پارلمان اسراییل روز دوشنبه با وجود اعتراضات و مخالفتهای گسترده بالاخره به طرح پیشبرد بازنگری در سیستم قضایی این کشور که از سوی دولت تندرو و افراطی بنیامین نتانیاهو حمایت میشود رای داد.
واکنش نتانیاهو به رای کنست
در حالی که دهها هزار اسرائیلی در خیابانهای مجاور کنست تجمع کرده بودند و اعتراض خود را در بوق و کرنا میکردند، نمایندگان مجلس به این طرح رای مثبت اولیه دادند. بنیامین نتانیاهو بلافاصله پس از رایگیری مقدماتی در حساب توییتر خود به این مسئله واکنش نشان داد و نوشت: «یک شب عالی، یک روز عالی»
رای کنست
از ابتدا هم به نظر میرسد که نتانیاهو با در اختیار داشتن ۶۴ کرسی از مجموع ۱۲۰ کرسی کنست، بتواند همراهی پارلمان را برای پیشبرد این طرح به همراه داشته باشد. بعد از هشت ساعت جلسه میان نمایندگان در نهایت، با ۶۳ رأی موافق در مقابل ۴۷ رأی مخالف، لایحه جنجالی کابینه راستگرا، برای کاهش اختیارات دستگاه قضایی در مرحله اول خود تصویب شد. این در حالیست که نتایج نظرسنجیها نشان میدهد که اکثر اسرائيلیها میخواهند دستکم امکان گفتگو با منتقدان این طرح نیز فراهم شود و از شدت این تغییرات کاسته شود.
کاهش ارزش شیکل
بلافاصله پس از انتشار این خبر، ارزش شیکل، واحد پول اسرائيل سقوط کرد. بسیاری از اقتصاددانان هشدار دادهاند که این اصلاحات میتواند به فرار سرمایهگذاران و سرمایهگذاری در اسرائيل منجر شود.
اپوزسیون نتانیاهو: کمیته مالی کنست یک سیرک است
طرفداران اما این هشدارها را سیاسی کاری مینامند. موشه گافنی، رئيس کمیته مالی کنست و رئیس یکی از احزاب اولترا ارتدوکس اسرائيل در این خصوص میگوید: «هیچ ارتباطی بین اصلاحات سیستم قضایی و هر ضربهای که احتمالا به اقتصاد اسرائیل وارد شود، وجود ندارد. تمام اتهاماتی که در این خصوص میزنند سیاسی کاری است.» نمایندگان اپوزیسیون اما به بیانیه گافنی اعتراض کردند و کمیته مالی کنست را سیرک خواندند.
بی توجهی نتانیاهو به اعتراض مردم
در هفتههای اخیر چندین هزار نفر هر روز در خیابانهای شهرهای بزرگ اسرائيل در اعتراض به این طرح دولت نتانیاهو به خیابانها میآمدند تا نارضایتی و خشم خود را نسبت به تصویب احتمالی آن ابراز دارند. با این حال دولت نتانیاهو بیتوجه به این اعتراضات تاکید میکرد که به کار خود ادامه میدهد. نتانیاهو روز گذشته در واکنش به این اعتراضات گفته بود: «تظاهرکنندگانی که از دموکراسی صحبت میکنند، زمانی که نمایندگان منتخب را از حق اساسی در یک دموکراسی محروم میکنند در واقع خودشان پایان دموکراسی را رقم میزنند.»
مراحل اجرایی شدن قانون
این لایحه البته هنوز به صورت قطعی به تصویب نرسیده است. پس از رای مثبت در دور نخست، باید در قرائتهای دوم و سوم نیز به رای گذاشته شود و در نهایت رایگیری نهایی درباره این دو مرحله در یک جلسه در پارلمان اسرائيل برگزار خواهد شد. در صورتی که در نهایت کنست با آن موافقت کند، این لایحه به قانون تبدیل خواهد شد. دولت میگوید این اصلاحات برای پایان دادن به نفوذ بیش از حد به سیاست توسط دادگاه عالی قضایی طراحی شده است. منتقدان اما استدلال میکنند که نتانیاهو که در حال حاضر به اتهام اختلاس پرونده باز قضایی دارد و در حال محاکمه است، به دنبال تغییرات قانونی است که به کنترل و تعادل دموکراتیک اسرائيل آسیب میزند و زمینه برای فرار نخست وزیر از این پروندههای قضایی را فراهم میکند. مخالفان نتانیاهو همچمنین میگویند اجرای این اصلاحات ضمن تقویت فساد در کشور، انزوی دیپلماتیک برای اسرائيل را نیز به همراه خواهد داشت.
لاپید:دولت نتانیاهو در حال گسستن اسرائیل است
یائير لاپید، رهبر اپوزیسیون در واکنش به این تصمیم کنست، خطاب به اعضای ائتلاف نتانیاهو گفت: «تاریخ شما را به خاطر این شب قضاوت خواهد کرد. بهخاطر آسیبی که شما به دموکراسی، اقتصاد و امنیت زدید، مشخص است که شما در حال گسستن اسرائیلیها هستید و این مسئله برایتان اهمیتی ندارد.» اسحاق هرتزوگ، رئيس جمهوری اسرائيل که عموما نقشی نمادین دارد بارها از دولت و مخالفان خواسته تا در مذاکراتی جدی با یکدیگر شرکت کنند و با یکدیگر سازش کنند. آقای هرتزوگ هشدار داده که استمرار این روند بر گسست بیشتر جامعه اسرائيل منجر خواهد شد.
تظاهرات گسترده اسرائيلیها علیه برنامه اصلاحات قضایی نتانیاهو
همزمان با حضور گسترده تظاهرکنندگان حدود ۴۰۰ هزار نفر از دانشآموزان، والدین و معلمان نیز در تلآویو تجمع کردند و به این برنامه اصلاحات قضایی اعتراض کردند. این اصلاحات گسترده که سنگ بنای دولت بنیامین نتانیاهو با احزاب راستی افراطی است با حمایت این جریانهای رادیکال در دستور کار قرار گرفته است. نتانیاهو تلاش دارد تا با انجام اصلاحات قدرت قضات را به نفع دولت کاهش دهد. هدف او احتمالا فرار از اتهامات و پروندههای قضایی است که در سالهای اخیر با پیگیری دستگاه قضائيه اسرائيل برای او تشکیل شده است. نتانیاهو استدلال میکند که قضات قدرت زیادی بر مقامهای منتخب دارند اما مخالفان بر این باورند که دولت در حال تصاحب قدرت است و تلاش دارد قدرت خود را بیش از گذشته در اسرائيل تثبیت کند. کووی اسکییر که به اعتراضات در اورشلیم پیوسته به خبرگزاری فرانسه میگوید که مقامهای دولت قصد دارند با این اصلاحات به پارلمان اجازه دهند تا هر تصمیم دادگاه عالی را با اکثریت ساده رد کنند. این مرد ۳۳ ساله در ادامه میگوید: «اگر بازنگری قضایی صورت نگیرد، دولت میتواند هر سیاستی را که میخواهد بدون هیچ محدودیتی اتخاذ کند.»