ستاره صبح، فائزه صدر: شنبه 26 مهر عمر 10 ساله برجام و قطعنامه شورای امنیت (قطعنامه 2231) به پایان رسید. توافق برجام اتفاق خوبی برای ایران بود، زیرا پرونده هستهای جمهوری اسلامی را از شورای امنیت خارج و 6 قطعنامه علیه ایران را تعلیق کرد. کشور با این توافق از حالت بحرانی و غیرعادی خارج شد و امید برقراری روابط اقتصادی و سیاسی با جهان در داخل جان گرفت. با این وجود برجام در ادبیات رئیسجمهور آمریکا و رئیس دولت اسرائیل «توافقی فاجعه بار» نامیده میشود. همانطور که در داخل نیز برخی مثل حسین شریعتمداری، حمید رسایی، امیرحسین ثابتی و یاسر جبرائیلی با ترامپ و نتانیاهو هم عقیدهاند و برجام را «فاجعه» نامیدهاند. ستاره صبح در گفتوگو با علی بیگدلی، استاد دانشگاه و تحلیلگر سیاسی به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه میخوانید:
علی بیگدلی در رابطه با پایان عمر برجام اظهار داشت: توافق برجام به پایان رسید و گمان نمیکنم طرفهای غربی دیگر کاری با برجام داشته باشند. برجام نظام دو قطبی را در داخل به نمایش گذاشت. رئیسجمهور بارها به این نکته اشاره کرده که ما مشکل خارجی نداریم، مشکلات ما در داخل است. دوگانگی و انشقاقی که در مورد برجام در داخل کشور شاهد آن بودیم، سابقه دارد.
بیگدلی گفت: فراموش نکنیم که فعالیت برجام، ورود بازرسان آژانس به ایران و افزایش سطح غنی سازی و... همه در داخل مجلس ما مورد بحث و بررسی قرار گرفته بود. نمایندگان مجلس در جلسات علنی صحن برجام را به آتش کشیدند. این رفتار با برجام نمونهای از نتیجه دخالت تندروها در امور کلان کشور است.
وی در ادامه افزود: در سالهایی که توافق برجام امضا شده بود ولی کشور از مواهب این توافق بی بهره بود، عدهای برای منافع خود تلاش میکردند و سعی داشتند التهاب در روابط ایران و غرب و تنش در خصوص پرونده هستهای ایران ادامه داشته باشد.
این کارشناس سیاست خارجی با یادآوری فرصتها و ظرفیتهای توافق برجام گفت: این گروه به فکر معیشت و زندگی مردم ایران نیستند و اجازه گشایش فضای تنفس سیاسی به کشور داده نمیشود. وضعیت اقتصادی به دلیل تحرکات و کارشکنی این گروه تندرو آزار دهنده شده است. این گروه به دنبال سهم بیشتری از قدرت و اقتصاد هستند. توافق گران قیمت برجام فدای منافع کاسبان تحریم شد.
وی در این رابطه متذکر شد: حمله نظامی به ایران، خسارات جنگ، لطمات و صدمات جانی و مالی ناشی از اقدامات گروههای تندرو است. امروز هم اگر این وضعیت ادامه پیدا کند تصمیم قدرتهای بینالمللی نسبت به ایران تغییر نخواهد کرد اگر نتوانیم پیشنهادات اتحادیه اروپا را عملی کنیم باز با حمله نظامی روبهرو خواهیم شد. جنگ اصلاحطلب و اصولگرا نمیشناسد، مگر اینکه ویران شدن مملکت فرقی برای آقایان نداشته باشد.
بیگدلی در ادامه با اشاره به گنجاندن مکانیسم ماشه در متن توافق برجام گفت: پیچ و خم برجام زیاد بود، ولی در آخرین روزهایی که ایران و پنج بعلاوه یک در حال مذاکره بودند، طرف مقابل برای پاسخ دادن به این پرسش: «که اگر ایران در طی 10 سال از توافق تخطی کردچه باید بکنند؟» موضوع مکانیسم ماشه را در متن توافق قرار داد. این کار در آن زمان نشانهای از بی اعتمادی به جمهوری اسلامی بود.
وی افزود: دو روز پیش دوره ده ساله برجام به پایان رسید و ایران اعتقاد دارد فعال شدن اسنپ بک از نظر حقوقی صحیح نبوده و حتی توانسته چین و روسیه را در این مورد کاملاً با خود همراه کند. ایران در تلاش است تا با یارگیریهای جدید غیر قانونی بودن مکانیسم ماشه را به اثبات برساند ولی این تلاش در زمان نامناسبی انجام میگیرد و گمان نمیکنم نتیجه مطلوب به دنبال داشته باشد.
این استاد علوم سیاسی ضمن پیش بینی نتایج تلاشهای دیپلماتیک ایران اظهار داشت: وزیر خارجه نامهای به سازمان ملل نوشته است اما این اعتراضات و موضع گیریها در اصل قضیه تغییری ایجاد نخواهد کرد. ایران بعد از از دست دادن فرصتهای طلایی در پایان دولت دوازدهم و ابتدای دولت سیزدهم، حال در دقایق پایانی به این در و آن در میزند. قابل پیش بینی است که در پیدا کردن روزنه خروج از این بحران با بلاتکلیفی روبهرو خواهیم شد چون نهایت تلاش خود را در زمانی نامطلوب به کار بستهایم.
علی بیگدلی در پایان گفتوگو تاکید کرد: ایران باید چند سال پیش برای رهایی از تنگنای اقتصادی و انزوای سیاسی امروز فکر میکرد. آنچه تا امروز در سایه تصمیمات سیاست خارجی کشور برایمان رخ داده نتیجه مطلوبی نداشت و بعد از این هم ادامه دادن همان شیوه بی نتیجه است.