مسعود دانشمند با اشاره به قاچاق سوخت به عنوان بزرگترین معضل حوزه انرژی در ایران گفت: روزانه 20 میلیون لیتر بنزین و گازوئیل از ایران به مقصد کشور های همسایه قاچاق می شود. این میزان قاچاق سوخت را می شود تجمیع کرد و معادلات اقتصادی را تغییر داد. با توجه به این که این حجم از قاچاق بنزین و گازوئیل از مسیر سهمیه کارت سوخت مردم نیست، تا اینجا ادامه داشته و در برابر اصلاح، نظارت و کشف مقاومت نشان می دهد.
وی گفت: دولت یارانه ای که بابت بنزین و گازوئیل می دهد را در جای دیگری به شهروندان بدهد. اگر نفت خام را به قیمت جهانی به پالایشگاه بدهیم، بنزین در پالایشگاه 45 هزار تومان می شود و با از بین رفتن صرفه انگیزه قاچاق نیز از بین می رود. برای این که جلوی قاچاق سوخت گرفته شود، باید تفاوت قیمت در دو سوی مرز که عامل اصلی قاچاق است باید از بین برود.
این فعال اقتصادی با اشاره به نقش منفی یارانه سوخت بر استمرار قاچاق گفت: سال ها است که بودجه سالیانه دولت محقق نمی شود و منابع درآمدی کشور کفاف بودجه بسته شده را نمی دهند. در مقابل این منابع درآمدی، هزینه های روبه افزایش را هم باید حساب کرد. درآمد دولت بیشتر هزینه های جاری می شود و پروژه های زیر ساختی اجرا نمی شود و اشتغال به وجود نمی آید.
وی تاکید کرد: در چنین شرایطی دولت باید برای نظام یارانه فکری اساسی بکند. چرا ایران باید به شهروندان کشور های همسایه مثل افغانستان و پاکستان یارانه سوخت بدهد؟! این یارانه می تواند در بخش تولید هزینه شود، وقتی تولید باشد یعنی دولت درآمد مالیاتی دارد و بودجه دولت از محل مالیات محقق می شود.
دانشمند با اشاره به معضل ناترازی گفت: روزانه ده میلیون لیتر ناترازی بنزین گزارش می شود، درحالیکه 25 میلیون خودرو در کشور وجود دارد که به طور متوسط روزانه هر کدام سه لیتر مصرف می کند. 12 میلیون موتورسیکلت داریم که مصرف سوخت آن ها هم 24 میلیون لیتر است. میزان مصرف در ایران با تعداد وسایل نقلیه تناسب ندارد که از غیر استاندارد بودن خودرو ها، موتورسیکلت ها و وسایل حمل و نقل عمومی خبر می دهد.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به بی عدالتی در حوزه انرژی اضافه کرد: بسیاری از شهروندان خودرو یا موتور سیکلت ندارند و یارانه بنزین نمی گیرند، پس نظام توزیع یارانه بر اساس اصلی عادلانه نیست. اما اگر دولت بنزین را گران کند، روی هزینه حمل و نقل اثر گذاشته و به طور مستقیم هزینه های قشری که وسیله نقلیه ندارند را بالا برده است. پس افزایش قیمت بنزین راه حل نهایی نیست و باید به این منظور طرحی ریخته شود.
وی در ادامه افزود: در مورد صرفه جویی در مصرف سوخت، ابتدا باید کیفیت و قیمت اتومبیل در ایران به روز شود و راه ورود اتومبیل نو و دست دوم در استاندارد های جهانی به کشور باز شود. چرا واردات اتومبیل باید این همه اما و اگر داشته باشد؟
این کارشناس اقتصادی افزود: فرهنگ استفاده از اتومبیل های برقی و هیبریدی در کشور گسترش پیدا نکرده و هنوز تهیه این نوع اتومبیل ها با تردید همراه است. اگر بازار خودرو با این اقلام مواجه شود، این تغییر روی خودرو ساز و تولیداتش نیز اثر می گذارد.
وی تاکید کرد: دولت باید در مورد خودروساز از وضعیت تعارف و رودربایستی خارج شود. متهم اول مصرف بالای سوخت، خودرو های غیر استاندارد داخلی هستند. اگر تولید کننده می خواهد در بازار رقابتی باقی بماند باید اصول رقابت را یاد بگیرد.
مسعود دانشمند در پایان سخنانش با اشاره به جایگزین شدن گاز ایران در عراق با تولیدات سایر وارد کنندگان گفت: دولت عراق می تواند گاز ایران را از مجاری غیر رسمی وارد کند. همانطور که با گسترش تحریم های نفتی علیه ایران، چین نفت ایران را از مبادی غیر رسمی وارد می کرد. البته این شیوه هزینه زیادی برای ایران دارد و موجب کاهش درامد ارزی حاصل از صادرات گاز به عراق خواهد شد.