گروه اقتصاد: بازار طلا هفته دوم آذرماه را با رشد آغاز کرد. قیمت دلار، طلا و سکه همسو با افزایش قیمت جهانی آن در ماه پایانی سال میلادی در حال افزایش است. روز گذشته دلار 119 هزار تومان، سکه 126 میلیون تومان و هر گرم طلای ۱۸ عیار به بیش از ۱۲ میلیون تومان رسید. این در حالی است که تورم نقطه به نقطه به مرز 50 درصد رسیده که فشار به سفرهها میآورد. وضع به گونهای شده که گرانی و کاهش قدرت خرید خانوادهها را نگران کرده است. وقتی بازار بر اثر تنش سیاسی بین ایران و آمریکا و اسرائیل دچار بیثباتی میشود و موضوع «نه صلح و نه جنگ» ادامه دارد عدهای از افزایش قیمت دلار، سکه، خودرو و دیگر کالاها جیبشان پر میشود، در مقابل اکثریت به ویژه فرودستان جیبیشان و سفره هایشان خالی میشود. در چنین شرایطی قله های رفیع ثروت در برابر حفره های عمیق فقر خودنمایی میکنند. ماجرا چیست؟
افزایش قیمت طلا در جهان
علی سعدوندی تحلیلگر اقتصادی سه علت افزایش قیمت ارز و طلا در بازار را تشریح کرد و گفت: عامل نخست اینکه، قیمت طلا در بازار جهانی رو به افزایش است و در یک سال گذشته هم همین روند صعودی ادامه داشته است. بنابراین، طبیعی است که خریداران طلا در ایران نیز وقتی این روند را مشاهده میکنند، به سمت سرمایهگذاری بیشتر در طلا میروند. روند افزایش قیمت جهانی طلا بهگونهای است که حتی باوجودآنکه در هفتههای گذشته دلار آمریکا تا حدودی تقویتشده بود و انتظار میرفت قیمت طلا کاهش یابد، اما انتظارات سرمایهگذاران برآورده نشد و بازهم طلا در بازار جهانی موقعیت خود را با روند صعودی تثبیت کرد.
شکست سیاستهای ارزی
سعدوندی عامل دوم را سیاستهای نادرست ارزی در کشور برشمرد و گفت: باگذشت چند سال از اجرای این سیاستها، باید گفت که سیاستهای فعلی ارزی شکستخورده و نتوانسته انتظارات مردم، دولت و سیاستمداران را برآورده کند و به یک ثبات در نظام ارزی برسیم. این سیاستهای نادرست که از سوی بانک مرکزی دنبال میشود، در کنار نبود هرگونه جایگزین سبب شده تا مردم به این نتیجه برسند که این سیاستهای مخرب ارزی همچنان ادامه دارد که یکی از نتایج آن، افزایش قیمت ارز در بازار آزاد است که بهطور مستقیم قیمت طلا را نیز بالا میبرد.
انتظارات تورمی
وی عامل سوم را تشدید انتظارات تورمی در روزهای اخیر دانست که سبب اثرگذاری مستقیم آن بر بازار طلا شده است.
این کارشناس اقتصادی با تأکید بر اینکه برای بازگشت آرامش به بازارها، تورم بهصورت ساختاری اصلاح شود، گفت: در ماه های اخیر تلاش مؤثری برای کنترل انتظارات تورمی از سوی نهادهای تصمیم گیر دیده نمیشود؛ اگرچه بانک مرکزی در دو سال گذشته اقداماتی را برای کنترل تورم از طریق کنترل ترازنامه بانکها و پایه پولی انجام داد که مورد استقبال اقتصاددانان و فعالان بازار قرار گرفت اما به نظر میرسد این سیاست با جدیت دنبال نمیشود.
مسیر غلط بانک مرکزی
این مدرس دانشگاه با یادآوری اینکه افزایش قیمت سکه و ارز، موجب رشد تورم میشود، یادآور شد: اسفندماه سال گذشته رئیسکل بانک مرکزی مردم را به خرید طلا تشویق کرد؛ وقتی کسی که مسئول حفظ ارزش پول ملی است، چنین توصیهای میکند، یعنی در جهت عکس وظیفه خود حرکت کرده است درست مثل یک دروازهبانی که نهتنها از دروازه حفاظت نمیکند، بلکه گل به خودی میزند.
سعدوندی اظهار داشت: به نظر میرسد بانک مرکزی بهجای رفع کامل ریشههای تورم و اصلاح ساختارها، همان مسیر غلط گذشته را ادامه داده است درحالیکه نقش اصلی بانک مرکزی، کنترل و مهار تورم برای حفظ ارزش پول ملی است. وی از نبود سیاستهای مشخص پولی در کشور برای کنترل نقدینگی و مهار تورم انتقاد کرد و افزود: در حوزه سیاستهای ارزی نیز شاهد آن هستیم که اقدامات صورت گرفته تاکنون مؤثر نبوده و باعث بیاعتمادی فعالان اقتصادی به بازار شده است.
حلقه کوچک تصمیمگیری
وی درباره اینکه دولت چه راهکاری میتواند برای کنترل بازار ارز و طلا داشته باشد، اظهار داشت: به نظر میرسد دولت فاصله زیادی با منطق بازار دارد؛ درحالیکه رئیسجمهور بارها بر استفاده از نظر کارشناسان تأکید دارد اما در عمل درهای اتاق تصمیمگیری به روی کارشناسان بسته است. تصمیمها در حلقهای محدود گرفته میشود.