عوامل متعددی از جمله فرسودگی نیروگاهها و عدم سرمایهگذاری، تعمیر و به روزرسانی شبکه برق کشور از جمله موارد مورد بحث در رسانه، فضای مجازی و محافل و جلسات است.
مشکل تأمین سوخت نیروگاه ها، خارج شدن تعدادی از نیروگاه های فرسوده از مدار، افزایش مصرف نیز از جمله متهمین قطعی برق هستند. اما این روزها از عامل دیگری نیز صحبت میشود. «ماینرهایی که برای تولید رمز ارز مورد استفاده قرار میگیرند با مصرف بالای برق موجب پدید آمدن وضعیت کنونی معرفی شده اند.» اما استفاده از ماینر و پدیده ماینینگ به دلیل مصرف بالای برق، کاری نیست که بدون اطلاع اداره برق و دستگاه های نظارتی انجام گیرد. تاجاییکه این زمزمه طرح شده که مزرعه های بزرگ ماینینگ هدایت شده است، و طرح های بازرسی و توقیف دستگاه های ماینر تنها برای کسب و کار های خرده پا صورت میگیرد. متأسفانه در مورد ماینینگ اطلاعات به جامعه داده نشده است و قوانین در این خصوص شفافیت ندارد و امکان دورزدن قانون فراهم است.
استفاده از شبکه برق برای ماینینگ به کام خودی ها
مسئولان شرکت توانیر اخیرا اعلام کرده اند بیش از ۸۰۰ مگاوات (معادل تولید یک نیروگاه بزرگ) ماینر های غیر مجاز کشف شده و برآورد شرکت توانیر این است که بین ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ مگاوات مصرف، ماینر غیر مجاز دیگر در کشور فعال باشد. سؤال این است که در کنار این عدد و رقمها که از فعالیت ماینر های غیر مجاز منتشر شده، آیا دولت میتواند آمار های مربوط به فعالیت ماینر های مجاز را نیز اعلام کند! اساسا چه مرزی بین ماینر مجاز و ماینر غیر مجاز وجود دارد؟ آیا این مرز همان واقعیت تلخ دستبرد به انرژی نیست. درباره ماینرها نکاتی وجود دارد که مسئولان توانیر به دلایلی که قابل درک نیست از افشای آنها خودداری کرده اند. مشکل ماینرها منحصر به همین حدود ۳۰۰۰ مگاوات غیرمجاز نیست. درباره ماینرهای باصطلاح مجاز هم سخن زیاد است. مهم تر اینکه قبل از هر چیز باید درباره ماینر مجاز و ماینر غیرمجاز روشنگری شود. اگر افراد، نهادها یا ارگان هایی بدون استفاده از برق متعلق به نیروگاه های کشور در حال استفاده از ماینر هستند، یعنی خودشان برق مورد نیاز ماینرها را تولید میکنند، میتوان چنین ماینرهائی را مجاز دانست؟ قانون در خصو افراد، نهادها و ارگانهایی که برای ماینرهایشان برق اختصاصی ندارند چه تکلیفی مشخص کرده است؟
فعالیت ماینینگ
همچنین موضوع فعالیت شرکت های خارجی در زمینه ماینینگ در داخل کشور محل بحث است چرا که پیش از این زمزمههایی از این فعالیتها به گوش جامعه رسیده بود. نباید اجازه داده شود هیچ فرد غیر ایرانی و یا هیچ شرکت خارجی تحت هر عنوانی با استفاده از امکانات کشورمان به کار تولید رمز ارز مشغول باشند. آنچه شرکت توانیر درباره فعالیت ماینر های غیر مجاز افشا کرده است بخش کوچکی از برق دزدی توسط ماینر های غیر مجاز است اما آن بخش از فعالیت ماینینگ که در ناترازی شبکه برق کشور سهم دارد مربوط که بخش های ایمن و به دور از نظارتی است که عموما از سؤال و جواب مصون هستند و بدون ترس از تعقیب قانونی مشغول تولید رمز ارز باشند. درک این واقعیت که استاندارد های دوگانه موجب نارضایتی جامعه میشود و همچنین توجه به این نکته که ار ناترازی وجود دارد و لزوم صرفه جویی مطرح است باید شامل حال خودی و غیر خودی شود، میتواند در حفظ ارتباط موثر جامعه و حاکمیت نقش مثبتی داشته باشد.
استخراج رمز ارز در دستگاه های دولتی
چندی پیش هرویک یاریجانیان، رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی: ناترازی برق ناشی از استخراج رمز ارز است. مأموران در قالب یگان ویژه وارد کارخانهها میشوند، چون فکر میکنند ما در حال استخراج رمز ارز هستیم، در حالیکه اشتباه میکنند، تولید کنندگان از اینکارها نمی کنند. وی گفت: تولید کنندگان و کارخانه های فعال اقدام به استخراج رمز ارز نمیکنند، اخباری که داریم استخراج رمز ارز در دستگاه های دولتی، اداری و نهادها انجام میشود. مثلا در بورس تهران و دانشگاه دولتی تهران استخراج رمز ارز صورت گرفته است. یارجانیان اضافه کرد: کارسازترین ابزاری که حکمرانان میتوانند برای همراه کردن اراده مردم با حکمرانی و حل مشکلات کشور با کمک مردم به کار بگیرند، شفاف سازی اطلاعات در تمام زمینه های مدیریتی است.