فیروزآبادی با اشاره به اینکه طرح صیانت برآمده از دغدغه‌های فرهنگی حوزه فضای مجازی بود که از سوی کمیسیون فرهنگی مجلس مطرح شد، افزود: در آن زمان کمیسیون فرهنگی مجلس فکر می‌کرد که دولت وقت که ریاست جلسه شورای عالی فضای مجازی را نیز بر عهده دارد، در مقام سیاست‌گذاری و اجرا در این حوزه کارآمدی ندارد و بر این اساس راه‌حل طرح صیانت در مقابله با ناکارآمدی شورای عالی فضای مجازی پیشنهاد شد.
فهرست اشکالات طرح صیانت
وی بابیان اینکه اگر یکی از کمیسیون‌های مجلس بخواهد راجع به کل فضای مجازی طرحی را ارائه دهد قاعدتاً دچار نقص و اشکال است، افزود: ما همان ابتدا که این طرح مطرح شد در مکاتبه با رئیس مجلس چند نکته را به‌عنوان اشکال مطرح کردیم. به اعتقاد ما راه‌اندازی تشکیلاتی موازی شورای عالی فضای مجازی با اختیار معادل این شورا در قالب کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی نیازمند اجازه از رهبری است. در همین حال به اعتقاد ما برخی از مواردی که در این طرح مطرح شد، چندان مناسباتی با حوزه فرهنگی نداشت مانند قضیه گیت وی. او با اشاره به اینکه ما ملاحظاتی داشتیم اما به دلیل جایگاه فرا قوه‌ای مرکز ملی فضای مجازی در تمام مراحل کمک کردیم تا اشکالات طرح کاهش یابد، خاطرنشان کرد: ازاین‌رو در یک پروسه زمانی با توجه به انتقادات در سطح جامعه، به این نتیجه رسیدیم که بهتر است این طرح به‌نظام تنظیم مقررات فضای مجازی تغییر یابد. ما معتقدیم که این نظام تنها بعد فرهنگی ندارد و حتماً باید دولت پیشنهاد آن را بیاورد و از شئونات مجلس نیست.
صلاح نمی‌دانم طرح ادامه یابد
دبیر شورای عالی فضای مجازی با تأکید بر اینکه درست است که مجلس اختیار دارد اما قطعاً اگر نظام تنظیم مقرراتی قرار باشد در مجلس پیاده شود، باید طرح آن از سوی دولت ارائه شود، اضافه کرد: من اعتقاد دارم با توجه به مخالفت وسیع اجتماعی که چه درست و چه غلط با این طرح شده است، درمجموع صلاح نمی‌دانم که این طرح ادامه پیدا کند و بهتر است که دولت ورود کند.
طرح صیانت نیاز به پختگی
بیشتری دارد
رئیس مرکز ملی فضای مجازی بابیان اینکه این مرکز اعلام آمادگی می‌کند که به دولت کمک کند تا به‌صورت جدی لایحه‌ای تهیه و به مجلس ارسال شود، در پاسخ به این سؤال که گفته می‌شود نسخه آخر طرح، نسخه مشترک پیشنهادی مرکز ملی فضای مجازی و وزارت ارتباطات، است، توضیح داد: همین‌الان هم اگر مجلس بخواهد، ما همکاری می‌کنیم و نسخه‌های مختلف را اصلاح می‌کنیم. ما حزب نیستیم. ما نمی‌توانیم نسبت به طرح‌ها و لایحه‌ها بی‌تفاوت باشیم و تلاش کردیم که حداکثر همکاری را با مجلس داشته باشیم. در آخرین مورد نیز با توجه به اینکه دیدیم مخالفت‌های اجتماعی با این طرح بالا است، این تدبیر را کردیم که عملاً با وزارت ارتباطات، پیشنهاد دهیم که طرح به‌نظام تنظیم مقررات فضای مجازی تبدیل شود؛ اما همان‌جا هم ما اعتقاد داشتیم که این طرح باید به پختگی بیشتر برسد و چکش‌کاری بیشتری نیاز دارد.
طرح صیانت وضوح لازم و کافی را ندارد
به گفته فیروزآبادی، این طرح وضوح لازم و کافی را ندارد و نوعی ابهام دارد که ممکن است باعث شود آن کمیسیون عالی تنظیم مقررات که در طرح دیده شده، دچار مشکلاتی در اجرا شود. مشکلاتی که هم‌اکنون نیز با آن مواجه هستیم. چراکه وزارتخانه‌ها خود را مکلف به پیاده‌سازی نظام تنظیم مقررات فضای مجازی نمی‌دانند. به نظر نمی‌رسد با طرح صیانت مشکلات ما مرتفع شود و این طرح فقط باعث می‌شود که ما یک قانونی داشته باشیم که بر اساس آن بتوانیم از سازمان‌های دولتی شکایت کنیم و اتفاق چندانی نیافتد. به نظر من با توجه به مخالفت‌هایی که درباره این طرح شده و موضوع طرح که نظام تنظیم مقرراتی است، شاید بهتر باشد دولت وارد چکش‌کاری آن شود و چارچوب سیاست‌گذاری آن را نیز شورای عالی فضای مجازی مشخص کند و مجلس، درنهایت نظرات خود را اعمال کند؛ این پیشنهاد ما است. تا اینکه بخواهیم در یک تناقض شدید ملی، نظری را به کرسی بنشانیم.
