به قلم تسوتانا پاراسکوا
رهبران صنعت آلمان نسبت به پیامدهای منفی ممنوعیت واردات گاز هشدار می‌دهند. امتناع اتحادیه اروپا از پرداخت مستقیم بهای گاز به روبل، تهدید پوتین برای قطع عرضه گاز را به محک آزمایش می‌زند و خریداران در اروپا را با خطر قطعی عرضه گاز خود مواجه می‌کند. اگر عرضه گاز روسیه فوراً قطع شود، آلمان در سال جاری و سال آینده به میزان 237 میلیارد دلار از تولید اقتصادی خود را از دست خواهد داد.
ولادیمیر پوتین تهدید کرده است که اگر کشورهای «متخاصم» - ازجمله تمامی کشورهای عضو اتحادیه اروپا – برای گاز مصرفی خود، اقدام به پرداخت به روبل نکنند، عرضه گاز به اروپا را قطع خواهد کرد. جریان سوخت از روسیه همچنان ادامه دارد، اما اتحادیه اروپا و بزرگ‌ترین اقتصاد آن یعنی آلمان، در حال آماده شدن برای بروز اختلال بالقوه در عرضه گاز هستند که قرار است یا به دلیل تحریم انرژی روسیه و یا توقف عرضه از سوی روسیه صورت گیرد. اقتصاددانان و تحلیلگران می‌گویند که بدون گاز روسیه، اروپا با سهمیه‌بندی گاز، رکود و قیمت‌های بسیار بالای انرژی - بالاتر از رکوردهای اخیر- مواجه خواهد شد.
اتحادیه اروپا درخواست پوتین برای پرداخت به روبل را رد کرده است، درحالی‌که روسیه بلافاصله پس از 12 فروردین (یک آوریل) عرضه گاز به اروپا را قطع نکرد. این اقدام تا حدی به این دلیل بود که به درآمد حاصل از گاز وابسته است و تا حدودی به این دلیل که امکان عملی این پرداخت تا اواخر این ماه یا اوایل ماه مه (12 اردیبهشت) وجود نخواهد داشت.
کرملین می‌گوید: «تقاضای گاز از طرف دولت‌های غیر دوست در ازای روبل تنها سرآغاز تغییر در پرداخت ارز برای صادرات روسیه خواهد بود.»
هفته گذشته، کمیسیون اروپا اعلام کرد که شرکت‌های اتحادیه اروپا ممکن است راهی برای پرداخت گاز روسیه به روبل بدون نقض تحریم‌های مسکو داشته باشند. شرکت‌ها باید به یورو یا دلار پرداخت کنند که سپس به روبل تبدیل می‌شود، اگرچه تراکنش‌ها باید با بیانیه‌ای همراه باشد که توضیح دهد چگونه شرکت‌ها پس از ارائه یورو یا دلار، تعهدات قراردادی خود را کامل می‌کنند.
کاجیا یافیماوا، محقق ارشد موسسه مطالعات انرژی آکسفورد به بلومبرگ گفت: «امتناع اتحادیه اروپا از پرداخت مستقیم به روبل، تهدید پوتین برای قطع عرضه گاز را آزمایش می‌کند و به‌احتمال‌زیاد خریداران در اروپا در معرض خطر واقعی قطع شدن گاز خود خواهند بود».
بانک مرکزی، رهبران صنعت و تحلیلگران آلمانی می‌گویند که اگر عرضه گاز روسیه متوقف شود، در میان اعضای اتحادیه اروپا کشوری که بدترین آسیب را می‌بیند، آلمان و اقتصادش خواهد بود که خطر جیره‌بندی و رکود را در پی دارد.
پیامدهای رکود برای بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا را نمی‌توان دست‌کم گرفت. اثر بهمن وار افزایش قیمت انرژی بیشتر اقتصادهای دیگر را به رکود می‌کشاند.
آلمان برای نیمی از نیازهای خود به گاز روسیه وابسته است. بسیاری از صنایع از گاز استفاده می‌کنند و گرمای حدود نیمی از خانه‌ها با گاز تأمین می‌شود. جنگ روسیه در اوکراین وابستگی آسیب‌پذیر آلمان و اروپا به گاز و دیگر جریان‌های انرژی از روسیه را آشکار ساخت. اروپا واردات زغال‌سنگ از روسیه را از ماه تیرماه سال گذشته (اوت 2021) ممنوع کرد، اما همچنان در مورد تحریم احتمالی نفت اختلاف‌نظر دارد و حتی هنوز بحث جدی درباره تحریم گاز را آغاز نکرده است.
صنعت آلمان هفته‌هاست که هشدار داده است که تحریم فوری گاز روسیه اثرات منفی زیادی بر رقابت، تجارت و اقتصاد خواهد داشت.
مارتین برودرمولر، مدیر اجرایی بزرگ‌ترین گروه مواد شیمیایی اروپا موسوم به «باسف» آلمان هشدار داده است که توقف عرضه نفت و گاز روسیه می‌تواند اقتصاد آلمان را وارد بزرگ‌ترین بحران خود از پایان جنگ جهانی دوم کند.»
بوندس‌بانک، بانک مرکزی آلمان هفته گذشته در گزارشی ماهانه گفت که تحریم تجارت انرژی روسیه با آلمان «نه‌تنها می‌تواند به اثرات قیمتی منجر شود، بلکه می‌تواند به سهمیه‌بندی مصرف انرژی منجر شود».
اقتصاددانان بانک مرکزی می‌گویند: «اگر تنها تولید انرژی و بخش‌های عرضه از جانب روسیه قطع شود، این امر می‌تواند منجر به کاهش یک‌درصدی تولید واقعی ناخالص داخلی در سال جاری شود. اگر این شوک به‌طور مستقیم به صنایع انرژی که از منابع انرژی فسیلی برای کارخانه‌های تولیدی استفاده می‌کنند یا آن را به‌عنوان مواد خام برای پردازش مورداستفاده قرار می‌دهند، وارد شود، زیان آن می‌تواند تا 3.3 درصد افزایش یابد.»
25 آوریل 2022
تارنمای اویل پرایس
برگردان علی‌اصغر شهدی
[email protected]