رییس جمهور به مسئولین دستور داد تا برنامه های خود را برای حل مشکلات اقتصادی تدوین کنند. این دستور چقدر می تواند زمینه ساز رفع مشکلات اقتصادی شود؟
مشکلات اقتصادی ایران ناشی از اقتصاد دولتی کشور است. متاسفانه هیچ برنامه اقتصادی و اصلاحاتی به بازگرداندن اقتصاد به بازار و بخش خصوصی منجر نشده است.
تمام حوزه های اقتصادی در کشور منتظر آیین نامه و بخش نامه هستند. دولت از تولید تا تعیین قیمت ها و توزیع و کنترل و نظارت بر این فرایند ها را در اختیار دارد.
در مقابل بخش خصوصی در پروسه رقابت های اقتصادی محدود و یا به طور کلی منفعل است.
در چنین شرایطی وقتی دولت از ارائا برنامه برای حمایت از تولید حرف می زند چه منظوری دارد؟
حمایت از بخش خصوصی می تواند تولید را با مشارکت بخش خصوصی تقویت کند. چنین تولیدی است که می تواند معضل اقتصادی کشور را حل کنند.
رفتار های فعلی دولت دست تولید کننده را بسته و تولید را زمین گیر کرده است. امروز تولید کننده با بازار بی ثبات ارز روبرو است و نمی تواند برنامه ریزی کند.
سرمایه های بخش خصوصی به دلیل پیش بینی ناپذیر بودن مولفه های تولید به سراغ بازار های سفته بازی و بازار های کاذب رفته اند.
بهترین برنامه برای دولت می تواند این باشد که سیستم بانکی کشور و بازار سرمایه را در اختیار بخش خصوصی و در خدمت جریان واقعی اقتصاد و تولید قرار دهد.
برنامه دولت باید این باشد که تمام تحریم ها را بردارد.
ارزیابی شما از عملکرد تیم اقتصادی دولت چیست؟ در صورت ارائه برنامه های درست آیا می توان در مرحله اجرا توفیقی کسب کرد؟
درست است که عملکرد دولتمردان در هر زمینه ای اهمیت دارد. بخصوص در مورد سیاست گذاری اقتصادی نمی توان نقش دولتمردان را نادیده گرفت. ولی آنچه بیش از نقش افراد اهمیت دارد، مبنای نگاه های اقتصادی و سیاسی نظام است. چون در نهایت تصمیم گیر نهایی سطوح بالای نظام است.
در اقتصاد بازار و تولید تعیین کننده است. یعنی نقش سطح بیشتر از راس است. اما در اقتصاد دستوری، دستورات از بالا به پایین صادر می شوند. اگر به روال اقتصاد بازنگردیم مشکلاتی که این روند برای اقتصاد کشور ایجاد کرده همچنان تمام نشدنی خواهد بود.
در اقتصاد های پیشرفته با دستور و بخشنامه و آیین نامه رشد نکرده اند.
مشکلات حوزه تولید توسط بخش خصوصی و بخش های کارآفرین و تولید کننده حل می شود.
اقتصاد تابع موضوعاتی مانند رویکرد های سیاسی و جناحی یا شخصیت دولتمردان یک کشور نیست. برای رهایی از دست مشکلات اقتصادی به آزادی عمل در بخش خصوصی و قانون های خوب، ریشه کن شدن رانت و تبعیت از جهت دهی بازار نیاز داریم.
به نظر شما راه حل اقتصادی خروج از وضعیت تورمی چیست؟
تورم یک بیماری است و به جراحی نیاز دارد.
وقتی دولت بودجه تورم زا می بندد و برای جبران کسری بودجه اش از نظام بانکی کشور استقراض می کند. اقدام به چاپ پول می کند و این روند باعث بدحال شدن این بیمار می شود.
لازم است به تحریم اشاره کنم چون یکی از مهم ترین ریشه های بروز مشکلات همین تحریم ها هستند. تحریم در دولت نفتی یعنی کاهش درآمد دولت و باز دولت باید برای جبران کاهش درآمد از نظام بانکی استقراض کند. نظام در سطح کلان باید به این تشخیص برسد که تعامل با دنیا برای رهایی کشور از چنگ تورم ضروری است وگرنه هیچ کدام از برنامه ها نمی توانند مشکلات اقتصادی را حل کند و شرایط سخت تر می شود.
ایران باید مشکلاتش را با غرب حل کند و مشکل تحریم ها را پشت سر بگذارد و بخش واقعی اقتصاد را مورد حمایت قرار بدهد. تا افزایش تولید تورم را مهار کند.