ارزیابی شما از سفر امیر عبداللهیان به پکن و دیدار با بن فرحان چیست؟
سفر وزیر خارجه کشورمان در راستای توافق اسفند ماه سال گذشته با عربستان انجام شد.
خوشبخانه روابط ایران با عربستان در مسیر عادی سازی و از سرگیری قرار گرفته است.مسائل ایران و عربستان در عین حال که سیاسی بود اما ابعاد امنیتی فراوانی داشت قاعدتا سعودی ها تمایل داشتند زمانی مذاکرات سیاسی دو طرف پیگیری شود که از جنبه های امنیتی به یک پایداری در مرزهای مشترک برسند.آنها به دنبال سنجش نیت ایران برای صلح بودند.
راستایی آزمایی از هر دو طرف شکل گرفت و میانجیگری چین باعث شد که روندعادی سازی نتیجه دهد.
به نظر شما دولت های ایران و عربستان نسبت به یکدیگر باید چگونه عمل کنند تا هر دو ملت از منافع اقتصادی و امنیتی برخوردار شوند؟
مسائل همسایگی الزاماتی دارد که باید رعایت شود.این الزامات ایجاب می کند که دو کشور همسایه نه تنها از اقدامات تحریک نسبت به یکدیگر خودداری کنند بلکه با حفاظت و حراست مانع از هرگونه تنش در مرز مشترک با یکدیگر شوند.
همسایگی برای دو ملت اجبار است و انتخاب نیست.اگر درک درستی از این روابط باشد نباید شاهد تنش در مرزهای مشترک با هر کشور باشیم. عربستان سعودی به علت ناپایداری در مرزها و جنگ یمن انگیزه زیادی داشت که بتواند با ایران به توافق برسد.از سوی دیگر رویکرد حاکمان عربستان نسبت به توسعه باعث می شود دولت سعودی تمام تلاش خود را برای مانع زدایی از روند توسعه اقتصادی به کار گیرد.یکی از این موانع ایجاد تنش امنیتی و سیاسی در منطقه خلیج فارس است.
ایران نیز به دلیل مسائل اقتصادی و فشار بین المللی از انگیزه خوبی برای از سرگیری روابط با عربستان برخوردار بود.چین هم به عنوان کاتالیزر روابط تهران-ریاض عمل کرد.
اگر چنانچه توافقات فی مابین در ریل درست جلو برود،جنگ یمن تمام شود و صلح برقرار شود،آن دو موافقتنامه ای که در دوران اصلاحات بین ایران و عربستان برقرار شد به درستی اجرا شود می توان امیدوار بود که نه تنها در ابعاد امنیتی بلکه در ابعاد اقتصادی هم دو ملت از توافق بهرمند شوند.
توافق ایران با عربستان بیش از آنکه اقتصادی باشد امنیتی است و نیازمند تصمیم شجاعانه سیاسی دارد که خوشبختانه این اتفاق افتاد.
به نظر شما کشورهایی مانند آمریکا و اسرائیل می توانند مانع روابط ایران با عربستان شوند یا خیر؟
آمریکا و اسرائیل نسبت به بازسازی روابط ایران با عربستان دو رویکرد متفاوت دارند.
آمریکا در ارتباط با ایران خواهان صلح و ثبات در منطقه است.آمریکا نیروهای امنیتی و دیپلماتیک خود را می خواهد صرف رقبای برآمده مانند چین و روسیه کند.به همین دلیل واشنگتن منفعتی از تنش بین تهران با ریاض ندارد و خواهان صلح بین این کشور است.
روابط آمریکا با عربستان طولانی مدت و از عمق زیادی برخوردار است.عربستان ممکن است رویکرد خود را در ارتباط با کشورهای روسیه و آمریکا تغییر دهد اما این ارتباطی به رابطه با تهران ندارد.
روابط دیپلماتیک در دنیا تغییر کرده است. دولت ها همه تخم مرغ های خود را در سبد یک کشور نمی گذارند و تلاش می کنند به طور متوازن با همه کشورهای دنیا ارتباط داشته باشند.مسئله اسرائیل با توافق ایران با عربستان متفاوت است.از زمانی که روابط ایران با عربستان تنش آلود شد و جنگ سرد بین دو کشور اتفاق افتاد تل آویو توانست از این آب گل آلود ماهی بگیرد.اسرائیل مانند ماهی در آب تنش ایران با عربستان شنا کرد.
طرح صلح ابراهیم که اسرائیل برای آن تلاش های زیادی کرد در زمانی اتفاق افتاد که روابط ایران با عربستان تنش آلود بود.هرچند که این طرح به همه اهداف خود دست نیافته است اما اگر عربستان به صورت ضمنی با آن موافقت نمی کرد این طرح در امارات و بحرین هم اجرایی نمی شد.
طبیعی است در شرایط موجود نفوذ اسرائیل در کشورهای عربی کم خواهد شد و طرح صلح ابراهیم به حاشیه خواهد رفت.
تنش بین ایران و عربستان بخش زیادی از توان دیپلماتیک و نظامی ایران را به خود اختصاص می داد و باعث وخیم شدن شرایط اقتصادی ایران می شد.از این جهت امیدوارم توافق ایران با عربستان باعث گشایش اقتصادی بین دو کشور شود و آلام مردم ایران تا حدودی کاسته شود.این آرامش با اهداف اسرائیل برای مردم ایران در تضاد است.