مرکز پژوهش‌های مجلس، اخیراً در گزارشی در مورد آلودگی هوا اعلام کرد که در سال 1402، شهر زابل، بیشترین و شهرهای شاهرود و سنندج، کمترین تعداد مرگ‌های منتسب با مواجهه طولانی‌مدت با غلظت ذرات معلق ریز را بهاران هر 100 هزار نفر جمعیت داشتند. این گزارش همچنین غلظت سالیانه ذرات ریز (PM2.5) را در کشور بیش از 6برابر رهنمود سازمان جهانی بهداشت و بیش از 2/6 برابر استاندارد ملی کشور برآورد کرده است؛ به‌گونه‌ای که این شاخص در 365 روز سال، بالاتر از رهنمود سازمان جهانی بهداشت قرار داشت.
خسارت آلاینده‌ها
مرکز پژوهش‌های مجلس بر اساس برآوردهای وزارت بهداشت، هزینه‌های مرتبط با مرگ‌ومیر منتسب به غلظت ذرات معلق ریز (PM2.5) را در آن سال، حدود 12 میلیارد دلار (معادل 597 هزار میلیارد تومان و حدود ۳.۷ درصد از تولید ناخالص داخلی ایران) برآورد کرده است. البته برخی مطالعات دیگر، این عدد را با لحاظ کردن هزینه بیماری‌ها تا 23 میلیارد دلار (5 درصد تولید ناخالص داخلی) نیز تخمین زده‌اند.
افزایش مرگ‌ومیر براثر آلاینده‌ها
بر اساس گزارش وزارت بهداشت، طی سال 1401 در 33 شهر موردبررسی، 26 هزار و 307 نفر جان خود را به دلایل منتسب به آلودگی هوا از دست دادند. این پیمایش در سال 1402، جمعیت تحت پوشش مطالعه خود را در مورد مرگ‌ومیرهای منتسب به آلودگی هوا از 39 میلیون نفر (در 33 شهر) به 48 میلیون نفر (در 57 شهر) ارتقا داد. برآوردها نشان می‌دهد که در آن سال و در شهرهای موردبررسی، 30 هزار و 692 نفر به دلایل منتسب به آلودگی هوا فوت کرده‌اند.
پمپاژ آلاینده‌ها
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، بالاترین و پایین‌ترین تعداد مرگ به‌ازای هر 100 هزار نفر جمعیت در سال 1402 به ترتیب مربوط به شهر زابل با 141 مرگ و شهرهای شاهرود و سنندج با 30 مرگ بود.
همچنین میانگین غلظت سالیانه ذرات معلق ریز (PM2.5)در تهران طی 353 روز از سال 1402، بالاتر از رهنمود روزانه سازمان جهانی بهداشت قرار داشت.
اهواز نیز یکی دیگر از شهرهایی است که در منطقه قرمز روزهای آلوده و آمار مرگ‌ومیرهای منتسب با آلودگی هوا قرار دارد. بیشترین تعداد روزهای با غلظت کمتر آلاینده‌ها از رهنمود سازمان جهانی بهداشت، مربوط به شهرهای سنندج، شاهرود و ارومیه بوده است.
پیامدهای آلودگی هوا
مرگ‌های زودرس، مهم‌ترین پیامد ناشی از آلودگی هوا محسوب می‌شود اما مشکلات دیگری نیز وجود دارد؛ ازجمله کاهش بهره‌وری کشاورزی، کاهش دید افقی و آسیب‌های جدی درازمدت به مکان‌های فرهنگی و زیرساخت‌ها. این چالش، به‌طورکلی تأثیر منفی بر کیفیت زندگی شهروندان می‌گذارد. (تجارت نیوز)