نباید یک قانونی بگذاریم که دولت آن را زیر پا بگذارد
وی با اشاره به اینکه نظام تنظیم گری فضای مجازی یک نظام خیلی مفصل است، گفت: یکی از بحث‌های حکمرانی در فضای مجازی این است که قانون‌های پایدار طولانی‌مدت نمی‌توانیم بگذاریم که بر تمام حوزه‌ها شمولیت داشته باشد. گفته می‌شود با توسعه فضای مجازی و با توجه به تحولات باید از تکنیک‌های مقررات گذاری مبتنی بر تخصص‌های چند رشته‌ای استفاده شود که طولانی‌مدت نباشد و هرچند وقت یک‌بار بازنگری شود.
او نگرانی در نظام تنظیم مقررات را عدم تمکین از سوی سازمان‌های دولتی عنوان کرد و بابیان اینکه هم‌اکنون قانون‌های معطل در کشور داریم و زیر پا گذاشته می‌شود، افزود: نباید یک قانونی بگذاریم که دولت آن را زیر پا بگذارد. ما مطمئن هستیم که اگر به گوگل و دیگران بگوییم که اگر با ما مذاکره نکنند باید آن‌ها را مسدود کنیم، اتفاقی نمی‌افتد. بعد می‌خواهیم قانونی را تصویب کنیم که کل فضای مجازی را ببندیم؟ و هیچ تضمینی هم نگذاشتیم که دولت موظف باشد جایگزینی برای آن فراهم کند! هم‌اکنون نیز این موارد را که در طرح اولیه وجود داشت حذف کردیم اما بازهم معضل را حل نکردیم.
طرحی که کسب‌وکار ۳ میلیون نفر را تهدید می‌کند
فیروزآبادی بابیان اینکه الان ۸۰ درصد ترافیک ما مربوط به شبکه‌های اجتماعی است که بخش عمده آن را نیز شبکه‌های خارجی تشکیل می‌دهند، گفت: در این طرح گفته نشده که دولت در یک بازه زمانی شبکه اجتماعی داخلی راه‌اندازی کند. این طرح بخش ایجابی این مشکل را حل نکرده است. در این طرح به این نکته اشاره نشده که برای حدود ۲ تا ۳ میلیون کسب‌وکاری که روی این شبکه‌های اجتماعی هستند چه راه‌حل جایگزینی دارید؟ درحالی‌که یک ساختمانی مانند پلاسکو وقتی خراب می‌شود مسئولان ضامن هستید که ظرف ۶ ماه تا یک سال آن ساختمان را بسازند و ظرف این مدت هم مکانی را در اختیار کسب‌وکارهای آنجا قرار دهند، اما در فضای مجازی، طرحی را به مجلس آوردند که ۳ میلیون نفر را تهدید به تعطیلی کسب‌وکار می‌کند و تضمینات لازم را هم به آن‌ها نمی‌دهد. وی بابیان اینکه من از مخالفان دفاع نمی‌کنم، اما به‌هرحال موارد این قانون با اشکالات اساسی همراه است، افزود: وسط این شلوغی هم این طرح می‌گوید که گیت وی را به یک‌نهاد دیگر بدهیم. این‌ها درمجموع ایجاد نگرانی‌هایی می‌کند. دبیر شورای عالی فضای مجازی با اشاره به اینکه جریانات سیاسی و معارض و ضدانقلاب سوار بر جوسازی‌ها شده‌اند، گفت: حال اینکه اصرار کنیم که بدون پیوست تبلیغاتی این طرح وارد صحنه شود، صلاح نیست. این طرح یک‌بعدی بوده و نواقص اساسی دارد و هم‌اکنون هم که ما داریم اینجا صحبت می‌کنیم نمی‌دانیم کدام نسخه روی میز است و راجع به چه چیزی بحث می‌کنیم؟ دلیلی ندارد که همه توان ملی را پای این طرح بگذاریم، درحالی‌که تدبیر رهبری ایجاد شورای عالی فضای مجازی بوده است. ایشان به‌تازگی نیز تأکید کردند که دولت مشکلات فضای مجازی را حل کند. وی با اشاره به اینکه هم‌اکنون مسائل مختلفی در حوزه کلان داده و حریم خصوصی و مالکیت داده وجود دارد که مجلس می‌تواند برای آن‌ها تعیین تکلیف کند، گفت: اینکه همه این‌ها را رها کنیم و روی طرح صیانت که طرح ناقصی است تأمل کنیم را صلاح نمی‌دانم.
حساسیت اجتماعی
او در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه تنها دو میلیون نفر از کل کاربران مخالف طرح هستند و بر این اساس نباید قانون‌گذاری فضای مجازی را به تعویق انداخت، تأکید کرد: صحبت از یک میلیون نفر مخالف نیست. ما افکار سنجی روی بازخورد مردم از این طرح داشته‌ایم. به این معنی که در سال ۱۴۰۰ از میان ۸ حادثه مختلف در کشور که بیشترین عکس‌العمل اجتماعی را داشته است، این مقایسه انجام شده و نتایج نشان می‌دهد که عکس‌العمل اجتماعی در مورد طرح صیانت در رتبه اول قرار داشته و این حساسیت اجتماعی به‌شدت و در جهت مخالف بوده است. این ذائقه سنجی فضا بر اساس واکنش‌های مثبت و منفی در نظر گرفته شد و فضا به سمت منفی بودن، پرخاشگری، اعتراض و مخالفت بود.