در مراسم چهل‌سالگی مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، رئیس این مرکز اعلام کرد مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی وقف ایران و مردم ایران است.
به گزارش ایسنا، مراسم چهلمین سالگرد تأسیس مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، امروز (شنبه، یازدهم اسفندماه) در مرکز همایش‌های این مرکز برگزار شد.
سیدکاظم موسوی بجنوردی، رئیس مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی در متنی مکتوب و در سخنانی گفت: «اکنون بیش از ۴۰ سال از آن روز می‌گذرد که مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی به صورت قانونی در زمستان ۱۳۶۲ به ثبت رسید. راهی دراز و پرفرازونشیب پشت سر گذاشته‌ایم. انتشار دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی، دستاورد بزرگ این مرکز است که فارسی آن به مجلد ۲۵ رسیده و جلد ۲۶ نیز در آستانه انتشار است. دانشنامه‌های تخصصی دیگر هم در دست تألیف و تدوین است که مجلداتی از آن‌ها نیز منتشر شده است؛ مانند: دانشنامۀ ایران، دانشنامۀ تهران بزرگ، دانشنامۀ فرهنگ مردم ایران، دانشنامۀ حقوق ایران، دانشنامۀ هنر ایران، دانشنامۀ زبان‌ها و گویش‌های ایرانی، دانشنامۀ خلیج فارس و دانشنامۀ ایران باستان. همچنین تألیف و تدوین مجموعۀ بیست‌جلدی تاریخ جامع ایران و مجموعۀ پنج‌جلدی جغرافیای جامع ایران را بر این کارنامه باید افزود. همکاری شمار قابل توجهی از متخصصان ایرانی و گاه غیرایرانی، یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین دستاوردهای این مرکز در سطح ملی است. به همۀ این‌ها باید افزود، تشکیل کتابخانه‌ای عظیم با بیش از یک میلیون و ۳۰۰هزار جلد کتاب در زمینه‌های تخصصی اسلام‌شناسی و ایران‌شناسی و بیش از ۱۸۵ مجموعۀ شخصی از معاریف این کشور که هر یک گنجینه‌ای بی‌همتاست. با همت مدیریت این کتابخانه، فهرستوارۀ کتاب‌های فارسی و نیز فهرست مقالات فارسی در دست تدوین است. همچنین فهرست کتاب‌های خطی و چاپ‌سنگی این کتابخانه در دست انجام است. شورای عالی علمی مرکز همواره مجمعی از بزرگان علم و تحقیق و فرهنگ ایران در نیم قرن اخیر بوده است. از همه مهم‌تر، نسلی از محققان و پژوهشگران جوان در طی این چهل سال در کار تحقیق و تألیف و ویرایش پرورش یافتند که مرکز همواره به آن‌ها افتخار می‌کند و آن‌ها را سرمایه‌های بی‌همتای فرهنگ ملی می‌داند. در ادامه، سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم چهل‌سالگی مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی در سخنانی گفت: بیشتر برای عرض دست مریزاد خدمت آقای بجنوردی و همکاران ایشان در طول ۴۰ سال خدمت رسیدم و بیشتر برای استفاده از این جمع آمده‌ام. امروز سالگرد ایرنا هم هست و مراسمی را با حضور جناب آقای رئیس‌جمهور داشتیم، قرار بود مراسم بعدازظهر باشد اما برنامه جابه‌جا شد و به تبع فرصت حضور بنده در این جمع محدود شد.
او سپس گفت: ما علاقه‌مندان حوزه فرهنگ و کتاب در دهه ۱۳۴۰، ۱۳۵۰ و ۱۳۶۰ احساس غبن می‌کردیم که جریان دایره‌المعارف‌نویسی در ایران یک تأخر تاریخی داشت، خب کتاب‌های جامع داشتیم و کم نبودند مفاتیح‌العلوم‌ها، نفایس‌الفنون‌ها و نهایت العلوم‌ها و دیگر عناوین که جایگاه مهمی در تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی دارند اما دایره‌المعارف‌نویسی چیز دیگری است.
