به نظر شما چه رویکردی باعث شد تا کشورهای حاشیه خلیج‌فارس مسیر توسعه را شتابان طی کنند؟
ابتدا لازم است بگویم صحبت‌های آقای غضنفری نکات اساسی و خوب است. من خوشحالم که کسی در دولت به این مسئله توجه دارد و چنین حرف‌هایی زده است با توجه به اینکه برخی از مسئولین وقتی صحبت از توسعه می‌کنند، طوری حرف می‌زنند که گویی ما به‌زودی به درجاتی از توسعه می‌رسیم و بقیه کشورها جا می‌مانند. متأسفانه چنین سخنان مبالغه‌آمیزی باعث می‌شود مردم و تحصیل‌کرده‌های کشور دچار ناامیدی شوند. اگر برخی از دولتمردان بنا را بر حرف‌های نادرست گذاشته باشند چیزی عاید مردم نمی‌شود.
توسعه چیزی نیست که کسی آن را نبیند، توسعه قابل‌رؤیت است. وقتی چنین وضعیتی در بودجه عمرانی داریم و تحصیل‌کرده‌ها می‌خوانند و می‌بینند که بودجه عمرانی چقدر است و از نزدیک وضعیت اینترنت را می‌بینند و وضعیت استارتاپ ها را می‌بینند که به دلیل مشکلات اینترنتی بسته‌شده‌اند و استارتاپ ها کار و سرمایه را به خارج از مرزها منتقل کرده‌اند مشخص می‌شود که حرف‌های برخی مسئولین صحیح نیست.
کشورهای دیگر به جوانان و تحصیل‌کرده‌های ایرانی، نیروی کار و کارآفرینان وام می‌دهند و تسهیلات قائل می‌شوند و ازاین‌رو با مشاهداتی که در داخل داریم حرف‌های مسئولین در خصوص توسعه خریداری نخواهد داشت.
پرسش این است که چرا امروز نگرانی استعمار توسعه‌ای به وجود آمده است؟ مسئولی می‌گوید مردم نگرانند که در آینده به عمله برخی از کشورهای همسایه تبدیل شوند. یعنی ما همیشه محتاج این کشورها باشیم.
پاکستان امروز یک عمله است. یعنی بخشی از کمک‌ها را از کشورهای عربی دریافت می‌کند تا کشورش را مدیریت کند. التماس می‌کند و بخشی از نفت مورد نیازاش را مجانی می‌گیرد. وقتی نخست‌وزیری مثل عمران خان می‌آید تا می‌خواهد کوچک‌ترین انتقادی به این کشورها بکند، دیگری را جایگزین اش می‌کنند. اگر اراده بکنند نیروهای پاکستانی که در خلیج‌فارس و کشورهای عربی کار می‌کنند و سالی 8 میلیارد دلار پول به داخل پاکستان می‌فرستند و کمک بسیاری به بودجه این کشور می‌کند، معلق می‌شوند.
اگر به پاکستان وام ندهند این کشور لنگ می‌ماند. پاکستان امروز خود را به کشورهای عربی وابسته کرده است زیرا پاکستان از توسعه عقب‌مانده است. یکی از دلایلی که رابطه ایران و پاکستان آن رابطه‌ای نیست که دلمان می‌خواهد و علاقه داریم همین موضوع است. مردم پاکستان به ایران و انقلاب اسلامی علاقه دارند ولی به دلیل وابستگی پاکستان به کشورهای عربی آن رابطه دلخواه شکل نمی‌گیرد.
می‌توان همان عبارت عمله را که غضنفری به کار برد استفاده کرد. پاکستان در هراس است اگر پایش را از گلیم خود دراز تر کند و به سمت ایران بیاید کمک‌ها را قطع می‌کنند و یا کاهش می‌دهند و اقتصاد پاکستان در هم می‌پیچد.
وضعیت ایران امروز به‌جایی رسیده است که تعداد افرادی که زیرخط فقر مطلق قرار می‌گیرند روزانه افزایش پیدا می‌کند. آمار دولتی‌ها نشان می‌دهد 28 میلیون نفر زیرخط فقر هستند یعنی نزدیک به یک‌سوم جمعیت کشور زیرخط فقر هستند. بی‌سوادی در کشور در حال رشد است این‌ها آمارهای دولتی است، آمار ضد انقلاب نیست.
مهاجرت نخبگانی هم متأسفانه وجود دارد. این یعنی کشور افراد دانا، باهوش و دانشمند اش را از دست می‌دهد. این وضعیت و در کنار آن تحریم‌ها ما را به‌جایی رسانده که با التماس کشوری بیاید وسرمایه‌گذاری کوچکی انجام بدهد که همان را هم انجام نمی‌دهند و از تحریم هراس دارد. کشوری که سرمایه‌گذاری نداشته باشد به چه نقطه‌ای می‌رسد؟
کشورهای رقیب ایران رشد موشکی دارند و دنیا به این کشورها توجه دارد چین و امریکا به دنبال این کشورها هستند.
