تراس:نمی توانم وظایفم را انجام دهم
اختلافات داخلی حزب محافظهکار بریتانیا در ۶ سال اخیر باعث بحران سیاسی در این کشور شده است. در طول این مدت چهار نخستوزیر از سمت خود کنارهگیری کردهاند.خانم تراس در بیانیهای که مقابل دفتر نخستوزیری در خیابان داونینگ قرائت کرد، گفت: «با توجه به شرایط موجود نمیتوانم به وظایفم عمل کنم؛ به همین دلیل با اعلیحضرت پادشاه صحبت و استعفای خودم را تقدیم کردم.»او افزود: «من در زمان بیثباتی بزرگ اقتصادی و بینالمللی به قدرت رسیدم؛ در زمانی که خانوادهها و صاحبان کسب و کار نگران نحوه پرداخت صورت حسابهای خود بودند و به همین دلیل به من ماموریت داده شد که این وضعیت را تغییر دهم. اما اعلام میکنم که در این شرایط نمیتوانم ماموریتی را که از سوی حزب محافظهکار به من محول شده انجام دهم.»
اشتباه اقتصادی لیز تراس
استعفای او پس از برداشتن مجموعهای از گامهای اشتباه رقم خورد؛ بویژه اجرای یک برنامه اقتصادی که منجر به سقوط ارزش پوند بریتانیا و آشفتگی دولتش شد و نهتنها انتقاد مخالفان دولت بلکه همحزبیهایش را در پی داشت و منجر به استعفای دو تن از اعضای ارشد کابینهاش نیز شد.تراس که به طور رسمی در ۶ سپتامبر از سوی الیزابت دوم، ملکه فقید بریتانیا به این مقام منصوب شده بود، در حالی این پست را ترک میکند که احتمالا از او به عنوان «یکی از مصیبتبارترین» نخستوزیران این کشور یاد خواهد شد.استعفای تراس پس از سپری شدن شبی پرحادثه در پارلمان این کشور رقم خورد؛ جایی که بسیاری از نمایندگان، سیاستهای اقتصادی دولتش را بشدت محکوم کردند و با صدای بلند خواستار کناره گیری او شدند.
وعده های تراس
لیز تراس با وعدۀ ایجاد تغییرات اساسی و تقویت بنیۀ اقتصادی کشور بر سر کار آمد و اعلام کرد که با کاهش نرخ مالیاتها و افزایش نرخ رشد اقتصادی، یک دوران خوش پسابرکسیت را رقم خواهد زد.اما سیاستهای او در عمل کاملا شکست خورد، چراکه اولین وزیر دارایی دولتش یعنی کواسی کوارتنگ (دوست و متحد سیاسیاش) از یک برنامۀ اقتصادی رونمایی کرد که هنوز بودجه آن تامین نشده بود.
برنامه اقتصادی دولت تراس چه بود؟
کواسی کوارتنگ در چهارچوب همین برنامه، از کاهش مالیاتها بهمیزان ۴۵ میلیارد پوند (۴۸ میلیارد یورو) همچنین اعطای یارانه برای انرژی با هدف کمک به خانوارها خبر داد. اقدامی که باعث شد هزینههای استقراض دولت افزایش یابد، بانک مرکزی انگلیس (که سیاستهای تراس با استراتژی آن برای مبارزه با تورم کاملا در تضاد بود) بطور اضطراری مداخله کند و صندوق بینالمللی پول نیز این کشور را توبیخ نماید.نتیجه اینکه، کواسی کوارتنگ از مقامش برکنار شد و تراس نیز سعی کرد با عقب نشینی از طرح «کاهش مالیات بر درآمد ثروتمندان» همچنین انتصاب رقیب سیاسی پیشین خود یعنی جرمی هانت به جای کوارتنگ، بازارها را آرام کند.جرمی هانت نیز تقریبا همه سیاستهای جنجال برانگیز کوارتنگ را لغو یا معکوس کرد تا از تبعات منفی آنها بکاهد. اما این «برگشت به عقب» نیز نتوانست کمکی به اقتصاد آشفته کشور کند و به این ترتیب پادشاهی بریتانیا همچنان با پیامدهای منفی این طرح از جمله تورم بیسابقه و افزایش نرخ وام مسکن دست به گریبان است.این سیاستها بریتانیا را دچار بزرگترین بحران اقتصادی خود از زمان اجرای برکسیت کرد و محبوبیت سیاسی لیز تراس را نیز بطور بیسابقهای کاهش داد؛ بهطوری که براساس نظرسنجیهای موسسه YouGov محبوبیت او به «منفی ۷۰» رسید.به این ترتیب تراس به نامحبوبترین رهبر حزب محافظهکار در تاریخ بریتانیا تبدیل شد و در مقابل، محبوبیت حزب اپوزیسیون یا همان چپ میانه «کارگر» افزایش یافت.افزایش محبوبیت «حزب کارگر» تا به آنجا بود که رهبر آن پس از استعفای خانم تراس، خواستار برگزاری انتخابات سراسری شد.
