ستاره صبح - فائزه صدر: پرداخت یارانه سوخت با قیمت تثبیت شده وابستگی ایران به واردات بنزین را به اوج رسانده است. اگرچه دولت میگوید تصمیمی برای افزایش قیمت بنزین ندارد، اما قانون برنامه هفتم توسعه که مسعود پزشکیان بر اجرای آن تاکید دارد، دولت را موظف کرده به دنبال اصلاح ناترازی بنزین باشد. از این رو زمزمههایی از تغییر قیمت بنزین به گوش میرسد. ستاره صبح در این رابطه گفتوگویی با مجید گودرزی، کارشناس اقتصادی داشت که در ادامه میخوانید:
مجید گودرزی با اشاره به تورم ناترازیها در اقتصاد ایران گفت: اقتصاد علم تعادلها است و این کوتاهترین و درستترین تعریف از علم اقتصاد است. امروز در بسیاری از بخشها با ناترازی و عدم تعادل مواجه هستیم. عدم تعادلها منجر به رانتها، فسادها و قاچاق گسترده منابع ملی ما شده است.
گودرزی افزود: بنزین یکی از این موارد است که درگیر عدم تعادل شده تا جایی که در این بخش فاجعهای اقتصادی در حال رخ دادن است. رقمها چنان درشت است که گاهی پذیرش این درجه از فساد اقتصادی غیر قابل باور است. در حوزه بنزین نیاز است کارشناسان و تحلیلگران اعداد و ارقام را کنار هم بگذارند و وضعیت اسفباری که رخ داده را تشریح کنند.
وی با اشاره به آمارهای رسمی در این حوزه اضافه کرد: براساس آمارهای رسمی روزانه ۲۶۵ میلیون لیتر از انواع سوخت را توزیع میکنیم و حدود ۱۳۰ میلیون لیتر بنزین توزیع میکنیم. براساس آمارهایی که رئیسجمهور هم بر آن اذعان داشتند، روزانه در حدود ۲۵ میلیون لیتر قاچاق سوخت داریم که سالانه ۹ میلیارد لیتر قاچاق سوخت میرساند.
این کارشناس اقتصادی ضمن یادآوری بحران قاچاق سوخت از مبدأ ایران به کشورهای همسایه گفت: قیمت سوخت بسیار پایین است. بنزین با قیمت ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان توزیع میشود. این قیمت در ترکیه بیش از ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان به ازای هر لیتر است. اختلاف قیمت بنزین در ایران با کشورهای همسایه جذابیت قاچاق ایجاد کرده است.
گودرزی در این رابطه خاطرنشان کرد: در زمان گرانی اکثر کالاها هیچ خبری از اعتراض نیست و عکس العملی دیده نمیشود، اما به محض بالا رفتن قیمت سوخت تا برای حفاظت از این منابع ملی تصمیم گرفته میشود میبینیم اراده شورش بالا میگیرد. این وضعیت نشان دهنده وجود ذینفعان گردن کلفتی در حوزه قاچاق بنزین است که از پایین بودن نرخ بنزین و اختلاف قیمتی در ایران و کشورها همسایه سود سرشاری میبرند و به هر طریقی که بتوانند ولو با ترتیب دادن اعتراض و شورش از ساماندهی نرخ سوخت در کشور جلوگیری میکنند. قاچاق بیش از ۸۰۰ تریلی سوخت به طور روزانه رقمی نیست که بتوان آن را به فعالیت کولبران و سوخت بران مرزی مرتبط دانست و توجیه کرد.
این کارشناس اقتصادی در رابطه با ناترازی انرژی در ایران گفت: همه ساله گفته میشود مخازن نیروگاهها پر است، اما تا به فصول سرد سال میرسیم مازوت سوزی شروع میشود! این وضعیت نشانه خوبی نیست و از بی صداقتی دولت با مردم خبر میدهد. میانگین قیمت جهانی سوخت یک دلار و چهار سنت است. یعنی سوخت در ایران هر لیتر حدود صد و بیست هزار تومان ارزانتر از نرخ جهانی فروخته میشود.
وی در این مورد تصریح کرد: گمان نمیکنم مردم با واقعی سازی نرخ سوخت همکاری کنند چون دولتها در موقعیتهای مختلف مردم را گول زدهاند و اعتمادی بین این دو رکن وجود ندارد به ویژه در ماجرای هدف مندی یارانهها اوایل حدود 45 دلار به مردم پرداخت میشد ولی امروز این رقم به 3 دلار نمیرسد! یارانه با تورم رشد نکرد و این طرح به روز رسانی نشد.
این کارشناس اقتصادی گفت: دولت هدفمندی را یک طرفه انجام داد و سهم مردم، صنایع و تولید را پرداخت نکرد. عمل کردن دولت به تعهداتش موضوع کمی نیست. مردم نسبت به اقدامات دولت کاملاً بی اعتماد شدهاند. اما اگر بنا باشد سوخت قیمتی واقعی داشته باشد و ما به التفاوت به حساب مردم واریز شود، میتوان امید داشت که بخشی از فقر مطلق در جامعه ایران از بین برود.
مجید گودرزی در پایان سخنانش تاکید کرد: دولتی توانمند است که تعادل را به اقتصاد برگرداند و این تعادلها را حفظ کند. متأسفانه ما امروز در هیچ بخشی تعادل نداریم و فاصله بالایی بین آنچه هست و آنچه باید باشد وجود دارد. سوء مدیریت در بخش کلان اقتصادی بحران آفرید و امروز دولت به طرف سهم آیندگان دست دراز کرده درحالیکه چنین حقی نداریم. اگر وفاقی وجود داشته باشد باید برای جلوگیری از هدر رفت منابع و در مبارزه با قاچاق سوخت باشد.