مهدی مطهر نیا با اشاره به پیشینه تصمیمات کنونی قدرت و نسبتی که با آیین بین الملل برقرار می کند گفت: تشخیص جهانی از سخنرانی بوش پدر در یازده سبتامبر 1990 شروع شد. دوران تحکیم آن از ضد واقعه یازده سبتامبر ادامه پیدا کرد و اکنون بعد از ضد واقعه هفت اکتبر، دوران تثبیت آن آغاز شده است.
وی افزود: آیین قدرت به مجموعه ای از فرمول ها و مکانیزم هایی گفته می شود که با دورادور اندیشی زمینه های ایجاد بایسته ترین سناریو ها را در جهت تحقق اهداف خود فراهم می کند . گهواره آن امروز در ایالات متحده است.
مطهر نیا با اشاره به مسیر پیشرفت نظم نوین جهانی یادآور شد: از دهه های پیشین گام به گام زمینه های ایجاد نظم نوین جهانی در فراز و نشیب های گوناگونی که در نهایت به چهار سناریوی شایسته رسید، یعنی دنیای تک قطبی بوش پسر، دنیای تک چند قطبی اوباما، دنیای دو قطبی منعطف ترامپ در دور اول و اکنون دنیای واقعیت مجازی یا واقعیت موازی، که من سال 1392 به این چهار سناریو اشاره کرده و آن ها را ترسیم نمودم.
وی خاطرنشان کرد: اکنون ما شاهد تلفیقی از دو سناریوی زمان اوباما و دنیای واقعیت موازی توسط سرمایه داری فرامدرن در ایالات متحده هستیم که ایلان ماسک آن را رهبری می کند و به مدیریت ترامپ است.
این تحلیلگر سیاسی در رابطه با رویکرد ترامپ در حوزه سیاست خارجی گفت: به این نکته تاکید دارم که در وضعیت فعلی ترامپ مکعب اقدام خود را همانطور که در اولین روز انتخاب او به عنوان رییس جمهور نگاشته و ثبت کردم، مورد پروا قرار داده است. ترامپ پارادایم اوتوریته تهاجمی دارد، دکترین فشار دیپلماتیک، اقتصادی و احیانا نظامی را بعد از آن ها بر می گزیند.
وی در این رابطه افزود: سوم انزوا طلبی فعال معطوف به بالا بردن قدرت ملی آمریکا را در دستور کار دارد و از این سیاست کلان و دکترین و پارادایم، استراتژی فشار و تقابل را شکل می دهد. از طرف دیگر بحران سازی و بحران آفرینی را بولد کرده و برجسته می نماید و با رسانه ای کردن آن ها اوتوریته تهاجمی خود را به نمایش می گذارد.
مطهر نیا با اشاره به سیاست جدید کاخ سفید در قبال روسیه گفت: در وضعیت کنونی باید بپذیریم که وی وارد اریکه ای شده است که بتواند شرکای استراتژیک آمریکا، شرکای کلیدی و شرکای مهم را بر مبنای تلفیقی از سناریوی سوم و چهارم در نظم نوین جهانی اجرایی کند. روسیه در وضعیتی قرار دارد که بعد از این همه فراز و نشیب باید در بین شرکای کلیدی ایالات متحده آمریکا و شرکای درجه دو آمریکا قرار گیرد همانگونه که آنکارا در برابر اسرائیل و عربستان خواهد بود.
وی اضافه کرد: این معنا را باید مورد توجه قرار بدهیم که آمریکایی ها نمی گذارند و نگذاشتند که روسیه به اروپا پیوند بخورد. آلمان هزینه های آن را پرداخت کرده و پرداخت خواهد کرد، چرا که سعی کرد با نزدیک شدن به روسیه آن طور که در زمان هیتلر رخ داد، زمینه های بازپروری قدرت اروپا را فراهم کند و اجازه نمی دهند به چین نزدیک شود. همانگونه که دیدیم بعد از جریانات اوکراین چین را در منگنه این معنا قرار دادند. این آینده پژوه با تحلیل چرخش سیاست های ایالات متحده در دوره دوم ترامپ گفت: روسیه اکنون نه دشمن ایالات متحده، بلکه در حال تبدیل شدن به شریکی کلیدی برای ایالات متحده است و در کنار شرکای استراتژیکی چون کانادا، ژاپن، کره، استرالیا و ایران آینده قرار می گیرد. باید بر این نکته تاکید کنیم که جهان آینده جهان هارتلند و ریملند بزرگی است که شرکای دریایی ایالات متحده آمریکا در این مسیر، شرکایی حیاتی خواهند بود و شرکایی چون انگلستان، روسیه، عربستان، ترکیه و اسرائیل به شرکایی کلیدی تبدیل خواهند شد.
