موضوع ورود پولهای مشکوک به سینما چند سالی است که مطرحشده و هرازگاه شایعه یا خبری از فساد اقتصادی در هنر هفتم دامن برخی تهیهکنندگان و سرمایهگذاران فعال صنعت سینما را میگیرد؛ اما شاید تاکنون به موضوع قراردادهای صوری و جعلی بازیگران پرداخته نشده باشد. پرداخت میلیاردی به برخی بازیگران اگرچه ممکن است روی کاغذ آورده شود، اما هنگام پرداخت تنها درصدی از آن مبلغ به بازیگر داده میشود و الباقی در جیب سرمایهگذار میماند. قرارداد صوری با توافق طرفین بسته میشود؛ بازیگر راضی است چون قیمت و اعتبارش بالا میرود، سرمایهگذار هم راضی است چون پول کمتری از جیب هزینه کرده اما پول بیشتری را پولشویی میکند. حوزه سینما یکی از دهها حوزه ایدهآل برای پولشویان است. شناختهشدهترین حوزههای پولشویی بهجز سینما، بخش پولی و بانکی، حوزه آثار هنری و خیریهها هستند. تابهحال به این موضوع فکر کردهاید که چرا قیمت برخی برندهای پوشاک خارجی در ایران ارزانتر از کشور تولیدکننده است؟ یک جرم اولیه مانند قاچاق سوخت اتفاق میافتد سپس برای ورود عایدات حاصل از این جرم به کشور، کالایی مانند پوشاک خریداری میشود. ازآنجاکه پولشو حاضر است برای قانونی جلوه دادن پول خود بخشی از آن را هزینه کند؛ برای عبور از موانع وارداتی و فروش هرچه زودتر کالای خریداری شده، ارزانفروشی میکند. دراینارتباط حسین صابری محقق و مشاور حوزه مبارزه با پولشویی درباره پولشویی در سینما گفتوگویی با خبرآنلاین داشته که در ادامه گزیدهای از آن را میخوانید.
قانون طلایی در پولشویی
حسین صابری گفت: ما در پولشویی یک قانون طلایی داریم که میگوید بهقدری حاشیه سود مجرمان از محل جرم اولیه زیاد است که نیازی به سود مضاعف ندارند. آنها حاضرند قسمتی از پول خود را هزینه کند تا ظاهر پول وجهه قانونی پیدا کند. عموماً این افراد بین ۱۰ تا ۳۰ درصد از درآمد خود را هزینه قانونی جلوه دادن پول خود میکنند. باوجودآنکه یکی از راههای اصلی پولشویی نظام بانکی و پولی کشور است، اما دیگر معابر نیز برای پولشویی وجود دارد که دست بر قضا در این سالها استفادههای زیادی از آن شده است.
قراردادهای غیرواقعی در حوزه سینما
وی با اشاره به اینکه یکی از محلهایی که برای پولشویی مورداستفاده قرار میگیرد حوزه سینما و آثار هنری است، گفت: عمدتاً تعدد مشاغلی که در این صنعت کار میکنند، زیاد است و زمینه پولشویی را فراهم میکند. عمدتاً پولهایی که از جرائم اولیه بهدستآمده میتواند وارد حوزه سینما شود و قراردادهای غیرواقعی ایجاد کند. به این مفهوم که شاید در اخبار شنیده شود بازیگر و یا عوامل تولید فیلم و سریال در یک پروژه، مبلغ کلان و غیرمتعارفی را دریافت کرده است، اما پرسش این است که آیا تمامی مبلغی که در قرارداد ذکر شده به بازیگر پرداخت شده یا این یک قرارداد صوری است که تنها بخشی از آن مبلغ به بازیگر داده شده است؟به اعتقاد او قراردادهای صوری در سینما یک بازی برد-برد بین سرمایهگذار و بازیگر است. به این مفهوم که این قرارداد از یکسو قیمت بازیگر را بالا میبرد و برای بازیگر آورده اعتباری دارد و از سوی دیگر سرمایهگذار مبلغ کمتری برای قانونی جلوه دادن پول خود هزینه میکند و این پول مجدد به دست پولشو بازمیگردد. از این نوع قراردادها بهصورت متعدد در حوزه سینما وجود دارد. همچنین نوع دیگری از پولشویی وامها و کمکهایی است که برای بخش سینما گرفته میشود، اما در حوزه دیگری مصرف میگردد.