پرداخت یارانه یا رفع تحریم‌ها؟

ستاره صبح-

رئیس سازمان برنامه‌وبودجه کشور در نامه‌ای خطاب به رئیس مجلس، نوشت: مردم ایران به‌جای اعانه و یارانه از مدیران خود رفع تحریم و برداشتن زانوی زور از گلوی اقتصاد ایران را با حفظ عزت‌ملی طلب می‌کنند. به گزارش ایسنا، نامه دکتر محمدباقر نوبخت به محمدباقر قالیباف یک روز پس از نطق وی در صحن علنی مجلس نوشته شد که گفته بود: «تصمیمات ما در حوزۀ مسکن، بورس، ترخیص کالاهای اساسی از گمرک، سیاست‌های پولی و بانکی، نظام بودجه‌ریزی، اختصاصِ ارز ترجیحی، سوداگری‌ها در بازار ارز، طلا و خودرو، بی‌تفاوتی نسبت به گرانی‌ها و رها کردن بازار و بی‌توجهی به تولید ملی، به پاستور و بهارستان و باب همایون و میرداماد ارتباط دارد نه به جورجیا و میشیگان و آریزونا.» نوبخت در این نامه در واکنش به این‌که قالیباف به «پاستور، بهارستان، باب همایون و میرداماد» به‌عنوان محل تصمیمات در حوزه مسکن و بورس و ... اشاره‌کرده بود؛ به او یادآور شد که اذهان عمومی، بهارستان را به «مجلس» می‌شناسند و به‌عنوان یکی از نمایندگان پیشین مجلس مواردی را به او معروض داشته است. او در این نامه رئیس مجلس را «شخصیت دلسوز و محترمی» خطاب کرده و یادآوری کرده که علی‌رغم تنگناهایی چون عدم تحقق درآمدهای نفتی، هم چرخ توسعه کشور همچنان در گردش است، هم ۳۶ هزار میلیارد تومان صرفه‌جویی صورت گرفته و هم حقوق و یارانه‌ها در کنار همسان‌سازی حقوق بازنشستگان و افزایش حقوق کارکنان دولت انجام‌شده است. گفتنی است، نطق رئیس مجلس با واکنش عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی نیز روبه‌رو شد که در نامه‌ای خطاب به او نوشت: برای اطلاع حضرت‌عالی در دو سال ونیم گذشته بانک مرکزی در مقابل فشار حداکثری دولت آمریکا، خط مقدم جنگ اقتصادی علیه کشورمان را مدیریت کرده و با پیروی از رهنمودهای رهبر معظم انقلاب، سد محکمی در مقابل توطئه گسترده آمریکا و هم‌پیمانانش برای فروپاشی اقتصاد کشور بوده است. نباید بانک مرکزی را وارد مباحث سیاسی کرد.

امضا نکردن اف‌ای‌تی‌اف
دکتر لطفعلی بخشی، اقتصاددان بابیان این‌که هیچ‌کدام از وعده‌هایی که دولت و بانک مرکزی در مورد کاهش نرخ ارز می‌دهند، به واقعیت نخواهد پیوست، تأکید کرد: «ما اف‌ای‌تی‌اف (FATF) را امضا نکردیم و به همین دلیل در شبکه بانک‌های جهانی نمی‌توانیم کار کنیم؛ ازاین‌رو برگرداندن ارزهای بلوکه‌شده ایران در سایر کشورها بسیار دشوار است. در این میان گروهی که نمی‌خواهند دلارهای صادراتی را برگردانند را کنار می‌گذاریم، ولی کسانی که می‌خواهند برگردانند کارشان بسیار دشوار است. ما نمی‌توانیم با همه دنیا و با همه نظاماتی که در دنیا، روابط بین ملت‌ها را شکل داده و سازمان‌هایی که آن‌ها را شکل داده، بجنگیم و بعد انتظار داشته باشیم که زندگی عادی را پیش بگیریم. ما باید کلاهمان را قاضی کنیم که چرا اف‌ای‌تی‌اف (FATF) را امضا نکردیم. در این شرایط آن‌کسانی که اف‌ای‌تی‌اف (FATF) را رد کردند و نگذاشتند که امضا شود و گرانی به وجود آمد، باید جواب مردم را بدهند. این قضیه در دست رئیس‌جمهور و رئیس بانک مرکزی نیست و متأسفانه این روند افزایشی قیمت ارز ادامه هم خواهد داشت چون از طرف عرضه ارز به‌شدت دشواری داریم؛ ولی طرف تقاضای آن سر جای خودش است. وقتی عرضه کالایی (در اینجا دلار) کم می‌شود و چشم‌انداز عرضه کالا هم چشم‌انداز خوبی نیست، طبیعتاً تقاضا همچنان برقرار است. پس قیمت بالا می‌رود و ما در حال حاضر در این مسیریم. یعنی منطقاً با این اوضاع‌واحوال باید منتظر قیمت‌های بالاتر ارز هم باشیم. باید بنشینیم و کلاهمان را قاضی کنیم و بگوییم که دست از جنگ با همه دنیا برداریم، اف‌ای‌تی‌اف (FATF) را امضا کرده و بتوانیم در شبکه بانکی جهانی حضور پیدا کنیم. در شرایطی که قیمت ارز افزایشی است همه بازارها تحت تأثیر آن ملتهب می‌شوند. از طرف دیگر تولید ما نیازمند واردات است و واردات نیازمند ارز. اگر مواد اولیه تولید وارد شود و کالاهای تولیدی صادر شوند؛ ما ارز بیشتری به دست خواهیم آورد؛ ولی به‌هرحال ارزی لازم است که مواد اولیه تولید با آن وارد شود. ایران کشوری بوده که سال‌های سال با کشورهای دیگر کار می‌کرده است. ما صنایع زیادی داریم که آن‌ها نیازمند برخی از مواد اولیه، ماشین‌آلات و… هستند و تأمین آن‌ها نیازمند ارز است. اگر ارز تأمین نشود آن‌ها هم نمی‌توانند کار کنند؛ یعنی به‌عبارت‌دیگر درست است که اگر قیمت ارز بالا برود صادرات بیشتر می‌شود ولی از آن‌طرف نیاز به واردات هم بیشتر می‌شود ولی وقتی واردات انجام نشود صادرات هم انجام نخواهد شد. بنابراین ما داریم به‌جایی می‌رسیم که چشم‌انداز مطلقاً روشن نیست یعنی اگر بازهم قیمت ارز بالا رفت جای تعجب نیست. باید دولتمردان و کسانی که پشت امضا نکردن اف‌ای‌تی‌اف (FATF) بودند، جوابگو باشند وگرنه قیمت ارز همچنان بالاتر می‌رود و متأسفانه زندگی بسیاری از مردم ما را ازآنچه هست سخت‌تر می‌کند. یکی از تبعات رشد نرخ ارز در زندگی مردم همین موضوع است که امروز اقشار طبقات جامعه به سمت پایین حرکت کرده‌اند، به‌گونه‌ای که طبقه متوسط فقیرتر شده و دهک پایین هم به زیرخط فقر رفته‌اند.»