ستاره صبح-
شامگاه چهارشنبه حسن روحانی، رئیس‌جمهور کشورمان گام سوم کاهش تعهدات برجامی مبنی بر کنار گذاشتن تمامی محدودیت‌های مربوط به انجام تحقیق و توسعه در حوزه هسته‌ای را اعلام کرد. وی پس از نشست سران قوا در روز چهارشنبه گفت: سازمان انرژی اتمی موظف است در زمینه تحقیق و توسعه هر آنچه نیاز فنی کشور است را از روز جمعه آغاز کند. روحانی افزود: از روز جمعه ما شاهد گسترش در تحقیق و توسعه در زمینه انواع سانتریفیوژها و سانتریفیوژهای جدید و هر آنچه برای غنی‌سازی نیاز داریم، خواهیم بود. رئیس‌جمهوری تأکید کرد: عدم پایبندی به تعهدات برجامی در زمینه تحقیق و توسعه حوزه هسته‌ای گام بلندی است که جمهوری اسلامی برمی‌دارد؛ چراکه بخش عمده‌ای از مذاکرات ایران با 1+5 مربوط به زمان‌بندی برای تحقیق و توسعه بود تا این زمان‌بندی تعیین شود که ایران از سال نخست تا سال دهم چگونه تحقیق و توسعه حوزه هسته‌ای خود را انجام دهد. روحانی همچنین افزود در شرایط بازگشت اروپا به تعهداتش ایران نیز مجدداً به تعهدات برجامی خود بازگردد. رئیس‌جمهور در بخش دیگری از سخنانش درباره اهداف دولت آمریکا علیه جمهوری اسلامی اظهار داشت: مردم مطلع هستند که آمریکایی‌ها از ۱۶ ماه پیش سه هدف را دنبال می‌کردند؛ هدف اولیه آن‌ها تغییر نظام جمهوری اسلامی بود، هدف دوم تضعیف نظام و هدف سومشان تحمیل مذاکره‌ای بر ایران بود که خودشان می‌خواستند؛ مذاکره‌ای که توأم با تحریم شدید بر ایران باشد تا با این تحریم قدرت چانه‌زنی خود را در مذاکرات به دست آوریم. وی تصریح کرد: تردیدی نداریم که آمریکایی‌ها هم در تغییر و تضعیف نظام و هم در تحمیل مذاکره بر ما دچار شکست شدند و دچار شکست خواهند شد و راهی جز بازگشت به قانون، تعهدات و مقررات بین‌المللی برای آن‌ها وجود ندارد.
نامه ظریف به موگرینی
سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه جزئیات نامه‌ای که محمدجواد ظریف به فدریکا موگرینی درباره گام سوم کاهش تعهدات برجامی ایران ارسال کرده را اعلام کرد. موسوی گفت: ظریف خطاب به موگرینی اعلام کرد به دلیل تبعات ناشی از خروج آمریکا از برجام و تحمیل مجدد تحریم‌های آن کشور و ناتوانی سه کشور اروپایی به اجرای تعهدات خود در برجام و در بیانیه‌های کمیسیون مشترک، جمهوری اسلامی تمامی تعهدات خود در برجام در حوزه تحقیق و توسعه هسته‌ای را متوقف می‌کند. وی افزود: در این نامه تأکید شده که این اقدام در راستای حقوق ایران در برجام و به‌ویژه بر مبنای پاراگراف ۳۶ آن بوده و در پاسخ به نقض گسترده و مستمر برجام طی ۱۶ ماه گذشته انجام می‌شود. به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه، در پایان‌نامه وزیر امور خارجه ایران تأکید شده که جمهوری اسلامی ایران به منظور نشان دادن حسن نیت خود، آمادگی دارد به گفت‌وگو با طرف‌های باقی‌مانده در برجام در تمامی سطوح ادامه دهد و در صورت عمل طرف‌های مقابل به کلیه تعهدات خود در برجام، مجدداً به اجرای کامل برجام برگشت کند.
واکنش اروپا
وزارت امور خارجه فرانسه خواستار خودداری ایران از کاهش بیشتر تعهدات برجامی خود شد. به نقل از شبکه یورونیوز، اگنس واندر مال، سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه در بیانیه‌ای اعلام داشت: ایران باید از اقداماتی که با تعهدات آن سازگاری نداشته و خطری برای تلاش‌ها در راستای کاهش تنش محسوب می‌شوند، خودداری کند. وی افزود فرانسه درباره اظهارات جدید ایران با شرکا و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت‌وگو خواهد کرد. انگلیس نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد: اقدام ایران مبنی بر تعلیق محدودیت‌هایش بر سر توسعه و تحقیقات هسته‌ای بسیار نگران‌کننده است. در ادامه این بیانیه آمده است: برداشتن گام سوم کاهش تعهدات برجامی به‌ویژه در زمانی که ما و چهار شریک اروپایی و بین‌المللی ما درصدد کاهش تنش‌ها با ایران هستند، بسیار ناامیدکننده است. اتحادیه اروپا هم در واکنش به گام سوم برجامی ایران، از تهران خواست مجدداً به تعهداتش ذیل برجام بازگردد و از کاهش تعهداتش ذیل توافق هسته‌ای صرف‌نظر کند.
