دکتر محمد طبیبیان، اقتصاددان در گفتوگو با ایلنا در مورد ضرورت پیوستن کشور به FATF اظهار داشت: جای تردید و صحبتی در پیوستن به این ترتیب بینالمللی نیست، در حال حاضر حدود ۲۰۰ کشور و منطقه حقوقی به جز تعدادی معدود و انگشتشمار به این پیمان مالی پیوستهاند. بیرون ماندن از قلمروی ترتیبهای بینالمللی و جرگه سایر کشورها برای ما زیانبار و پرهزینه است، از همین روی جای بحثی در پیوستن به FATF وجود ندارد. حالا عدهای نمیخواهند آن را بپذیرند حرف دیگری است.
استاد اقتصاد اظهار داشت: تحریمهای اقتصادی و FATF دو موضوع کاملاً بههمپیوسته هستند و هر دولتی که میخواهد برای کشور و ملت کار کند باید از تحریمها خارج و همچنین به ترتیبات بینالمللی ملحق شود، بنابراین این دو مورد اولویتی بر یکدیگر ندارند. هرچند نظر بنده شاید آرمانی و حریف مسائل پشت پرده نباشد اما این پروسه لازم است حل شوند.
وی ادامه داد: باید توجه داشت شاید پیوستن به این پیمان مالی ایدئال نباشد، مثلاً ممکن است همین سازمان ملل را احتمالاً ایدئال ندانیم اما عضویت در آن بهتر از نبودن است. اف ای تی اف هم یک ترتیب بینالمللی است و چون تقریباً همه کشورها عضو آن هستند ما نیز باید بپیوندیم. شاید این موضوع منافع عدهای را به خطر میاندازد و مانع عضویت کشور در آن میشوند؛ بهنوعی زور منافع خاص بر منافع عموم میچربد.این استاد اقتصاد تصریح کرد: بنابراین در این مورد عقل سلیم حکم به پیوستن ایران را میکند و حتی نیاز به نظر کارشناسی پیچیده هم ندارد. وقتی تقریباً همه کشورها به یک ترتیب بینالمللی پیوستهاند، بیرون ماندن از آن کار اشتباهی است. حتی بنده به یکی از سیاسیون گفتم؛ فرض کنید همه کشورها داخل گودالی پریدهاند، بهتر است ما نیز داخل این گودال باشیم تا بیرون آن.طبیبیان بابیان اینکه بیرون ماندن از جامعه جهانی برای کشور و ملت زیانبار است، ادامه داد: شاید عدهای منافعی در نپیوستن به این پیمان مالی دارند که با اهرمهای در دسترس خود از آن دفاع میکنند اما این گروه نمیتوانند درزمینه منافع ملی توجیه کنند. یعنی نپیوستن به FATF بر اساس منافع ملی قابل توجیه نیست و شاید پشت پرده آن بعداً مشخص شود.طبیبیان افزود: کشور ما در مخمصه تحریمها گیر افتاده که بسیار پرهزینه است، شاید رفع تحریمها سالها طول بکشد یعنی با برگزاری چند جلسه در یک اتاق موضوع حل نمیشود. کسانی که روزی این تحریمها را کاغذ پاره میخواندند باید پاسخگو باشند. باید تجربه جامعه بشری را فراموش نکرد، در حال حاضر برخی از تحریمهای ژاپن و آلمان پس از جنگ جهانی دوم هنوز پابرجاست، بنابراین پروسه رفع تحریمها و پیوستن به FATF مراحلی دارد که لازم است باتدبیر طی شود.
شعارهای برخی از کاندیداها از فعال شدن چاپخانه بانک مرکزی خبر میدهد
مهدی پازوکی، اقتصاددان میگوید: شعارهایی که برخی از کاندیداها برای پول پاشی مطرح میکنند، هیچکدام با واقعیتهای موجود اقتصاد ایران هماهنگ نیست و درواقع منابعی برای این حاتمبخشیها وجود ندارد.استاد دانشگاه علامه طباطبایی در گفتوگو باخبر آنلاین در پاسخ به این سؤال که آیا شعارهایی که برخی کاندیداهای ریاست جمهوری برای پرداخت پول به مردم مطرح میکنند، قابلیت اجرا دارد یا خیر؟ اظهار داشت: هیچکدام از این شعارها، نه قابلاجراست و نه اصلاً اقتصادی است. وقتی منابعی وجود ندارد، این وعدهها بر چه اساسی مطرح میشود؟وی افزود: کاندیداها کافی است قانون بودجه ۱۴۰۰ را مطالعه کنند. منابع مالی بودجهای که مجلس مصوب کرده، ۴۲۷ هزار میلیارد تومان آن مربوط به واگذاری داراییهای مالی است؛ ۱۳۲ هزار میلیارد تومان قرار است از طریق فروش اوراق مالی قرضه به دست بیاید و همچنین ۲۵۵ هزار میلیارد تومان از پیشبینی منابع این بودجه بر مبنای واگذاری شرکتهای دولتی است.
پازوکی با تأکید بر اینکه شرایط اقتصادی کشور بهگونهای است که تحقق منابع این بودجه کار بسیار سختی است، تصریح کرد: رئیسجمهور بعدی اگر بتواند این پیشبینی را محقق کند، کار بزرگی کرده است. درحالیکه با توجه به واقعیتهای موجود اقتصاد ایران تحقق ۲۰ درصد این منابع امکانپذیر است. از سویی، بخشی از منابع درآمدی دولت در بودجه ۱۴۰۰ قرار است از طریق اوراق مالی تأمین شود. کاندیداها حتماً میدانند که این نوع تأمین منابع، یعنی قرض گرفتن از مردم.
