مرتضی مکی/ تحلیل گر روابط بین الملل
تنش جدیدی که بین ایران و آژانس رخ داده به دلیل تعویق مذاکرات وین از سوی ایران است.این تنش به دلیل فشارهایی است که کشورهای غربی به ایران برای به تعویق مذاکرات وارد می کنند.قبل از این نیز موضوعات مورد اختلاف ایران وآژانس کم نبوده و بلکه اختلافات زیادی وجود داشته است.این اختلافات یا مورد مجادله بین ایران وآژانس بوده و یا اینکه به دلایل سیاسی روی آن سرپوش گذاشته شده است.اینکه نقش آژانس در مذاکرات هسته ای آینده به چه میزان است و به چه میزان این مناقشات می تواند در آینده مذاکرات وین تأثیر بگذارد موضوعی قابل تأمل است. با این وجود این گونه فشارها را باید رویکردی از سوی کشورهای غربی برای بازگشت ایران به میز مذاکرات قلمداد کرد.واقعیت این است که زمانی که مذاکرات به خوبی پیش می رفت نیز تنش هایی بین ایران و آژانس وجود داشت.با این وجود تلاش می شد تنش ها به شکل های مختلف نادیده گرفته شود و در روند مذاکرات تأثیرگذار نباشد.از سه ماه پیش تاکنون که مذاکرات به حالت تعویق درآمده است کشورهای غربی برای ایران خط و نشان می کشند تا ایران را وادار به بازگشت به میز مذاکره کنند.متغیر های دیگری نیز در زمینه افزایش اختلاف بین ایران وآژانس وجود دارد اما موضوع تعویق مذاکرات مهم ترین متغیر در این زمینه است.در شش دور مذاکراتی که دولت گذشته با کشورهای غربی داشت موضوعات مورد اختلاف ایران وآژانس وجود داشت. با این وجود از سوی دو طرف تلاش می شد که این اختلافات در روند مذاکرات تأثیر منفی نگذارد.این وضعیت در ماه های منتهی به توافق برجام در سال2015 نیز وجود داشت و موضوعات اختلافی بین ایران و آژانس کم نبود.با این وجود دو طرف تلاش کردند این اختلافات به مذاکرات سرایت نکند. از سوی دیگر هر زمان مذاکرات به نتیجه نرسیده و یا با چالش مواجه شده کشورهای غربی تلاش کرده اند از آژانس به عنوان یک ابزار برای فشار به ایران استفاده کنند. به نظر می رسد در شرایط کنونی نیز این مسأله وجود دارد و کشورهای غربی تلاش می کنند از ابزار آژانس برای بازگشت ایران به میز مذاکره استفاده کنند.