اولین واکنش بین الملل به استعفای لیز تراس
تراس از منتقدان سرسخت ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و جنگ او در اوکراین بود؛ به همین دلیل نیز یکی از اولین واکنشها به استعفای او را مسکو داشت.ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه اعلام کرد که بریتانیا هرگز چنین رسوایی از یک رهبر ندیده است و افزود که تراس به دلیل «بیسوادی فاجعه بارش» در یادها خواهد ماند.
رهبر حزب کارگر بریتانیا: باید انتخابات سراسری برگزار شود
رهبر حزب کارگر بریتانیا خواستار برگزاری انتخابات سراسری در این کشور شد.وی افزود: «پس از بیش از یک دهه شکست حزب محافظهکار، مردم بریتانیا لایق چیزی بیش از آشوب فراگیر هستند.»رهبر حزب کارگر بریتانیا در ادامه افزود: «باید همین حالا انتخابات سراسری برگزار کنیم. حزب محافظهکار نمیتواند صرفا با دست روی دست گذاشتن و تغییر رهبر بحران موجود را مدیریت کند.»
نباید اجازه داد بوریس جانسون به قدرت بازگردد
معاون حزب لیبرالدموکرات بریتانیا خواستار جلوگیری از نامزدی مجدد «بوریس جانسون» برای پست نخستوزیری شد. «دیزی کوپر»، عضو پارلمان بریتانیا و معاون حزب لیبرالدموکرات این کشور گفت: «بوریس جانسون پس از شکستها و رسواییهای بسیار مجبور به کنارهگیری شد. او اعتماد عمومی را زیر پا گذاشت و بریتانیا در بحران سیاسی فرو برد.»وی افزود: «جانسون نباید هیچگاه اجازه یابد که به داونینگ استریت بازگردد.»پیشتر، روزنامه اکسپرس از احتمال بازگشت جانسون به قدرت خبر داده بود.
ریشی سوناک و جانسون، دو بخت اصلی
محافظه کاران دو سال دیگر، تا زمان انتخابات سراسری اکثریت کرسیها در مجلس عوام را در اختیار خواهند داشت. هرچند که تازه ترین نظرسنجی ها نشان می دهند که در صورت برگزاری انتخابات سراسری در حال حاضر، حزب کارگر با اختلاف ۲۰ درصد محافظه کاران را شکست می دهد. از امروز نام هایی که برای جانشینی لیز تراس، رقابت خواهند کرد تقریبا مشخص شده است. مهم ترین آنها، ریشی سوناک، وزیر پیشین دارایی در دوران بورس جانسون و رقیب اصلی لیز تراس در انتخابات اخیر محافظه کاران برای تعیین نخست وزیر، خواهد بود. البته انتخاب احتمالی ریشی سوناک که همین چند هفته پیش موفق نشد حتی رای هم حزبی های خود برای جانشینی بوریس جانسون را کسب کند، می تواند انتخاب خطرناک دیگری برای محافظه کارانی باشد که در بیسابقهترین بحرانهای دهه های اخیر قرار دارند. البته نظرسنجیها نشان می دهند که بدلیل نبود مردان و زنان متنفذ در حزب محافظه کار، همچنان ریشی سوناک و بوریس جانسون، نخست وزیر پیشین، شانس زیادی برای راهیابی به شماره ۱۰ خیابان داونینگ استریت، مقر نخست وزیری، دارند. به این ترتیب انتخاب سیاستمداری که بتواند کشتی در حال غرق شدن محافظه کاران را نجات دهد کار بسیار دشواری است. نباید از یاد برد که دو ماه پیش، ۱۷۰ هزار عضو حزب محافظه کار بریتانیا، لیز تراس را برای جانشینی بوریس جانسون برگزیدند و حالا پس از مشاهده نخست وزیر «۶ هفته ای» تردید زیادی در انتخاب آتی خود خواهند داشت. این موضوع به اختلافات درون حزبی محافظه کاران دامن می زند، هرچند که جرقه اصلی این اختلافات از زمان رفراندوم برکسیت، در سال ۲۰۱۶ شعله ور شد.برخی از محافظه کاران حامی دیوید کامرون، نخست وزیر وقت، مخالف خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا بودند و بخش بزرگ تری به رهبری بوریس جانسون قاطعانه حامی برکسیت بودند. بدلیل اختلاف ها و شک و تردید های فراوان به نظر می رسد این بار بجای رقابت بین دو نامزد، سه نامزد برای جانشینی لیز تراس رقابت کنند.
نامی جدید: وزیر دفاع پیشین و سیاستمدار محبوب
به جز ریشی سوناک و بوریس جانسون، پنی موردانت، وزیر دفاع سابق نیز شانس زیادی برای پیروزی در این رقابت دارد. از او به عنوان یکی از محبوب ترین سیاستمداران در میان محافظه کاران نام می برند. هر چند در انتخابات گذشته که برای جانشینی بوریس جانسون برگزار شد وی اعلام کرد قصد نامزدی ندارد. البته نام های دیگری چون سوئلا براورمن، وزیر کشور دوران کوتاه نخست وزیری لیز تراس و کیمی بادنوک، وزیر تجارت نیز شنیده می شود. سوئلا براورمن چهارشنبه از مقام خود استعفا داد. اما ناظران شانس این دو وزیر برای جانشینی و کسب رای اعضای حزب محافظه کار را بسیار پایین می دانند.