وی متذکر شد: این نظم آینده جهانی است که منطقه بندی های خاصی ایجاد می کند و براساس غلضت سناریوی چهارم، یعنی دنیای واقعیت موازی نسبت به سناریوی دوم یعنی دنیای تک چند قطبی پیش خواهد رفت لذا تبیین وضعیت روسیه کار چندان مشکلی نیست. این استاد علوم سیاسی در تحلیل پیامد هایی که در این چهارچوب متوجه ایران است، گفت: نزدیک شدن مسکو به واشنگتن و ایجاد فضای بده بستان های سیاسی از منطقه حاشیه روسیه و پیامد آن در خاورمیانه حمایت های روسیه از ایران کاهش پیدا می کند و برگ امتیاز ایران از روسیه گرفته خواهد شد.
وی ادامه داد: بعد از انگلیسی ها که از سال 2018 به بعد سیاست های خود را در قبال نظام جمهوری اسلامی بازتعریف کردند، روس ها نیز از این به بعد همانگونه عمل خواهند کرد. مطهر نیا با اشاره به نقش قدرت های منطقه در تحولات سیاسی اخیر گفت: ترکیه، عربستان، قطر، اعراب و... در ائتلاف علیه ایران مربعی را تشکیل خواهند داد که اسرائیل از آن بهره خواهد جست اما همه این ها نوک پیکان ایجاد نظم نوین جهانی برای آینده در منطقه است. تهران شریک استراتژیک ایالات متحده آمریکا در نظم آینده در نظر گرفته شده است، لذا جمهوری اسلامی ایران یا باید بپذیرد در برابر آمریکا قرار بگیرد یا در کنار امریکا باشد.
وی در این رابطه تشریح کرد: کشور های دیگر در منطقه خواهان آن نیستند که ایران به قدرت بزرگ منطقه ای و ابرقدرت تبدیل شود و برای دیگر کشور ها خطرناک باشد. لذا ایالات متحده فعلا در پی استقرار دولتی توسعه گرا در تهران است که قابلیت محدود شدن از منظر جاه طلبی های نظامی و منطقه ای را دارد.
این پژوهشگر در ادامه گفت: این امر برای اسرائیل نیز مطرح است به این معنا که تل آویوی می خواهد که بسیار قدرتمند ولی قابل کنترل باشد. لذا ماجرای ایران و اسرائیل با هم پیوند می خورد و از منظر قدرت ملی در صحنه آینده جهانی همگرایی های موجود برخلاف واگرایی های چهار دهه اخیر در آینده تغییر و تحول می پذیرد و ادبیات دیگری در این منطقه شکل می گیرد.
وی تصریح کرد: عربستان، ترکیه، پاکستان، کشور های حاشیه خلیج فارس و دیگر کشور های پیرامونی ما تحت عنوان شبه جزیره عرب چندان خواهان قدرت گرفتن تهران به عنوان یک ابر قدرت نیستند. همانطور که ناصر یا دیگر کشور های عربی دیگر در دوره پهلوی خواهان این معنا نبودند. اما برای ایالات متحده امریکا و آیین قدرت در جهان ایران به عنوان یک سرزمین کد دار با کد ژئوپولتیک و ژنوم ژئو استراتژیک بسیار مهم جایگاهی بسیار رفیع دارد.
مهدی مطهر نیا در پایان سخنان خود تاکید کرد: از این رو بازی بازنده برنده را باید در آینده دید بسیاری در این زمینه سرمایه گذاری کرده اند تا ایرانی ضعیف شده داشته باشند. بسیاری از کشور های عربی در این دهه ها هزینه کردند تا در برابر ایران و اصالت ایران بایستند. اما در نهایت ایران است که دارای ویژگی های خاصی است که در اینده می تواند با بهره برداری از آن ها به برگ برنده بالاتری دست یابد این منوط به خرد ورزی در میان ایران و ایرانیان و تحولات بالا در صحنه سیاست گذاری در داخل کشور، تغییر عاملیت ها و ایجاد فضای مثبت در این زمینه است.