وی ادامه داد: دولتی که بخشی از درآمد بودجهاش از طریق قرض از مردم تأمین میشود، چگونه قرار است پول اضافه بر پیشبینیها به مردم پرداخت کند. این شعارها یعنی رئیسجمهور آینده قرار است چاپخانه بانک مرکزی را فعال کند و پول بدون پشتوانه که نتیجه آن تورم بیشتر است به اقتصاد تزریق کند. یا اینکه قیمت بنزین را مجدداً افزایش یابد که با توجه به تبعات این تصمیم به نظر میرسد که هر نوع شعاری که بر هزینههای بودجه میافزاید، نه منطقی است و نه اجرایی.
این اقتصاددان با اشاره به شعار یکی از کاندیداها که گفته است به زنان خانهدار حقوق ۴۵۰ هزارتومانی پرداخت خواهد کرد، گفت: ایشان یکبار گفته بودند باید سربازان آمریکایی را گروگان بگیریم و از طریق آن از امریکا پول بگیریم. این نوع طرز تفکر نشان میدهد که ایشان اقتصاد را خوب نخوانده است.
او بابیان اینکه کاندیداها بهتر است بگویند برنامهشان برای تصویب FATF که در حال حاضر به مهمترین گره اقتصاد ایران تبدیلشده چیست، متذکر شد: تا زمانی که به FATF نپیوندیم، هیچ بانکی حاضر به همکاری با ما نیست و دستگاه بانکی کشور همچنان گرفتار باقی میماند و کاری پیش نخواهد رفت.
پازوکی در پاسخ به این سؤال که آیا این وعدهها ناشی از گزارشهای اخیر مبنی بر بهبود شرایط فروش نفت است، خاطرنشان کرد: اولا اگر فروش نفت هم بهبود پیدا کند، طبق پیشبینی بودجه ۳۴۲ هزار میلیارد تومان هزینه برای آن پیشبینیشده است. رقمی که امسال برای استفاده از منابع حاصل از فروش نفت در بودجه پیشبینیشده، از ابتدای انقلاب تاکنون در بودجه سابقه نداشته است.
وی ادامه داد: هزینههای دولت امسال در بودجه بسیار سنگین است. هماکنون ۱۰۰ درصد منابع صندوق لشگری و ۸۰ درصد منابع صندوق کشوری را دولت تأمین میکند؛ صندوقهایی که وضعیت مناسبی هم ندارند. در کنار این اتفاقها مجلس هم با افزایش هزینههای جاری در مجموعه خود و برخی بخشها موجب شد تا هزینههای دولت افزایش یابد.
وی اضافه کرد: همانطور که خبرنگاران به درستی اعلام کردند، مجلس بودجه جاری خود را از ۶۳۲ میلیارد تومان پیشنهادی در لایحه دولت به ۹۹۱ میلیارد تومان افزایش داده که افزایش ۵۰ درصد است. جز اینها بودجه عمرانی مجلس نیز افزایشیافته است. مگر الآن ساختمان کم دارد که باز هم میخواهند برای مجلس ساختمان بسازند؟ درحالیکه صدها هزار میلیارد تومان پروژه نیمهکاره در کشور داریم که هر سال هزینه استهلاک و تورم باعث شده که تکمیل آنها حتی با قیمتهای امروز سالها طول بکشد.
پازوکی با تأکید بر اینکه کشور را نمیتوان با شعارهای پوپولیستی اداره کرد، گفت: همانطور که در سال ۸۴ نتیجه این شعارهای پوپولیستی را دیدیم، مردم باید توجه داشته باشند که پول پاشی درنهایت موجب زیانهای بزرگتری برای آنها خواهد شد.
برنامه رئیسجمهور آینده
او افزود: رئیسجمهور آینده باید بتواند ثبات را به اقتصاد ایران برگرداند. سیاست را در خدمت اقتصاد قرار دهد و نه برعکس. ما امروز نیاز داریم که انضباط به اقتصاد ایران برگردد. امروز اقتصاد ایران بیش از هر زمانی گرفتار بیانضباطی پولی در دستگاه بانکی، بیانضباطی مالی در بودجه است و رئیسجمهور آتی باید اولویت خود را برای حل این مشکلات قرار دهد. کاندیداهای ریاست جمهوری بهتر است به جای شعارهای هزینهای، شعارهایی برای کنترل تورم بدهند. برنامه خود را برای جلوگیری از فرار مالیاتی از طریق دستگاه مالیاتی کارا به مردم بگویند و با شفاف کردن اقتصاد ایران مانع فساد شوند.
این استاد دانشگاه رانت و فساد را عامل شکلگیری طبقه جدیدی در اقتصاد ایران دانست که شارلاتانیم را اشاعه دادهاند، گفت: رئیسجمهور آتی باید به دنبال تأمین منافع ملی از طریق بهبود فضای کسبوکار و ایجاد رقابت سالم بین بنگاههای اقتصادی باشد. امروز انحصار باعث شده که فضای کسبوکار شفاف نباشد. بنابراین شعارهای پوپولیستی فقط اقتصاد ایران را دچار مشکلات بزرگتری میکند.