ستاره صبح، مریم اسدی برون: روز های گذشته پس از آنکه وضعیت بانک آینده مشخص شد، نماد معاملاتی این بانک در فرابورس متوقف شد تا از هر گونه معامله هیجانی و نامتوازن جلوگیری شود. این اقدام بخشی از سناریوی کلان بانک مرکزی برای مدیریت وضعیت بانک های مسئله دار و حفظ ثبات مالی عنوان شده است. اجرای این برنامه برای بانک آینده، یکی از مهم ترین آزمون های نظام مالی کشور در استفاده از ابزار گزیر محسوب می شود. مفهوم “گزیر بانکی” به معنای اجرای برنامه ای است که هدف آن نجات سپرده گذاران و کنترل اثرات سرایت مالی بدون تزریق مستقیم بودجه دولتی است. ستاره صبح در گفت‌وگو با سعید کرداری، کارشناس اقتصادی و تحلیلگر بازار به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می‌خوانید:
سعید کرداری با تشریح وضعیت کلی بازار سرمایه گفت: مدتی است که روند بازار سهام مثبت است. از جمله دلایل این وضعیت می‌توان به افت قیمت سهام اشاره کرد. در سال های اخیر این افت محسوس بود و برای خرید جذابیت ایجاد می‌کرد. بحث جبران بازار های دیگر هم مطرح است وضعیت افزایشی نرخ دلار هم بی تأثیر نبود چون هنوز شرکت‌ها از این افزایش تأثیر نگرفته بودند.
کرداری افزود: با کاهش ناامنی سیاسی شرایط بازار سرمایه بهتر از قبل شد. اما امروز بازار بیش ازحقیقی‌ها در دست حقوقی‌ها است. گفته می‌شود کدهایی حقیقی وارد بازار شده‌اند، ولی به نظر من بیشتر حقوقی‌ها هستند که به اسم حقیقی وارد بازار شده‌اند این واقعیت بازار سهام در کشور ما است.
وی در ادامه اضافه کرد: در چنین شرایط مبهمی کمتر افراد حقیقی وارد بازار می‌شوند. شرایط سیاسی پیچیدگی دارد و مردم در ابهام به سر می‌برند وضعیت تحریمی نیز تجربه شده که چشم انداز روشنی ندارد و ناامنی اقتصادی برای مردم قابل لمس است. در چنین شرایطی بازار سهام برای مردم عادی جذابیتی ندارد. آنچه می‌بینیم حمایتهایی از طرف شرکت های حقوقی است. وقتی حمایت‌ها بیشتر شد بازار سهام رشد کرد.
این کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به تأثیر رفتار های حمایتی بر رشد بازار خاطرنشان ساخت: اگر چه گفته می‌شود رکورد بیشترین بازدهی بازار سرمایه در چندین سال اخیر طی مهر ماه سال جاری شکسته شده است اما به عنوان کارشناس و فعال بازار سرمایه احساس من بر این است که این رشد حمایتی بود و بر اثر رفتار سهامداران حقیقی رخ نداده است. وقتی شرایط اقتصادی کشور جذاب نیست چگونه وضعیت شرکت‌ها و تولید جذاب ارزیابی می‌شود و با اقبال سرمایه‌گذاران روبه‌رو می‌شوند؟ این وضعیت منطقی و طبیعی جلوه نمی‌کند.
کرداری در رابطه با انحلال بانک آینده گفت: اتفاقی که برای بانک آینده افتاد با تأخیر زیادی رخ داد! ما سال‌ها بود که می‌گفتیم بانک آینده باید منحل شود. این بانک مرتبا بدهی اضافه می‌کرد و ادامه یافتن فعالیتش بسیار عجیب و معنادار بود!
وی در این رابطه تاکید کرد: کفایت سرمایه شاخص مهمی برای بانک‌ها است چون میزان نقد شوندگی و روان بودن بانکداری را نشان می‌دهد. شاخص کفایت سرمایه در مورد بانک آینده فاجعه‌ای در حال وقوع را نشان می‌داد. این بانک از ابتدای فعالیت خود املاک و دارایی های حجیمی داشت که نقد شونده نبودند. عموم کارشناسان نسبت به لزوم متوقف کردن فعالیت بانک آینده هشدار می‌دادند چون سقوط این بانک نه تنها خود مجموعه، بلکه کل نظام بانکی را با چالش روبه‌رومی کرد.
این کارشناس اقتصادی ضمن انتقاد از نحوه نظارت بانک مرکزی بر عملکرد بانک آینده اظهار داشت: بانک آینده بیش از اینکه یک بانک باشد بنگاهی با کارکرد پانزی بود. پانزی‌ها به سپرده های جدید سود بالاتر می‌دهند و منابع جدید را به قبلی‌ها می‌دهند و این چرخه چند دور ادامه پیدا می‌کند، ولی بالاخره یک جا متوقف می‌شود و آن نقطه توقف به معنی ورشکستگی است. نظام پانزی در دنیا به شیوه کلاهبرداری مشهور است و این اتفاق زیر سایه بی توجهی بانک مرکزی سال‌ها در بانک آینده رخ می‌داد! مشخص نیست پشت پرده چه خبر بود، ولی به وضوح می‌توان گفت با تخلفات بانک آینده مماشات کردند.
وی افزود: انحلال بانک آینده در کوتاه مدت موجب حفظ ارزش نسبی سهام برای سهامداران خرد می‌شود و از کاهش شوک قیمتی در بازار فرابورس جلوگیری می‌کند. در میان مدت نیز، تعیین تکلیف ساختار مالکیت بانک آینده می‌‌تواند مسیر بازگشت این نماد به تابلو معاملات را روشن کند.
این کارشناس بازار سرمایه در تشریح نسبت میان پروسه انحلال این بانک و تأثیری که بر بازار سرمایه‌دارد گفت: وضعیت بانک آینده روی بازار سهام تأثیر مستقیمی ندارد، ولی روی تورم کلی اقتصاد تأثیر گذار خواهد بود. بدهی های بانک آینده و سپرده های مشتریان این بانک از طریق بانک ملی باز می‌گردد و با نیاز به چاپ پول حجم نقدینگی برای بانک مرکزی ایجاد خواهد کرد که متعاقبا تورم را در اقتصاد کشور بالاتر خواهد برد.
سعید کرداری در پایان گفت‌وگو متذکر شد: اگر در شرایط سیاسی و اقتصادی کشور اتفاق ملموسی رخ ندهد، تنها با همین یک فقره تورم بیشتری در اقتصاد خواهیم داشت چون مبلغ بدهی بانک آینده قابل توجه است. کشور باید برای مصارف اش منبع داشته باشد وقتی مصارف کاذب وجود دارد و منبعی برای پرداخت نیست با چاپ پول حجم نقدینگی بالا می‌رود و تورم افزایش پیدا می‌کند. بانک آینده درآمد زایی نکرده ولی مصارف را بالا برده است. دود بی توجهی به تخلفات بانک آینده به چشم مردم می‌رود.