وزیر ارشاد ادامه داد: ویرایش اول دائرة‌المعارف اسلام چاپ لیدن در ۱۹۳۶ عرضه شد که با یک نگاه برون‌گرایانه دینی اسلامی و ایرانی همراه بود و طبعاً نکاتی را داشت که با ان منظر همراه بود، ویرایش‌های بعدی آن هم در بعد از جنگ جهانی دوم آمد. عرب‌ها هم زودتر به میدان آمدند و در سال ۱۲۵۴ شمسی جلد اول دایرةالمعارف بستانی منتشر شد و دائرة‌المعارف القرن العشرین فرید وجدی نزدیک به یک سده قبل منتشر شد، هرچند این دو آداب و اسلوب لازم را نداشتند اما بالاخره نام دایرةالمعارف مطرح بودند.
او سپس خاطرنشان کرد: احساس غبن وجود داشت، اگر نگوییم احساس تحقیر زیرا فاصله قابل توجهی با جریان دایره‌المعارف‌نویسی جدید داشتیم که سنت دیگری داشت و کاملا متفاوت با کتاب‌های جامعه‌نویسی گذشته بود؛ مرکزی با نگاه درون‌گرایانه و نگاه علمی و بی‌طرفانه، در یک بستر و زیست‌بوم درون‌گرایی اسلامی ایرانی نداشتیم. خبر تأسیس مرکز اسلامی در ۱۳۶۲ منتشر شد و در زمستان ۶۲ شروع به کار کرد و بعد ۱۳۶۳ رسماً آغاز شد و بعد ۱۳۶۷ اولین جلد دائره‌المعارف منتشر شد.
سپس با حضور حسین سیمایی صراف، وزیر علوم، غلامعلی حدادعادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ژاله آموزگار، نظام‌الدین زاهدی، سفیر تاجیکستان در ایران، مصطفی معین و محمدحسن سمسار از کتاب «چل‌چراغ» (درباره دائره‌المعارف بزرگ اسلامی) به کوشش حمیدرضا محمدی رونمایی شد و محمدی توضیحاتی درباره روند گردآوری این کتاب ارائه کرد.
همچنین ژاله آموزگار، استاد زبان‌های باستانی در سخنانی گفت: ۱۵ سالگی، اوج نبوغ جسمانی و ۴۰ سالگی نشان از بلوغ فرزانگی دارد، این موسسه عالی‌قدر مدت‌ها پیش دوران بلوغ جسمانی را گذرانده است و اکنون در چهلمین سال پایه‌گذاری مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی می‌تواند با افتخار سرش را بالا بگیرد و به کارنامه درخشانش ببالد. در این جمع مسلماً شخصیت‌هایی هستند که به مراتب بهتر از من می‌توانند از آغاز فعالیت این مجموعه علمی و پژوهشی که در اسفند ۱۳۶۲ موجودیت یافته است، سخن بگویند چون من جزء اولین‌ها نبودم ولی از طریق زنده‌یاد دکتر احمد تفضلی از فعالیت‌های علمی این موسسه آگاهی داشتم. او همیشه با نوعی تحسین از روند کارها در این نهاد یاد می‌کرد، بسیار علاقه‌مند به جوانانی بود که آن موقع با دائره‌المعارف همکاری داشتند که از نظر او بسیار جویا و پویا بودند. من بیشتر به ذوق و شوق این جوان‌های بااستعداد و مشتاق یادگیری آنجا می‌روم. همه ما به تجربه دریافتیم که در ایران نهادهایی موفق بودند که بیشتر غیردولتی بودند و قائم به بنیان‌گذاری مصمم و معتقد و علاقه‌مند به اهدافی که نهاد به خاطر آن اعلام وجود کرده است.