یکی از شاخص‌های اصلی توسعه مسئله سرمایه‌گذاری است، سرمایه‌گذاری ارتباط مستقیمی باسیاست خارجی دارد. چطور کشورهای همسایه باوجوداینکه در مسائل حقوق بشری وضعیت خوبی ندارند توانسته‌اند اعتماد غرب را برای سرمایه‌گذاری جذب کنند؟
این کشورها در سیاست خارجی، رویکرد متعادلی را انتخاب کرده‌اند. اراده کرده‌اند رشد آن‌ها سریع‌تر از گذشته باشد. این کشورها رشد خوبی داشتند و نفت و گاز می‌فروختند ولی در چند سال گذشته به حرکتی پرسرعت رو آورده‌اند و می‌خواهند موشکی رشد کنند. و از تکنولوژی‌های جدید بهره ببرند.
آن‌ها در سیاست خارجی خود تغییراتی داشتند و به شرق و غرب توجه خاصی کرده‌اند. می‌خواهند از همه امکانات شرق و غرب استفاده کنند نفت و گاز می‌دهند و تکنولوژی‌های برتر را می‌گیرند. این کشورها قدرت‌های شرق و غرب را به رقابت وا داشته‌اند. این مسئله مهمی است.
ایران کشوری است که برای ایجاد رقابت بین شرق و غرب ظرفیتی بیشتر از آن کشورها دارد. هر چه بتوانیم رقابتی سالم بین شرق و غرب بیاندازیم می‌توانیم امکانات بیشتری بگیریم.
ایران امروز در وضعیت تحریمی قرار دارد سیستم بانکی بسته شده است. کسی سرمایه‌گذاری نمی‌کند سیاست خارجی به سمت غرب شکل نمی‌گیرد و سرمایه‌گذاری از غرب نداریم لذا فاصله ایران از اقتصاد جهان روزبه‌روز بیشتر می‌شود.
امروز برای مسئولین عادت شده است و حتی برخی از وزارت خانه‌های ما افتخار می‌کنند و می‌گویند برنامه‌ای تنظیم کرده‌ایم که این‌همه کارگر به عراق یا جنوب خلیج‌فارس و... برود. درحالی‌که باید وضعیت عمرانی و توسعه در ایران آن‌قدر خوب باشد که کارگر جذب کنیم. نه اینکه وزارت رفاه ما به دنبال برنامه‌ریزی برای اعزام کارگر ایرانی به سایر کشورها باشد! حتی برخی به شوخی می‌گویند که ما به‌زودی کارگر به افغانستان می‌فرستیم.
ایران باید سیاست خود با شرق و غرب را متعادل کند باید از آزمون‌وخطا پرهیز کنیم و در سیاست خارجی همان سیاست کشورهای جنوب خلیج‌فارس را دنبال کنیم.
باید کاری کنیم تا هر چه زودتر تحریم‌ها برداشته شود هیچ‌چیزی واجب‌تر از شکستن تحریم‌ها نیست. دولتمردان می‌گویند که می‌خواهند تحریم‌ها را بردارند ولی این هدف باید در محیطی تنش‌زدایی شده محقق شود. باید با آمریکایی‌ها گفت‌وگو کرد و بده بستان داشت و نتیجه برد برد حاصل کرد باید دو کشور بتوانند با هم کار کنند.
ایران باید برنامه‌های توسعه‌ای درست‌وحسابی داشته باشد. کشورهایی که توسعه موشکی دارند با برنامه‌ریزی به این سمت حرکت کرده‌اند. عربستان می‌خواهد تا سال 2050 شهری هوشمند بنا کند. ایران چنین برنامه‌هایی ندارد وضعیت آب‌وخاک و هوا در ایران مشخص نیست. ایران به برنامه نیاز دارد.
باید از توان تمام متخصصین استفاده کنیم. در درجه اول متخصصین داخلی و در درجه دوم متخصصین ایرانی که در خارج زندگی می‌کنند. باید از پتانسیل تمام متخصصین برای پیشرفت و توسعه کشور استفاده کنیم. ولی متأسفانه حلقه روزبه‌روز تنگ‌تر می‌شود و تنها یکی دو گروه در برنامه‌ریزی‌ها کار می‌کنند باوجوداینکه تجربه لازم را ندارند و هر اقدامشان جواب منفی در بردارد و بر مشکلات قبلی می‌افزاید.
اگر خودمان را زود تغییر ندهیم به‌زودی باید به عربستان و امارات و قطر التماس کنیم تا کمی سرمایه‌گذاری کنند و ما اشتغال داشته باشیم یا وام بگیریم تا آب شیرین کن احداث کنیم و بحران آب را رفع کنیم. ایران کشوری تاریخی است مهم‌ترین ویژگی ایران نیروی انسانی توانمند است میزان تحصیل‌کرده‌ها در ایران بالا است.