ستاره صبح، فائزه صدر: طبق روایت های غیررسمی، کشور با تورم ۵۰ الی ۶۰ درصدی مواجه است. توجه به این تورم باعث میشود تا افزایش نرخ ارز چندان نامعقول جلوه نکند و جامعه در عین نگرانی در انتظار مواجهه با ارقام بالاتر باشد. به عقیده برخی از کارشناسان اقتصادی هنوز هم امکان مدیریت نرخ تورم وجود دارد، مشروط بر آن که تصمیم گیران کشور ریشه مسئله را به درستی بشناسند و اراده رفع مشکل در تمام سطوح حاکمیت وجود داشته باشد. ستاره صبح در این رابطه با حجت الله فرزانی، کارشناس و تحلیلگر اقتصادی گفتوگو داشت که در ادامه میخوانید:
حجت الله فرزانی در رابطه با نقش بانک مرکزی در کنترل نرخ ارز گفت: بانک مرکزی بر حسب وظیفه قانونی اش در مصوبه 1402 باید نرخ ارز را به شیوه مدیریت شناور کنترل کند.
فرزانی افزود: نرخ برابری ارز از رابطهای تبعیت میکند که نشات گرفته از نرخ تورم مبدا و مقصد و نرخ رشد تولید ناخالص ملی مبدا و مقصد تعریف میشود. به زبان ساده باید گفت یک سبد غذایی در کشور ما با نرخ ریال و سبد غذایی مشابهی در آمریکا با نرخ دلار محاسبه و اندازه گیری میشود و تفاوت حاصل همان نرخ برابری ریال در برابر دلار است. با این محاسبه نرخ دلار در ایران بیش از ارقام امروزی است!
وی در ادامه اضافه کرد: ریشه تورم، نقدینگی و انتظارات تورمی است، نقدینگی در حال افزایش است. دلیل این وضعیت نیز خلق پول توسط بانکها یا دولت است. به عبارتی کسری بودجه دولت وجود دارد و فشار آن بر نقدینگی مضاعف میشود و موجب افزایش تورم شده است. تورم باعث کاهش ارزش پول ملی میشود.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به عوامل به وجود آورنده تورم گفت: از طرفی رشد بخش واقعی اقتصاد و رشد تولید ناخالص ملی را نداریم تا این نقدینگی را در خود حل کند از این رو یکی از دلایل کاهش ارزش پول ملی، اقتصادی است و در عوامل بنیادین اقتصاد ملی ریشه دارد و پایه تورم و کاهش ارزش پول ملی شده است.
وی در این خصوص اظهار داشت: تصمیم گیریها و سیاستگذاریها در افزایش تورم و کاهش ارزش پول ملی تأثیر گذار است. سیاست های وارداتی از آن جمله هستند. تقاضای تأمین ارز وارداتی در بازار ارز موجب افزایش نرخ میشود. این استاد اقتصاد گفت: مسئله بعدی پایان سال میلادی و تسویه بدهی و تعهدات شرکتها و بنگاههایی که روابط بینالمللی دارند در آذر ماه انجام میگیرد و به افزایش نرخ ارز دامن میزند. هرچه به سمت پایان سال شمسی نزدیک شویم نیز به طور سنتی با افزایش نرخ ارز روبهرو خواهیم بود.
وی در ادامه خاطرنشان ساخت: اختلاف قیمت مرکز مبادله و قیمت بازار آزاد باعث شده صادرکنندگان ارز، ارز خود را ارائه نکنند و یا از مهلت بانک مرکزی نهایت استفاده را ببرند و منابع ارزی خود را در این برهه زمانی عرضه نکنند تا اختلاف نرخ بالا باشد. آنها عرضه ارز خود به قیمت 70 هزار تومان را عقلایی نمیدانند. فرزانی در این رابطه تصریح کرد: با توجه به اینکه تحریمها گسترش مییابد و آثار اسنپ بک روی نرخ ارز دیده میشود. اسنپ بک با ریسکهایی که ایجاد کرده باعث شده فروش صادراتی تحت الشعاع قرار بگیرد و دسترسی به منابع ارزی کاهش پیدا کند.
این تحلیلگر سیاسی ضمن اشاره به انتظارات تورمی در رابطه با افزایش نرخ ارز تحت تأثیر این عامل گفت: دلیل دیگر انتظارات تورمی است که اثر خود را روی تورم و کاهش ارزش پول ملی نشان میدهد و باعث تضعیف ریال شده است. وقتی نگرانی فعالین اقتصادی در کشور افزایش پیدا میکند و سرمایهگذاران ناامید هستند، به هیجانات دامن زده میشود.
وی افزود: مردم انتظار دارند قیمت ارز بالا برود و وقتی افزایش پیدا میکند واکنشی نشان نمیدهند. وقتی نرخ دلار افزایش پیدا میکند سایر هزینهها نیز متناسب با آن رشد پیدا میکند و به افزایش فقر میانجامد. مردم به واسطه افزایش نرخ ارز وارد دامنه فقر میشوند و جامعه فقیر در کشور پر تعداد میشود. حجت الله فرزانی در پایان گفتوگو با یاداوری تبعات اجتماعی افزایش تورم متذکر شد: کاهش ارزش پول ملی آثار و طبقات اقتصادی دارد. ضریب جینی افزایش پیدا میکند و فاصله بین فقیر و غنی بیشتر میشود این وضعیت تبعات دارد در کنار این مسئله بحران های اجتماعی تشدید میشود و فساد و فحشا افزایش پیدا میکند.