ما در طول چند دهه گذشته با مشکلات 8 سال جنگ و تحریم مواجه بودیم. فشار اقتصادی روی ایران به دلیل تحریم وجود دارد، یکی از عوامل ناامیدی است. اگر ما ازنظر اقتصادی مشکل نداشته باشیم و منابع مالی در اختیار ما باشد و جوانان ما حمایت شوند دلیلی ندارد که دانشجوهای ما بخواهند بروند خارج. وضعیت اقتصادی کشور ناشی از فشارها و تحریم‌هایی است که برای ایران وضع کرده‌اند و ناشی از ساختار داخلی و ناکارآمدی دستگاه‌های ماست. راه حل این است که علت‌های اصلی اصلاح و برطرف شود.
جنگ روانی و اقتصادی
ما در یک جنگ روانی و اقتصادی قرار گرفته‌ایم. روابط خارجی، روابط اقتصادی و فضای روانی و فرهنگی کشور عوامل تعیین‌کننده هستند. اگر مردم احساس کنند که به نیازهای آن‌ها پاسخ داده می‌شود و رضایت آن‌ها جلب بشود، حمایت خودشان را ادامه می‌دهند. باید راه‌حلی برای مشکلات پیدا کرد و نمی‌شود همین‌طور ادامه داد. نارضایتی در روحیه مردم و میزان حضورشان و حمایتشان تأثیر می‌گذارد. وقتی شادابی و امیدواری لطمه دید، روی نتایج کار اثر می‌گذارد.
تعادل بین ایرانیت، تشیع و اسلام
ازنظر فرهنگی مهم است که موازنه و تعادلی که لازم است را ازنظر فرهنگی و فکری در جامعه محقق شود. ما هم ایرانی، هم مسلمان و هم شیعه هستیم. آیا این توازن بین ایرانیت و تشیّع و اسلام در ایران برقرارشده است؟ یا اینکه در یک زمینه‌هایی ما تندروی کردیم. این تندروی‌ها موجب عکس‌العمل‌هایی می‌شود. عده‌ای احساس می‌کنند در یک مسائلی دارد زیاده‌روی می‌شود و در یک زمینه‌هایی کمبود وجود دارد. همچنین در زمینه اقتصادی و رسانه نیاز به بازنگری داریم تا بتوانیم زمینه امیدواری مردم را فراهم کنیم.
کار دست مردم نیست
دولت‌ها بایستی خدمتگزار مردم باشند. یعنی ببینند چه‌کاری می‌توانند بکنند که مردم راحت‌تر بتوانند کارهای خودشان را انجام دهند. دولت‌ها باید تصدی‌گری کمتری بکنند. شرکت‌های بزرگ ما اغلب دولتی یا خصولتی هستند. این یعنی کار دست مردم نیست، درحالی‌که دولت باید کار را به دست مردم بدهد و حمایت کند تا مردم شرکت‌های بزرگ را تأسیس کنند. یکی از اشکالات اقتصاد کشور این است که دارای شرکت‌های بزرگ نیستیم. شرکت وقتی بزرگ باشد، خیلی از مسائل بین‌المللی خودش را حل می‌کند. ما از اول انقلاب اشتباه کردیم و شرکت‌های بزرگ خودمان را مصادره کردیم و اجازه ندادیم به قوه خودشان باقی بمانند و بتوانند رشد بیشتری کنند. دولت‌ها صرفاً باید مقررات بگذارند، حمایت کنند تا شرکت‌ها بتوانند توسط مردم کار کنند.
حکومت قانون اجرانشده
نوع حکومت باید بر اساس قانون اساسی اجرا شود که هنوز قانون اساسی به‌درستی اجرانشده است. لازمه این کار هم داشتن دولت‌های کارآمد و مراجعه به فرهنگ اصیل ایرانی است تا امیدها بالا برود و بشود از مشکلات عبور کرد.
برای حل مشکلات تحریم ساده‌نگری نباید داشت. یعنی فکر نکنیم با یک لبخند و با یک ملاقات و دست دادن، مسائل حل می‌شد. این‌طور نیست. البته باید درصحنه سیاست خارجی حضور فعال داشت و تلاش کرد که بر اساس مبانی کشورمان مسائل را دنبال و به نتیجه برسیم. این هم باید شرایطش فراهم شود که در قالب دیپلماسی کار را پیش برد. بخش زیادی از مشکلات کشور، مربوط به ناکارآمدی و ساختارهای موازی و حکومتی ماست.
اصلاحات داخلی
دستگاه‌های ما به‌درستی عمل نمی‌کنند. رفع تحریم‌ها و تجدید ساختار بعضی از دستگاه‌ها لازم است. نگاه فرهنگی داشتن به جامعه، اعتماد بیشتر به مردم و میدان دادن به مردم، می‌تواند مشکلات را حل کند. نکته مهم اینکه تا زمانی که تحریم‌ها برطرف نشده، باید با اصلاحات داخلی مشکلاتمان را تا حدی که می‌شود برطرف کنیم. درصحنه بین‌المللی هم باید تلاش کنیم که تحریم‌ها برطرف شود.