گروه بینالملل: سوریه بیش از نیم قرن در تسلط حکومت خودکامه بود. حافظ اسد در دو جنگ در کنار مصر علیه اسرائیل شرکت کرد و شکست خورد و بلندیهای جولان را از دست داد. او مردم را در شهر حما(1982) در جریان اعتراضات را سرکوب کرد. این کشتار که مردم را از زمین و هوا مورد حمله قرار دارد، بنا بر تخمین عفو بینالملل حدود ۱۷ هزار کشته بر جای گذاشت. پسرش در سال ۲۰۰۰ به قدرت رسید و 14 سال حکومت فردی و خودکامه داشت. در دوره او اعتراضات گستردهای در سوریه صورت گرفت و این کشور حدود ۱۳ سال درگیر جنگ داخلی بود و چندپاره شد.
سوریه تنها متحد ایران
ایران در جریان جنگ عراق علیه ایران، زمانی که همه کشورهای عربی پشت سر صدام حسین قرار داشتند، با حافظ اسد روابط نزدیک برقرار کرد و سوریه تنها متحد ایران در خاورمیانه و کشورهای عربی به شمار میرفت. به همین دلیل ایران در جنگ داخلی سوریه، حمایت از بشار اسد را در دستور کار قرار داد و تا روز آخر از حکومت او حمایت کرد. ولی شرایز به گونه ای پیش رفت که امکان حمایت دیگر وجود نداشت.
به قدرت رسیدن تروریستها
یک گروه شورشی به رهبری محمد جولانی ـ که آمریکا برای کشتن او ۱۰ میلیون دلار جایزه تعیین کرده بود ـ نیروهایش را بسیج کرد و دست به شورش زد. مردم سوریه به دلیل فقر، نداری، نبود برق و درآمد، از بشار اسد ناراضی بودند و با گروه شورشی در شهرها همراهی کردند. ارتشیها نیز به علت حقوق پایین فرار را بر قرار ترجیح دادند. کار به جایی رسید که در هفدهم آذر ۱۴۰۳، بشار اسد مخفیانه از دمشق به سوی مسکو فرار کرد و دمشق سقوط کرد. هر چند پیش بینی می شد که سوریه دچار آشوب دوباره می شود، اما سیاست احمد الشرع بر بهبود زندگی و اقتصاد و برداشتن تحریم ها و جلب کمک های خارجی بود که در این سیاست تا حدودی موفق بوده و توانسته نظر کشورهای عربی، ترکیه و آمریکا را به خود جلب کند.
سوریه و روسیه
روسیه در خاورمیانه پیش از این کشورهایی مثل یمن، سوریه، عراق و... را با خود داشت، اما بهتدریج این کشورها از اقمار روسیه خارج و به غرب پیوستند. تنها کشوری که باقی مانده بود سوریه بود که آن هم سال گذشته سقوط کرد و حاکمانش به سمت غرب و آمریکا روی آوردند. با این وجود، روسیه برخلاف ایران سفارت خود را در دمشق باز نگه داشته و مهمتر اینکه پایگاههایش را نیز در سوریه حفظ کرده است، اما ایران سفارتش را در دمشق بسته است.
کت و شلوار
نکته قابل توجه اینکه احمد الشرع لباس نظامی و شال را کنار گذاشت و کتوشلوار پوشید. او یک بار به مسکو رفت و با پوتین ملاقات کرد. پوتین در این ملاقات میزبان رئیسجمهور جدید و رئیسجمهور سابق سوریه بود که در مسکو پناهنده شده است. احمد الشرع تلاش می کند در روابط خارجی از سیاست متوازن استفاده کند نه تکیه بر غرب یا شرق.
آمریکا و سوریه
احمد الشرع از همان روزهای نخست به قدرت رسیدن، خواستار رابطه با آمریکا شد. او تاکنون سه بار با دونالد ترامپ دیدار داشته است. ترامپ با صدور فرمانی تمام تحریمهای وضعشده علیه سوریه را لغو کرد. احمد الشرع با در پیش گرفتن سیاست واقعگرایی، به کشورهای عربی، ترکیه، آمریکا و اروپا نزدیک شده ، اما از ایران فاصله گرفته است.
چالش ها
طرفداران رژیم قبل و علوی ها با احمد اشرع میانه خوبی ندارند. مهمتر اینکه سوریه پس از به قدرت رسیدن احمد الشرع بخشی از اراضی خود را از دست داده و اسرائیل آنها را تصرف کرده است. احمد الشرع وعده برگزاری انتخابات پارلمانی و ریاستجمهوری را در چهار سال آینده داده است. آنچه مهم است این است که مردم سوریه در زمان سقوط، یاد و خاطره شکنجهشدهها و زندانی ها را گرامی داشتند و در اولین سالگرد سقوط بشار اسد مثل روز سقوط فرار دیکتاتور خشنود بودند و جشن گرفتند.
حزبالله و سوریه
حزبالله مهمترین متحد خود را از دست داد. این گروه در سرکوب داعش و جنگ داخلی سوریه در کنار ایران تا آخر از ماندن بشار اسد حمایت کرد.دولت بعد از سقوط بشار اسد از سوی غرب به وِزه آمریکا و ترکیه و عربستان مدیریت می شود. آمریکا در تلاش است تا کانون های بحران در خاورمیانه را مهار یا از میان بردارد تا سرمایه گذاری عظیمی که قرار است در عربستان، قطر و امارات انجام شود و همچنین سرمایه های این سه کشور به آمریکا بیایند به مخاطره نیافتد. چون اگر خاورمیانه بی ثبات شود امکان سرمایه گذاری کشورهای عربی در آمریکا و برعکس ممکن نیست. آمریکا و کشورهای اروپایی به دنبال توافق با ایران هستند تا تنش و جنگ اتفاق نیفتد و منطقه در آرامش به سر ببرد، البته ایران برای عادی سازی رابطه اش با آمریکا و کشورهای عربی با مانع اسرئیل و روسیه روبه رو است. منافع روسیه ایجاب می کند که اسرائیل تقویت و ایران تضعیف شود. اکنون تنها کشوری که نتوانسته رابطهاش را با دمشق و دولت جدید آن بازسازی کند ایران است. همچنین ترکیه و عربستان نقش مهمی در آینده سوریه خواهند داشت.