محمد حسن سویدان
08 مه 2023
تارنمای دی کریدل
برگردان و کوتاه سازی علی اصغر شهدی
Asghar.shahdi@gmail.com
در حالی که شکست اردوغان در انتخابات روز یکشنبه هفته آینده می تواند سیاست خارجی ترکیه را به سمت غرب تغییر دهد و روابط آنکارا با مسکو را تیره کند، احساسات ضد آمریکایی فراگیر در سراسر ترکیه همچنان چالشی برای مخالفان باقی خواهد ماند.ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه طی مراسمی در 7 اردیبهشت ( 27 آوریل) به مناسبت تحویل سوخت هسته ای ساخت روسیه به نیروگاه هسته ای آکویو در جنوب ترکیه حمایت خود را از همتای ترک خود رجب طیب اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری آتی در روز یک شنبه 24 اردیبهشت ( 14 ماه مه) اعلام کرد.سران دو کشور از طریق ویدئو کنفرانس در این مراسم شرکت کردند و طی آن پوتین این هدیه سخاوتمندانه پیش از روز رای گیری را به اردوغان - که با سخت ترین انتخابات تاریخ خود روبروست - تقدیم کرد. اما با وجود این تایید کم نظیر، آیا پوتین حتی در صورت شکست اردوغان چیزهای زیادی را از دست خواهد داد؟
بازگشت به آغوش آمریکا
بیش از یک سال است که رهبران اپوزیسیون ترکیه اقدامات دوستانه ای را نسبت به غرب انجام داده اند. مانیفست شش عضوی ائتلاف مخالف، آشکارا بر اهمیت بازگرداندن «اعتماد متقابل» با ایالات متحده، دستیابی به عضویت کامل در اتحادیه اروپا و تمایل به بازگشت به برنامه چندملیتی تولید جنگنده‌های اف-35 که ترکیه پس از خرید موشک های اس-400 روسیه در سال 1398 ( 2019 )از آن اخراج شد، تأکید می‌کند .علیرغم وعده گسترش غرب، درصورت پیروزی کمال قلیچداراوغلو ، نامزد مخالف ، بعید است که اختلافات سیاست خارجی بین آنکارا و واشنگتن را در مورد برخی مسائل مهم، از جمله احیای روابط ترکیه با سوریه و به رسمیت شناختن جمهوری قبرس، تغییر یابد.
احساسات ضد غرب
برخی ناظران پیش بینی می کنند که اگر اردوغان در رای گیری 24 اردیبهشت ( 14 می) شکست بخورد، مهم ترین تغییر در ترکیه مربوط به سیاست های امنیتی و دفاعی خواهد بود. انتظار می رود اپوزیسیون ترکیه بر همسویی بهتر این سیاست ها با الزامات عضویت ترکیه در ناتو تمرکز کند، که منجر به نقش فراگیرتر آنکارا در ائتلاف خواهد شد. این تحول شامل تصویب الحاق سوئد به ناتو، مشارکت فعالتر در استقرار نیروهای ناتو در شرق اروپا، و توسعه ساختار دفاع موشکی سازگار با ناتو خواهد بود.با این حال، بزرگترین چالش مخالفان ممکن است این باشد که اکثریت رای دهندگان ترکیه دیدگاه های منفی نسبت به ایالات متحده دارند. این احساسات به اردوغان کمک کرد تا از طریق اتخاذ لفاظی های ضدغربی که واشنگتن را به چالش می کشد، پایگاه رای خود را بسیج و حفظ کند.در یکی از نمونه‌های اخیر، در 14 اردیبهشت ( 4 ماه مه) اردوغان در تظاهراتی در شهر گیرسون در دریای سیاه، حمایت مخالفان از اهداف لیبرال را محکوم کرد و گفت: «ما مخالف جامعه ال جی بی تی LGBT هستیم که در آن هم جنس گرائی، دگر جنس گرائی و تراجنسیتی رسمیت دارد» و افزود که «خانواده برای ما مقدس است. خانواده قوی یعنی ملت قوی. هر کاری می کنند، خدا ما را بس است.»
تغییر احتمالی در روابط ترکیه و روسیه
اگر قلیچداراوغلو در انتخابات پیروز شود، ممکن است تغییر محسوسی در روابط ترکیه با مسکو ایجاد شود. هدف اصلی اپوزیسیون تقویت روابط با غرب است که در حال حاضر در مناطق مختلف با روسیه درگیر است.با این حال، برای ائتلاف او مهم است که در نزدیکی خود با غرب و ناتو محتاطانه عمل کند.اما اپوزیسیون ترکیه نیز برای انتخاب یک طرف، همسو شدن با ناتو، افزایش فشار بر مسکو و بستن تمام روزنه های ممکن در تحریم های تحت رهبری آمریکا علیه روسیه، تحت فشار قابل توجه و بی وقفه غرب قرار خواهد گرفت.یکی از نقطه عطف بالقوه بین آنکارا و مسکو ممکن است تصمیم مخالفان برای کنار گذاشتن سامانه دفاع موشکی اس-400 روسیه در تلاش برای جلب رضایت غرب و بازگرداندن نقش ترکیه در برنامه هواپیماهای اف-35 آمریکا باشد.در پاسخ، مسکو ممکن است تاکتیک‌های فشاری را برای ممانعت از حرکت غرب‌گرای مخالفان اعمال کند و از اهرم‌های خود بر گاز به ترکیه استفاده کند که از نظر مالی از ترانزیت گاز روسیه، نیروگاه هسته‌ای روسیه، گردشگری روسیه و واردات محصولات کشاورزی از روسیه سود می‌برد.