بهشتی‌پور: تنها با کاهش تعهدات برجامی مشکل حل نمی‌شود
یک کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار ستاره صبح در پاسخ به این پرسش که آیا اعلام گام سوم کاهش تعهدات هسته‌ای، آن هم در شرایطی که دولت فرانسه در تلاش برای کاهش تنش میان ایران و آمریکا بود، ضرورت داشت؟ گفت: «تلاش فرانسه عملاً بی‌نتیجه بود و اگر قرار بود نتیجه بدهد، ایران هم گام سوم را اعلام نمی‌کرد. فرانسه اقدامات خود را منوط به موافقت آمریکا کرده، در حالی که دونالد ترامپ به صراحت گفته است برنامه‌ای برای کاهش محدودیت‌های نفتی ایران ندارد. در این شرایط دیگر صحبت از ایجاد صندوق 15 میلیارد دلاری برای خرید نفت ایران محل اعتبار نیست». وی افزود: «ایران باید روند کاهش تعهداتش را ادامه دهد تا اروپا و آمریکا به تجدیدنظر وادار شوند». حسن بهشتی پور با اشاره به اینکه تنها کاهش تعهدات برجامی نمی‌تواند به ایران کمکی کند، اظهار داشت: «باید واقع‌بین باشیم. این فکر که با کاهش تعهدات برجامی مشکل حل می‌شود، اشتباه است. هم زمان با کاهش تعهدات باید از لحاظ اقتصادی توان کشور را بالا برد تا غرب در عمل ناکارآمد بودن سیاست‌های تحریمی را مشاهده کند». این کارشناس مسائل بین‌الملل راهکار افزایش توان اقتصادی را اصلاحات ساختاری، اصلاح نظام مالیاتی، تولید و نظام بانکی کشور عنوان کرد و افزود: «این ایده اشتباهی است که غرب با افزایش توان هسته‌ای ایران کوتاه خواهد آمد». حسن بهشتی پور در پاسخ به این سؤال که برخی معتقدند ایران برخلاف ادعایش درباره رعایت پاراگراف 36 برجام، فرآیند ارجاع شکایت به کمیسیون برجام و درنهایت شورای امنیت را رعایت نکرده، اظهار داشت: «کمیسیون برجام به درخواست ایران تشکیل شد، اما نتوانست کاری انجام دهد. از سویی نکته مهم خروج آمریکا از برجام است. وقتی طرف اصلی از برجام خارج می‌شود، دیگر فرآیندهای موجود در آن توافقنامه کارایی‌شان را از دست می‌دهند. درواقع به دلیل آنکه آمریکا به عنوان یکی از طرف‌های اصلی برجام، از توافق هسته‌ای خارج و تعهداتش را نقض کرده، نمی‌تواند مدعی شود که چرا ایران بدون هماهنگی و طی فرآیندهای موجود در برجام تعهداتش را کاهش داده است».
مجلسی: دیگران زیر بار اولتیماتوم ایران نمی‌روند
فریدون مجلسی، تحلیلگر روابط بین‌الملل نیز در گفت‌وگو با ستاره صبح در پاسخ به این سؤال که چرا گام‌های ایران در کاهش تعهدات هسته‌ای تاکنون طرف‌های مقابل را مجاب به بازگشت به تعهدات‌شان نکرده، گفت: «سیاستمداران ایران باید به یاد داشته باشند، همانطور که خود زیر بار اولتیماتوم دیگران نمی‌روند، دیگران نیز زیر بار اولتیماتوم آن‌ها نخواهد رفت». مجلسی معتقد است دادن اولتیماتوم در هر موضوعی نیازمند این است که نسبت به طرف مقابل دارای تسلط بود، در حالی که ایران در چنین وضعیتی قرار ندارد. وی در ادامه می‌افزاید: «گام سوم با ابهاماتی بیان شده تا مشخص نشود این اقدام ایران مغایر برجام است یا نه؛ به ویژه آنکه جلوگیری از تحقیقات علمی چندان ممکن نیست». این تحلیلگر روابط بین‌الملل می‌گوید که احتمالاً هدف جمهوری اسلامی از گام سوم تحقیقات برای رسیدن به اهداف نظامی است. فریدون مجلسی که از منتقدان برخی سیاست‌های کنونی در ارتباط با مسئله هسته‌ای است، به خبرنگار ستاره صبح می‌گوید: «در حال حاضر منافع ملی و اقتصاد کشور با مشکلات اساسی روبه‌رو و به دلیل سیاست‌هایی که در پیش گرفته شده، حداقل روزانه 120 میلیون دلار از جانب عدم صادرات نفت به ایران خسارت وارد شده است. این وضعیت چه دردی از مملکت دوا می‌کند؟ باید به دنبال راه‌حل بود و راه‌حل این است که با حفظ اصول کلی جمهوری اسلامی در مورد عدم تفاهم با اسرائیل به دنیا توضیح داد که ایران به دنبال تجاوزگری نیست و دست به چنین اقداماتی نخواهد زد». به عقیده این کارشناس مسائل بین‌الملل مسئله فلسطین پیش از هرچیز مسئله دنیای عرب و مردم فلسطین است که می‌بایست برای آن تلاش کنند.