بودجه سال ۱۴۰۵ با رشد حدود پنج درصد نسبت به بودجه امسال نشان از عزم دولت در کنترل هزینهها و کاهش کسری بودجه دارد. کاهش درآمدهای نفتی و مالیاتی، رویکرد دولت را محتاطانه کرده است. دولت سعی دارد با محدود کردن مصارف و پرهیز از استقراض مستقیم از بانک مرکزی، اثر تورمی ناشی از چاپ پول بیپشتوانه را کاهش دهد. تجربه نشان داده که باوجود چنین سیاستهایی، کسری بودجه تحققنیافته و درآمدها پیشبینیشده، کسب نشده است.
از سوی دیگر، حذف چهار صفر از پول ملی بیشتر یک تغییر حسابداری و شکلی است تا یک اصلاح اقتصادی. این اقدام ارزش پول ملی را در برابر ارزهای خارجی یا کالاها افزایش نمیدهد و تأثیری بر تورم ندارد. هدف آن سادهسازی مبادلات روزمره و کاهش خطاهای محاسباتی در ارقام بزرگ در معاملات روزانه است. کارشناسان تأکید کردهاند که این سیاست صرفاً یک اصلاح اسمی است و موجب کاهش تورم یا رشد اقتصادی نمیشود.
بودجه انقباضی اگر با جدیت اجرا شود و دولت بتواند کسری بودجه را کاهش دهد در بلندمدت به کنترل تورم کمک میکند. اما حذف صفرها اثری بر شاخصهای اقتصادی ندارد و جنبه روانی و شکلی دارد.
ارزش پول ملی و ثبات اقتصادی درنهایت به عواملی چون اصلاح نظام مالیاتی، کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی، اصلاح نظام بانکی، بهبود فضای کسبوکار و جذب سرمایهگذاری داخلی و خارجی وابسته است. بدون اصلاحات ساختاری، نه تورم کنترل میشود و نه اقتصاد بهبود مییابد. پرسش این است که چرا و به چه دلایلی ارزش پول ملی که در سال 1357 نسبت به دلار 7 تومان بود اکنون سر به فلک کشیده و هر دلار به 130 هزار تومان رسیده است؟ مقصران این جریان چه کسانی بودهاند؟ علت کاهش ارزش پول ملی داخلی است یا خارجی؟