توسعه زیر سایه پدیده‌ای
به نام «نظام تدبیر»
بایزید مردوخی که از پیشکسوتان برنامه‌ریزی توسعه در کشور است، در این مراسم گفت: تجربه‌های توسعه برنامه‌ریزی شده کشور، تمام‌وقت و عمر من را گرفت اما متأسفانه بعدازاین همه تلاش، وضعیت فعلی کشور قابل‌قبول نیست. البته نمی‌توان گفت که دستاوردی نداشتیم. این اقتصاددان پیشکسوت، علت ناموفق بودن یا نگران‌کننده بودن عملکرد برنامه‌های توسعه کشور را در پدیده‌ای به نام «نظام تدبیر» دانست. وی دراین‌باره تأکید کرد: نظام تدبیر در دو بخش اهمیت دارد. اول آنکه تدبیر در سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی بر آمار و اطلاعات حوزه مربوطه متکی باشد و دوم آنکه اطلاعات کاملی از ۳۱ استان کشور جمع‌آوری شود و بر اساس آن‌ها برنامه شکل بگیرد؛ اما این نظام تدبیر هنوز وجود ندارد.
اقتصاددان مثل طبیب
جعفر خیرخواهان، عضو هیئت‌مدیره انجمن اقتصاد ایران در این مراسم گفت: مردوخی اعتقاد دارد که یک اقتصاددان شبیه طبیب است که بهداشت و سلامت جامعه برایش دغدغه است. ایشان در سال ۶۸ مقالاتی در باب مالیات بر کربن نوشت و چالش‌های محیط زیستی را پیش‌بینی کرد و تأکید داشت که باید برای مصالح آیندگان تلاش شود زیرا آن‌ها در حال حاضر مدافع و سخنگویی ندارند.
تلاش‌های مردوخی
محمد ستاری‌فر اقتصاددانی بود که با وجود آنکه در مراسم حضور نداشت، با ارسال پیامی از ویژگی‌های ارزشمند مردوخی قدردانی کرد. در بخشی از این پیام آمده بود: بایزید مردوخی بدون تأثیر پذیرفتن از سمت‌و‌سوهای سیاسی تلاش کرده است کارشناسانه برای مسائل و چالش‌ها، راه‌حل‌های جامع ارائه دهد. در فاصله سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴ که مسئولیت حفاظت از صندوق ذخیره ارزی را مقابل تشنگان دلارهای نفتی بر عهده داشت، توانست ۲۴ میلیارد دلار ذخیره ارزی برای کشور تأمین کند و با ۹ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری به‌جا، رشد ۱۰ و ۱۲ درصدی اقتصادی را رقم بزند و کوشش ارجمندی برای تدوین سند چشم‌انداز ۲۰ ساله داشته باشد.
مدیری که از رئیس‌جمهوری هم نمی‌ترسید
زهرا کریمی، استاد اقتصاد دانشگاه مازندران نیز از سخنرانان این مراسم بود و خاطره‌ای جالب از استاد سابق خود تعریف کرد و گفت: یک تعاونی پسته تصمیم داشت برای خرید وانت از صندوق توسعه ملی برداشت کند و برای این کار توصیه‌نامه‌های مختلفی از سوی مسئولان متعدد گرفته بود تا آنجا که آقای خاتمی، رئیس‌جمهوری وقت هم در نامه‌ای درخواست مساعدت کرده بود اما دکتر مردوخی به‌عنوان متولی صندوق ذخیره ارزی نامه رئیس‌جمهوری وقت را گرفته و پای آن نوشته بود بایگانی شود! وی همچنین خاطرنشان کرد: دکتر مردوخی هرگز حاضر نشد که رفتار غیرعلمی و غیر کارشناسی را ولو با تقاضای مقامات عالی انجام دهد. متأسفانه ایران در شرایطی است که برای به‌کارگیری کارشناسان برجسته تقاضایی وجود ندارد. او همچنین پیامی از بهروز هادی‌زنوز، اقتصاددان را در این مراسم قرائت کرد که وی در این پیام از تصمیمات کارشناسی، پایبندی به روش‌های علمی، صداقت و شجاعت اخلاقی این مقام علمی قدردانی کرده و شجاعت مردوخی برای بیان حقایق علمی در جامعه‌ای که گرفتار آفت دروغ است را ستوده بود.
حذف افراد شایسته
محسن رنانی، استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان یکی دیگر از مدعوین این جلسه بود اما به دلیل کسالت نتوانست حضور پیدا کند، به همین دلیل، پیام وی در این مراسم خوانده شد. وی در این پیام به دور بودن افراد شایسته‌ای مثل مردوخی از پست‌های مدیریتی اشاره و تأکید کرد: مردوخی به دلیل تنگ‌نظری‌ها در سال ۸۴ به‌صورت اجباری بازنشسته شد. حذف افراد شایسته از ساختار اداری یک چالش اساسی برای توسعه ایران است. مسعود نیلی نیز یکی از اقتصاددانانی بود که نتوانسته بود در مراسم بزرگداشت مردوخی حاضر شود، اما پیام وی در این مراسم قرائت شد. نیلی در این نامه از جایگاه علمی و شخصیتی مردوخی در سال‌هایی که با وی همکاری می‌کرد، تمجید کرد.
صاحب تشخیص راهبردی
فرشاد مؤمنی، اقتصاددان نهادگرا یکی دیگر از حاضران در این مراسم بود که در سخنرانی خود از مردوخی به‌عنوان صاحب تشخیص‌های راهبردی نام برد. وی در ادامه گفت: در فلسفه علم این بحث مطرح است که ما با یک واقعیت و بی‌شمار نظریه برای توضیح آن واقعیت مواجه هستیم و در اینجا قدرت تشخیص اهمیت راهبردی دارد و بایزید مردوخی جزو انسان‌های کم‌نظیر و ذخایر علمی کشور است. او همچنین تأکید کرد: هیچ جامعه‌ای توسعه پیدا نمی‌کند، مگر اینکه مسائل خود را به درستی تشخیص دهد و اگر در حال حاضر ایران با بحران فقر، نابرابری، بحران محیط‌زیست، ناترازی و… مواجه است، به آن علت است که از دانش و فناوری دور شده‌ایم. با رانت نمی‌توان به توسعه رسید و مردوخی جزو یکی از مهم‌ترین استادانی است که چالش توسعه ایران را غفلت صنعتی و ترویج بساط رانت، فساد و قاچاق می‌دانست.