امنیت، مهمترین معضل افغانستان است این موضوع همسایه غربی افغانستان را متاثر می کند؟ آیا طالبان موفق به ایجاد امنیت درافغانستان خواهد شد یا خیر؟
افغانستان بیش از چهل سال درگیر ناامنی، جنگ داخلی و اشغال خارجی بود. طالبان قدرت را در چنین شرایطی در دست گرفته و به سرعت نمی‌تواند امنیت را به افغانستان برگرداند. اما طالبان در یک بخش موفق بوده و توانسته امنیت جاده‌ها و مسیرهای ارتباطی که کشورها را به یکدیگر متصل می‌کنند برقرار کند چون پیش از این علت ناامنی راه ها خود طالبان بود.. این نوع ناامنی های افغانستان تا حد زیادی کنترل شده است. مثلا گروگانگیری مثل سابق نیست. اما امنیتی که لازمه‌ی یک کشور با ثبات است هنوز در افغانستان برقرار نشده است. از طرف دیگر گروه‌های رادیکال مثل داعش خراسان هم در افغانستان حضور دارند و ناامنی ایجاد می‌کنند. مشکلات امنیتی به عدم استقرار دولت باثبات و دارای نیروی نظامی سازمان یافته برمی‌گردد. به نظر می‌رسد افغانستان تا رسیدن به این مرحله راه زیادی در پیش دارد و تا آن زمان مهاجرت افغان‌ها به سمت ایران ادامه دارد.
آیا اساسا طالبان ظرفیت و توانایی کشور داری به معنای برقرار کردن دولتی در استاندارد حکومت های امروز جهان را دارد؟
حکومتی مثل دولت های دموکراتیک نه ولی طالبان انگیزه قوی برای ایجاد حکومت دارد. چون قوم پشتون قدرت در کابل را حق طبیعی خود می داند. چون از زمان مرگ نادرشاه و رفتن «احمدخان ابدالی» به کابل و ایجاد سلطنت در دو مقطع کوتاه حکومت در دست تاجیک‌ها بود که یکی در دوره «حبیب‌الله کلکلی» و دیگری در دوران «برهان‌الدین ربانی» و «احمدشاه مسعود» بود. بنابراین این ذهنیت در میان قبایل پشتون بسیار قوی است که قدرت در کابل باید انحصارا در دست این قوم باشد. از نظر ایدئولوژیک هم هیچ تفاوتی میان طالبان با القاعده و داعش افغانستان وجود ندارد. آنها با هم عقد اخوت دارند. چه طالبان، چه داعش افغانستان، چه القاعده، چه هر گروه دیگر از این طیف سعی می‌کنند امارت اسلامی را در افغانستان بنا کنند و در ادامه مشابه همین امارت را در کشورهای همسایه و منطقه ایجاد کنند تا همه آنها در قالب امارت اسلامی کلی با هم متحد شوند. مجموعه امارت های اسلامی هم به دنبال اسلامی کردن اروپا و آمریکا خواهند بود و در نهایت خلافت اسلامی را در جهان پایه گذاری می کنند. این مشی و تفکر مشترک طالبان، داعش افغانستان، القاعده و دیگر جریان های رادیکالی است که در بلند مدت در افغانستان بروز و ظهور بیشتری پیدا خواهند کرد.
استقرار طالبان در افغانستان خطر برای جهان و همسایگانش از جمله ایران تبدیل شده است؟ در چنین وضعیتی ایران باید چه سیاست را در قبال افغانستان اتخاذ کند؟
ایران باید بتواند در این مسیر کشورهای دیگر را نیز با خود همراه کند. چون افغانستان به عنوان مهد پرورش گروه های رادیکال تنها مساله ایران نیست. البته امروز افغانستان از نظر اقتصادی صحنه رقابت بسیاری از کشورها شده است و فرصت و تهدید در کنار هم در این کشور قرار گرفته است. جمهوری اسلامی ایران باید هوشمندانه و واقع بینانه عمل کند و برای حفظ منافع ملی و امنیت مرزهای شرقی اش کشور به امید طالبان نباشد. امید بستن به طالبان یک نگاه سطحی است. زیرا طالبان با خدعه به دنبال رابطه با جمهوری اسلامی است. همانطور که اشاره کردم فعالیت های جریان های رادیکالی در افغانستان در آینده بروز و ظهور بیشتری پیدا خواهد کرد که این فرایند برای جمهوری اسلامی تهدید به شمار می رود.