30 ژوئیه 2023
افشین مجلسی
تارنمای تهران تایمز
برگردان و کوتاه سازی غلی اصغر شهدی
Asghar.shahdi@gmai.com
از آنجایی که ایالات متحده با فوریت فزاینده تغییرات آب و هوایی و گرمای شهری دست و پنجه نرم می کند، ممکن است برای الهام گرفتن از حکمت باستانی بادگیرهای ایران استفاده کند. بسیاری از خانه‌ها در ایران هنوز از این دستگاه خنک‌کننده ساده اما مؤثر که نیازی به برق ندارد و قدمت آن به قرن‌ها قبل می‌رسد، لذت می‌برند. کارشناسان می‌گویند در حالی که آن برج‌های بلند موسوم به «بادگیر» برای معماری سنتی طراحی شده‌اند، معذالک سازه های مدرن می‌توانند این فناوری را به‌طور یکپارچه در مناظر شهری معاصر ادغام کنند. به این ترتیب، معماران و مهندسان ممکن است این میراث فرهنگی را به عنوان فرصتی برای گنجاندن برج های بادی در طراحی های خود از آسمان خراش ها، ساختمان های اداری و مجتمع های مسکونی استفاده کنند. با انجام این کار، نه تنها هزینه های سرمایش را کاهش می دهند، بلکه غنای فرهنگی و اصالت محیط های شهری را نیز افزایش می دهند. به عنوان مثال، پاویون اتریش در نمایشگاه اکسپو 1399 ( 2020 ) دبی از برج های بادی تاریخی برای ایجاد یک ساختمان چند بعدی حسی متشکل از 38 مخروط متقاطع با ارتفاعات مختلف الهام گرفته شد.
در داستانی که اخیراً توسط نشریه تایم TIME منتشر شده است، مجله مشهور نیویورکی اینگونه به تصویر می کشد که چگونه نسخه‌های این سیستم بادگیر که بدون نیاز به برق کار می‌کنند، حتی می‌توانند در ساختمان‌های بلند در آمریکا استفاده شوند. مقاله تایم با عنوان «ایالات متحده باید سامانه تهویه مطبوع AC را کنار بگذارد و از تکنیک‌های خاورمیانه ای برای خنک کردن شهرهایش استفاده کند»، زمانی منتشر می‌شود که امواج گرما با چالش‌های فزاینده تغییرات آب و هوایی رکوردها را در سراسر جهان جا بجا می کند.
ایرانیان باستان برج های بادی را به عنوان راهی برای خنک سازی طبیعی ساختمان های خود حتی در آب و هوای سوزان بیابانی توسعه دادند. برای طرح برخی جزئیات، مقاله چندین ایده هوشمندانه را در مورد اینکه چگونه آن تخصص باستانی راه حلی زیست پذیر و پایدار برای خنک کردن شهرها و کاهش تأثیر گرمای شدید ارائه می دهد را پیشنهاد می کند. به گفته جان اونیانگو، استاد دانشکده معماری دانشگاه نوتردام، در آب و هوای گرم در سراسر جهان، مردم ساختمان های پایداری را طراحی کرده اند تا بتواند صدها سال در برابر گرمای شدید مقاومت کند. اونیانگو می گوید: «در ایالات متحده آنقدر به مصرف انرژی ارزان عادت کرده ایم که نوآوری را بدست فراموشی سپرده ایم. ما تکنیک‌های زیادی داریم که می‌توانیم از آنها برای کاهش گرما استفاده کنیم، و در واقع می‌توانیم از آنچه در خاورمیانه (غرب آسیا) اتفاق می‌افتد وام بگیریم و به ایران و دوبی و ترکیه نگاه کنیم». علاوه بر این، اونیانگو به یک ساختمان چهار طبقه اشاره می کند که به عنوان دفتر مرکزی زیمنس در خاورمیانه در شهر مصدر ابوظبی عمل می کند، که برای خنک کردن خود بدون استفاده از تهویه مطبوع طراحی شده است و از گرم شدن بیش از حد در آب و هوای گرم بیابان جلوگیری می کند. این یکی از اولین ساختمان ها در منطقه بود که گواهینامه پلاتینیوم لید بالاترین استاندارد در شیوه های ساختمان پایدار را از شورای ساختمان های سبز ایالات متحده دریافت کرد. به این معنی که یکی از پایدارترین ساختمان های روی کره زمین است که بدون نیاز برق کار می کند. به گفته اینیانگو، نسخه این سامانه بادگیر حتی در ارتفاعات بلند نیز قابل استفاده هستند. اونیانگو می‌گوید: در ساختمان‌های مرتفع، باد می‌تواند از سازه‌های دودکش مانندی به نام بادگیر عبور کند. هوای جریان یافته از طریق تعقیب و گریز خنک می شود و سپس به داخل ساختمان بازگردانده می شود.
بادگیر: فناوری خنک کننده باستانی ایرانی در راه آمریکا
امروزه، آمریکایی‌ها بیش از هر زمان دیگری به سیستم تهویه مطبوع متکی هستند. حدود 88 درصد از کل خانوارهای کشور از کولر استفاده می کنند که با افزایش دما برای راحتی و سلامتی ضروری شده است. اما تهویه مطبوع پیامدهای زیست محیطی و اجتماعی-اقتصادی دارد. تصور می شود که تهویه مطبوع باعث انتشار 1950 میلیون تن CO2 در هر سال در سراسر جهان می شود که تقریباً 4٪ از انتشار کربن جهانی را تشکیل می دهد. همچنین قبوض برق را افزایش می دهد و برخی از افراد کم درآمد را مجبور می کند به دلیل گرمای شدید به اورژانس مراجعه کنند. برخی از کارشناسان بر این باورند که همه این روش‌های ساخت و ساز به دلیل ترکیبی از کمبود کارگران ماهر برای تهیه مواد طبیعی و عدم تمایل توسعه‌دهندگان ملک، هنوز در ایالات متحده محبوب نیستند. با این حال، بدیهی است که با افزایش دما، شهرهای آمریکا باید تغییر کنند.