برخی آمارها حکایت از این دارد که ۶۵ میلیون نفر از یک جامعه ۸۵ میلیونی درگیر فقر هستند آیا می توان گفت ما در شرایط خطرناکی قرار گرفته ایم؟
بله وضعیت نگران کننده و خطرناک است چون نیاز هر جامعه ای نیازهای اقتصادی مردم آن جامعه است. زمانی که امنیت اقتصادی به خطر می افتد همه موضوعات را تحت تاثیر قرار می دهد. فاصله و تضاد طبقاتی شکاف بزرگ جامعه است. به جای اینکه مسئولین با اتخاذ تدابیری درست، این شکاف را ترمیم کنند، شاهد افزلیش این شکاف در جامعه هستیم. من بحران های اجتماعی را بیشتر از مشکلات اقتصادی، معیشتی و فاصله طبقاتی می دانم. چون اقتصاد بر تمامی مسائل زندگی مردم سایه می افکند و باعث می شود بحران حادتر بروز کند. متاسفانه امروز در کنار فقر ناامیدی وجود دارد و مردم نسبت به تغییر وضعیت چندان خوش بین نیستند مساله ای که بسیار نگران کننده است.
آیا نقش فقر اقتصادی و مشکلات معیشتی در جریان اعتراضات اخیر برجسته است؟
نه از این جهت که کشور درگیر مشکلات اقتصادی است بلکه از این نظر که متاسفانه در کشور به دلیل ناکارآمدی ها مشکلات اقتصادی بیشتر می شوند.
وقتی مشکلات اقتصادی و اجتماعی در جامعه وجود داشته باشد و جامعه در مسیر اصلاح قرار نگیرد و در ناامیدی باشد، وضعیت خطرناک می شود و احتمال بروز ناآرامیها بالا است. اگر اقتصاد کارکرد درستی داشته باشد یا در مسیر اصلاح باشد جامعه از آن سیگنال دریافت می کند و میزان امید و اعتماد عمومی به حاکمیت بالا می رود.
فقر در هر جامعه ای پیامدها دارد که امروز شاهد اش هستیم. همه جوامع از فقر تاثیر منفی می گیرد و نسبت به ان واکنش منفی مثل نارضایتی، خشم، ناامیدی و اعتراض نشان می دهد. جامعه ایران از این امر مستثنی نیست. فقر بر امنیت، خانواده و بر افزایش جرایم و آسیبهای اجتماعی و خشونت ها تاثیر دارد و روابط میان افراد را تحت تاثیر قرار می داد. فقر از مهمترین علل اعتیاد، طلاق و بزهکاری است. در حوزه حاکمیت سیاسی نیز فقر سرمایه اجتماعی و اعتماد را کاهش می دهد فقر بر سلامت جسمی و سلامت روحی افراد تاثیر می گذارد. میزان سوءتغذیه در کشورهای فقیر بسیار بالا است. همینطور در مساله پیگیری درمان بیماری ها نیز نقش فقر برجسته است. اما یکی از مشکلات اساسی فقر در جامعه این است که اعتماد اجتماعی از بین رفته است و آنچه که شاهد اش هستیم نتیجه ناامیدی و بی اعتمادی است.
اعتماد مردم به حاکمیت مولود چه شرایطی است؟ آیا فقر با اعتراضات اخیر مردم ارتباط دارد یا خیر؟
همانطور که گفتم نباید تنها فقر را عامل و مسبب بدانیم. عاملی مهمتر از فقر وجود دارد که ناامیدی از حل بحران های اقتصادی است. بی اعتمادی جامعه به حکمرانان است. این شکاف ها را باید پر و ترمیم کرد. اینکه نظر و خواسته حاکمان و مردم چقدر از هم دور است و فاصله دارد؟ مردم اعتراض می کنند چون احساس می کنند مشکل آنها حل نمی شود. در حقیقت مردم نه به خود مشکل به عدم حل مشکل معترض هستند. مساله گشت ارشاد و عملکرد اش در چند دهه، وقتی برای مردم سوال برانگیز شد که مشکلات معیشتی مردم و مشکلات سیاسی کشور حل نشده باقی مانده بود. خودرو های بی کیفیت گران شدند. نان که ضروری ترین کالا است گران شد. لبنیات گران شد. ماکارونی گران شد. روغن گران شد. مسکن از دسترس اقشار مردم خارج شد و جامعه سیگنالی از بهبودی دریافت نکرد. همین مسائل معیشتی یک سال گذشته و نوع برخورد برخی از مسئولین و اظهار نظر هایی که داشتند می تواند به عنوان یک عامل مهم نارضایتی و اعتراضات مردم را توجیه کند. دولت و مجلس باید در سیاست گذاری ها و اولویت بندی تجدید نظر کنند و با ارائه راهکارهای درست، مسیر اصلاح و ترمیم روابط خود با مردم را در پیش بگیرد. اگر چنین شود اوضاع خوب خواهد شد.