ستاره صبح، فائزه صدر: پس از سقوط دولت سوریه و فرار بشار اسد، به نظر می‌رسید وضعیت این کشور که بیش از یک دهه گرفتار جنگ داخلی بود، همچنان بی ثبات و ناپایدار باشد. اما آنچه طی دو هفته گذشته در سوریه مشاهده شد، نشان داد بسیاری از کشور‌ها از جمله ترکیه، مدت‌ها پیش از سقوط اسد راه حل تثبیت امنیت در این کشور را مهیا کرده بودند. شباهت ظاهری احمد جولانی به اسلامگرایان حاکم در ترکیه که در دیدار با وزیر امور خارجه اردوغان، هاکان فیدان مشهود بود، به خوبی بیانگر نزدیکی حاکمان جدید سوریه با ترک‌ها است. با توجه به استقبال کشور های منطقه از تحولات شامات، دیدار‌ها و بازگشایی سفارت ها، باید گفت که سوریه پس از اسد، تنها چالشی برای ایران خواهد بود. ستاره صبح در گفت‌وگو با علی بیگدلی، استاد دانشگاه و تحلیلگر سیاسی به بررسی این نکته پرداخته که در ادامه می‌خوانید:
علی بیگدلی در تشریح تحولات سوریه گفت: وضعیت سوریه با عراق بعد از صدام حسین و لیبی پس از قزافی متفاوت است. پس از سقوط آن دو دیکتاتور تا مدت‌ها حتی یک کشور به بغداد یا طرابلس نماینده نفرستاد، اما چند روز پس از سقوط دولت بشار اسد، هیئت های بلند مرتبه‌ای از دنیای عرب، سازمان ملل و کشور های اروپایی و آمریکا راهی دمشق شدند.
وی در این رابطه افزود: در عرض دو هفته چند سفارتخانه در دمشق بازگشایی شد. این اتفاقات به گروهی که امروز تأمین نظم سوریه را بر عهده گرفته مشروعیت می‌دهد و حرکت سوریه به سمت ثبات را سرعت می‌بخشد.
این استاد علوم سیاسی اظهار کرد: متأسفانه اظهار نظر های داخلی ایران در مورد سوریه از منظر موازین دیپلماتیک و علم مدرن سیاست اشتباه است. آنچه در سوریه رخ داده با کمک و حمایت عموم شهروندان سوری صورت گرفته است. بهتر این بود که ایران نیز اعلام کند تصمیم مردم سوریه را می‌پذیرد و به حاکمیت جدید این کشور احترام می‌گذارد.
وی افزود: آنچه از سوریه دیدیم این بود که ارتش سوریه در برابر پیش روی گروه های مخالف ایستادگی نکرد و بشار اسد به سرعت از کشور فرار کرد. مردم نیز از حکمرانان جدید استقبال کردند. سوریه راه خود را پیدا کرده و مسیری برای برگشت وجود ندارد.
این پژوهشگر سیاسی یادآور شد: حکومت بشار اسد در سوریه مشروعیت نداشت. پدر وی، حافظ اسد در سال 1970 با کودتا بر سر کار آمده بود. بشار نیز نزدیک به 13 سال با سرکوب مخالفتان و ارعاب منتقدان خویش به حاکمیت بر سوریه ادامه داده بود. کدام جوانان سوری پس از فرار اسد از چنین حاکم و حاکمیتی دفاع خواهند کرد؟!
وی افزود: اگر چه فعلا راه ورود ما به سوریه مسدود است، اما ایران نباید نغمه های سرد کننده روابط را سر دهد. آینده از آن حکومتهایی است که به گسترش روابط با جهان فکر می‌کنند.
این تحلیلگر سیاسی با اشاره به فاصله ایدئولوژیک حاکمان جدید سوریه با جمهوری اسلامی تاکید کرد: امروز سوریه در دست سنی گرایان تند رو است که با تفکر شیعه زاویه دارند. حمایت سخاوتمندانه ایران ازبشار اسد از سال 2011 تا کنون تفکر ضد شیعی و ضد ایرانی این گروه‌ها را تقویت کرد. در میان مردم سوریه که منتقد و مخالف اسد بودند و ملت های عرب نیز نگاهی خصم آمیز به ایران وجود دارد .
وی گفت: گروه های مخالف اسد از سال 2016 در ادلب پرورش پیدا کردند. سازمان های امنیتی و نظامی ترکیه، سی آی ای و موصاد از هر نظر روی این نیروها کار کرده‌اند. وقتی احمد الشرع را می‌بینید گویا چندین سال رهبر کشوری بوده و در امور دیپلماتیک سابقه دارد.
بیگدلی تصریح کرد: این گروه با ترکیه، قطر، آمریکا و اسرائیل همکاری داشته و دارد، طبیعی است که رهبر این گروه اینچنین از قواعد و اصول امور دیپلماتیک آگاه است و از خود پختگی نشان می‌دهد. امروز با وجود اینکه عربستان و مصر ضد گروه های اخوانی هستند، اما شاهد اقدامات عربستان برای بازگشایی سفارت خود در دمشق هستیم.
این استاد دانشگاه گفت: در داخل ایران نباید برای اظهار نظر در مورد سوریه عجله کرد. منطقه در مقابل ایران قرار دارد و ما در انزوایی منطقه‌ای و جهانی قرار گرفته ایم. با توجه به چنین موقعیتی ایران باید استراتژی خود را درباره منطقه تغییر دهد. روال گذشته جواب نمی‌دهد و حتی به ضررمان تمام خواهد شد.
وی با اشاره به نقش ترکیه در سوریه جدید اضافه کرد: ترکیه در سوریه مسلط شده است. انتخاب های ترکیه در سیاست سوریه قابل رصد است. رجب طیب اردوغان در روزهای آینده به سوریه سفر می‌کند تا مهر تأیید تمام و کمالی بر سلطه ترک‌ها در سوریه زده شود.
علی بیگدلی در پایان سخنان خود تاکید کرد: در چنین شرایطی ایران باید چرخشی در سیاست خارجی اش داشته باشد و از مواضع اشتباه قبلی برگردد. ایران در روابط بین‌المللی و منطقه‌ای باید به دنبال باز کردن فضا باشد، زیرا در نقشه جدید خاورمیانه کشوری منزوی است. انعطاف در مذاکره با اروپا فرصتی است تا راه گریز از این انزوا را جست و جو کنیم.