان سوم مانند ایران با نابرابری بیرونی و درونی مواجه هستند. اکنون حتی در کشور‌های توسعه‌یافته‌تر نیز نابرابری وجود دارد که این در داخل نیز تأثیر می‌گذارد و نابرابری در داخل نیز منجر به شکاف داخلی می‌شود.
وی بیان‌داشت: در گذشته احساس نابرابری کمتر بود، اما اکنون افزایش یافته است. بخشی از ناآرامی‌های سیاسی و بی‌ثباتی سیاسی ناشی از فقر است.
دستیار اجتماعی رئیس‌جمهور با بیان اینکه فقر در ذات خود نا آرامی ایجاد می‌کند، خاطرنشان‌کرد: در دوره‌های اخیر ارزش‌های بقا جای خود را به ارزش‌های ابراز وجود داده است. علل و عامل نا آرامی‌های سال ۱۴۰۱ مبتنی بر ارزش‌های بقا و ارزش‌های ابراز وجود بود. در ابتدا ابراز وجودی‌ها بیشتر در خیابان بودند و بعد از آن کسانی که دنبال ارزش‌های بقا بودند به خیابان آمدند.
وی اظهار داشت: روند توسعه در کشور بر اساس دیدگاه‌های مدرنیزاسیون (جامعه مدرن) شکل گرفته است. نخستین علتی که منجر به عدم تحقق فقرزدایی شده مسئله سیاست‌های توسعه است که دستیابی به ثروت را نابرابر می‌کند. در ذات این نوع سیاست‌ها نابرابری و فقر نهفته است. هر قدر این سیاست‌ها تداوم پیدا کند ما نابرابری را خواهیم داشت و امیدی به بهبود نیست.
آفت مدیریت‌های فامیلی و آسانسوری
ربیعی با بیان اینکه یکی از علل عدم فقرزدایی را نهفته در سیاست‌گذاری‌ها می‌داند، تاکید کرد: مشکل اساسی ما که مرتبط با فقر است، بروکراسی آسیب‌خورده است و نظامی که اساس آن نخبه‌گرایی نیست موفق نخواهد شد. وی اضافه‌کرد: زمانی که وزیر تعاون بودم ۱۸ دستیار با موفقیت در آزمون استخدامی کارشان را در کنار من آغاز کردند که هنوز لذت آن را در ذهن دارم. مدیریت‌های فامیلی و آسانسوری باعث می‌شود در بخش سیاست‌گذاری عملکرد مناسبی نداشته باشیم.
دستیار اجتماعی رئیس‌جمهور افزود: آن زمان در وزارت تعاون ۱۷ قرارگاه از جمله رفاه داخلی و فقر ایجاد شد. بروکراسی کنونی ما نمی‌تواند سیاست رفاهی درست تولید کند، سیاست‌گذاری‌های ما با فقدان دانش همراه است.
وی، تعارض منافع و فساد را سومین عامل عدم تحقق فقرزدایی برشمرد و گفت: کشور‌های شبیه به ایران آنقدر مسائل جاری دارند که سیاست‌گذار فرصت سیاست‌گذاری معطوف به حل مسئله را ندارد و باید با چالش‌های بسیاری مواجه شود.
ربیعی خاطرنشان‌کرد: تعارض منافع قدرت سیاست‌گذاری را کاهش می‌دهد و ۲ دام ایجاد می‌کند؛ نخست تعارض منافع و دیگری سیاست‌های توده‌ستایانه.
وی تصریح کرد: بزرگ‌ترین عامل عدم کارآمدی سیاست‌های فقر در این نکته نفهته است که فقر گاهی به عنوان استثنا است که قابل برنامه‌ریزی است، اما وقتی قاعده شد دیگر قابل برنامه‌ریزی نیست.
دستیار اجتماعی رئیس‌جمهور ادامه‌داد: فقر قاعده یعنی وقتی صدک‌بندی می‌کنید و افراد به سهولت سقوط می‌کنند، سیاست‌گذاری سخت می‌شود.