گروه ترجمه: در روزهایی که دیپلماسی جهانی بیش از همیشه رنگ صحنهسازی و نمایش به خود گرفته، دو دیدار مهم رقم خورد: نخست، دیدار ترامپ با پوتین در آلاسکا که بدون دستاوردی ملموس پایان یافت و سپس حضور رهبران اروپایی در کاخ سفید پیش از دیدار رسمی ترامپ با زلنسکی. این حضور نهتنها حمایت بیسابقهای از رئیسجمهور اوکراین بود، بلکه پیامی روشن به واشنگتن و مسکو فرستاد: «اروپا دیگر تماشاگر نیست.»
رهبران اروپایی این بار آمده بودند تا نشان دهند که یکپارچه و متحد، نمیگذارند اوکراین توسط «خرس روسی» و «عقاب آمریکایی» تکهتکه شود. واشنگتن نشان داد که معادلات تغییر کردهاند. اروپا با اتحاد و صراحت، پشت زلنسکی ایستاد و مانع از تکرار تحقیر او در برابر قدرتهای جهانی شد. تصاویر منتشرشده از این دیدار، ترامپ را در موقعیتی نشان میداد که نه ابتکار عمل داشت نه راهحلی برای صلح و نه پاسخ روشنی به پرسشهای خبرنگاران.
تحلیلگران معتقدند ترامپ حالا در تنگنایی دیپلماتیک قرارگرفته: میان روسیهای که سکوت میکند، اروپایی که متحد شده و اوکراینی که دیگر تنها نیست.
صحنهای که به نظر میرسد از دل یک نمایشنامه سیاسی بیرون آمده باشد، سه بازیگر اصلی باقدرت و وضوح ایفای نقش میکنند:
- اروپا با چهرهای متحد و صدایی هماهنگ، نقش عقل جمعی و حافظ نظم جهانی را بازی میکند.
- اوکراین با زخمهایی بر تن و امیدی در نگاه، نماد ایستادگی در برابر سلطهطلبی است.
- روسیه با سکوت سنگین و حضوری تهدیدآمیز، بازیگری است که هم در سایه حرکت میکند و هم در مرکز بحران ایستاده است.
در میان این صحنه، ترامپ ایستاده، نه بهعنوان کارگردان، نه حتی نقش اول، بلکه بازیگری که دیالوگهایش دیگر شنیده نمیشوند. او زمانی با صدای بلند وعده میداد، توافق میساخت و صحنه را در اختیار داشت، اما حالا در برابر اتحاد اروپا، مقاومت اوکراین و پیچیدگی رفتار روسیه، تنها مانده است. نه طرحی دارد، نه پاسخی. فقط سکوت، پشت لبخندش بیرون میزند. در این نمایش جهانی، قدرت دیگر در فریاد نیست در دیپلماسی هوشمندانه است. شاید در پردهی بعدی، نقش اول از آنکسی باشد که بهجای نمایش، به فهم بحران و ساختن راهحل فکر میکند.
چرخش ترامپ از تصمیمگیری به تصمیم گریزی
در این معادله سهجانبه ، ترامپ دیگر نقش تعیینکننده ندارد. نه ابتکار صلح دارد، نه توان اجماع سازی. مواضع متناقض او در قبال ناتو، روسیه و اوکراین باعث شده که همپیمانان اروپایی بهجای هماهنگی با واشنگتن، مسیر مستقل خود را دنبال کنند. این تضعیف نقش آمریکا در بحران اوکراین، نشانهای است از افول رهبری سنتی آمریکا در نظم جهانی.