میلیاردر شدن با یک امضا، حکایت تبدیل زمین‌های کشاورزی به زمین‌های تجاری و صنعتی است که ثروت بادآورده را به جیب سود جویان سرازیر می‌کند. ماجرا از این قرار است که کشاورزان و صاحبان زمین‌های کشاورزی درنتیجه افت درآمدشان راه را در این دیده‌اند که زمینشان را با قیمت ارزان در اختیار کسانی قرار دهند که دارای قدرت و نفوذ هستند و با پرداخت رشوه، امضای طلایی می‌گیرند و کاربری زمین‌های کشاورزی را تغییر می‌دهد و با حصارکشی آن را به چندین قیمت برابر می‌فروشند. ویلا سازی در استان‌های شمالی و حاشیه شهرهای بزرگ و تبدیل باغ و مزرعه به زمین‌های غیر کشاورزی نمونه‌ای از ثروت‌اندوزی سود جویان به روایت مرکز پژوهش‌های مجلس است. در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آمده: تصمیم‌های گرفته‌شده برای تبدیل اراضی کشاورزی چه از سر غفلت صورت گرفته یا برای آن ظاهرسازی گرفته باشد، یک پشتوانه محکم دارد که باعث باز شدن مسیر کسب ثروت بادآورده برای اقلیت زمین‌خوار شده است.
چرا فساد رخ می‌دهد؟
فساد در تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی در ۲ محور کلی صورت می‌گیرد، نخست در فرآیند صدور مجوز تغییر کاربری به‌کل رسمی و قانونی و دوم نحوه مقابله و برخورد با تغییر کاربری غیرمجاز در مراجع اداری و قضایی که باعث رونق بورس‌بازی و سوداگری زمین در برخی دفاتر مشاور املاک و مستغلات شده است. به‌گونه‌ای که این سوداگری سازمان‌یافته شده و برخی نهادها و مدیریت‌های محلی هم در آن نقش دارند و از ضعف قانون استفاده می‌کنند تا جایی که برای زمین‌های کشاورزی تخریب و تبدیل‌شده به ویلا و ... حتی امتیاز آب و برق و گاز هم می‌گیرند و سند برای آنها هم صادر می‌شود. البته دلیل صدور این مجوزها هرچند ممکن است برای کسب درآمد برای نهادهای دولتی و غیردولتی باشد، اما مهم این است که هر جا پول باشد، ممکن است اراده برخورد با فساد سست شود و کوه‌خواری، جنگل‌خواری و تجاوز به حریم طبیعی هم نمونه‌های عیان فساد روی زمین است.
مصداق‌های فساد
* صدور مجوزهای غیرضروری تبدیل زمین کشاورزی
* الحاق غیر کارشناسی زمین‌های کشاورزی به محدوده شهرها و روستاها
* چشم‌پوشی در ارائه گزارش تغییر کاربری به مراجع دولتی و قضایی
* مجازات حداقلی و غیر بازدارنده برای متخلفان
ریشه فساد
* جذابیت پایین سرمایه‌گذاری در زمین‌های کشاورزی
* سود بادآورده ناشی از تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی
* اعمال نفوذ مقامات محلی در تغییر کاربری زمین‌ها
* ضعف قانونی در صیانت از کاربری باغ‌ها و زمین‌ها
* فقدان ضابطه جهت جلوگیری از تملک زمین برای تغییر کاربری
* سلیقه گرایی و شفاف نبودن ضوابط الحاق زمین به محدوده شهرها و روستاها
* درآمدزایی شهرداری‌ها و نهادهای دولتی از محل تغییر کاربری
* کمبود نیروی متخصص در شهرها جهت حضور در دادگاه‌ها
* قوانین و مقررات موازی و متضاد در حفظ اراضی کشاورزی
10 راه برای برخورد با فساد
* شفاف شدن فرآیند رسیدگی به پرونده‌های تغییر کاربری
* افزایش نظارت سازمان‌های مردم نهاد حامی اراضی کشاورزی و محیط‌زیست
* حمایت‌های مالی و قضائیه کافی از کارکنان دستگاه‌های نظارتی
* جلوگیری از تصمیم‌گیری سلیقه‌ای در صدور مجوزها
* تشدید مجازات استفاده‌کنندگان غیرمجاز آب، برق، گاز و ...
* جرم‌انگازی صدور انشعاب به ساخت‌وسازهای غیرمجاز در اراضی کشاورزی
* سلب اختیار از شوراها و نهادهای شهری در تغییر اراضی کشاورزی
* شفاف‌سازی فرآیند الحاق زمین‌های کشاورزی به محدوده شهرها و روستاها
* نصب اخطار قلع‌وقمع هرگونه ساخت‌وساز جدید در زمین‌های کشاورزی
* وضع مالیات سنگین بر سوداگران و جرم‌انگاری عوارض تغییر کاربری/ بر گرفته از همشهری آنلاین