افزایش غلظت دی‌اکسید گوگرد
در روزهای اخیر هم میزان آلاینده دی‌اکسید گوگرد به‌مرور افزایش داشت، تا جایی که این آلاینده به میزان 101 هم رسید. روز یکشنبه 20 آذر میزان غلظت آلاینده SO2 در تمام ایستگاه‌های تهران، 28 بود.
بررسی داده‌های شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نشان می‌دهد که درست در همان مناطقی که به کارخانه‌ها و صنایع نزدیک است، غلظت آلاینده SO2 در روزهای اخیر افزایش داشته است.
به‌عنوان‌مثال غلظت آلاینده منطقه 22، در روز یکشنبه 20 آذر، 27 بود. روز چهارشنبه و پنج‌شنبه به ترتیب به 103 و 104 رسید. جهشی بیش از 3.8 برابر به فاصله چهار روز!
این اعداد و ارقام نشان از مازوت‌سوزی در این صنایع می‌دهد. بااین‌حال مقامات می‌گویند که از مازوت خبری نیست. سؤال اینجاست که اگر در تهران مازوت‌سوزی نمی‌شود، پس منها آلودگی هوا و افزایش غلظت آلاینده دی‌اکسید گوگرد از کجاست؟
50 درصد بنزین بدون استاندارد است
متهم بعدی در این ماجرا بنزین بی‌کیفیت است. حمید حسینی، رئیس هیئت‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی به تجارت می‌گوید: «50 درصد بنزین تولیدی کشور، استاندارد یورو 4 را دارد. بنابراین باید بپذیریم بخش دیگر بنزین تولیدی، استاندارد لازم را ندارد.»
او ادامه می‌دهد: «بخشی از بنزین تولیدی ما یورو 4 است. باقی بنزین تولیدی، اکتان 87 دارد؛ یعنی چیزی حدود یورو 3.»
حسینی در پاسخ به این سؤال که بنزین غیراستاندارد یورو 3 کجا تولید می‌شود؟ می‌گوید: «در پالایشگاه‌های شیراز، اصفهان، شازند اراک، تبریز و تهران تولید می‌شود.» او ادامه می‌دهد: «کشور برای تولید بنزین یورو 4 و 5 ظرفیتی دارد. مصرف بنزین کشور بالای 100 میلیون لیتر است و ما نمی‌توانیم بنزین باکیفیت به دست همه برسانیم.» رئیس هیئت‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی می‌گوید: «اخلالی در پالایشگاه اراک به وجود آمده که امکان تولید بنزین سوپر وجود ندارد. حدود هشت میلیون لیتر بنزین سوپر از مدار تولید خارج‌شده است.» حمیدرضا صالحی، نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی نیز به تجارت می‌گوید: «در زمستان مصرف گاز در کشور بالا می‌رود. در سال‌های اخیر برای میادین گازی سرمایه‌‌گذاری نکردیم. بنابراین بسیاری از نیروگاه‌ها برای اینکه بتوانند برق تولید کنند، از سوخت مازوت استفاده می‌کنند.» او ادامه می‌دهد: «اینکه برخی می‌گویند بنزین بی‌کیفیت توزیع می‌شود، ممکن است ناشی از فعال شدن مراکزی باشد که قبلاً بنزین بی‌کیفیت تولید می‌کردند.» با همه این‌ها اما برخی از مقامات تولید و توزیع بنزین بی‌کیفیت را هم نمی‌پذیرند. این در حالی است که بررسی غلظت آلاینده‌ها در تهران، نشان از افزایش غلظت دی‌اکسید گوگرد در مناطق پرترافیک مانند منطقه تربیت مدرس می‌دهد. مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با بررسی اطلاعات دریافتی از ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوای پایتخت در روزهای گذشته، از افزایش ساعتی غلظت آلاینده دی‌اکسید گوگرد در برخی ایستگاه‌ها خبر داد. این آلاینده به علت استفاده از سوخت‌های پُرگوگرد در منابع ثابت است. سید محمدمهدی میرزائی قمی در گفت‌وگو با ایسنا درباره افزایش غلظت آلاینده‌ها طی هفته گذشته اظهار کرد: طی هفته گذشته به‌ویژه حدفاصل ۲۲ تا ۲۵ آذر افزایش غلظت آلاینده دی‌اکسید گوگرد به‌خصوص در ساعات میانی روز، فراتر از حد استاندارد قرار داشت. در ایستگاه‌های واقع در پهنه‌های غربی و جنوبی شهر بیشتر از ایستگاه‌های سایر نقاط شهر شاهد افزایش شاخص این آلاینده بودیم. اولین روز آلوده از منظر آلاینده دی‌اکسید گوگرد از ابتدای سال در روز پنج‌شنبه (۲۴ آذر )اتفاق افتاد.
میرزائی قمی در ادامه اظهار کرد: بررسی وضعیت شاخص این آلاینده در شهر تهران از سال ۹۴، نشان می‌دهد که باوجود ثبت شاخص فراتر از حد مجاز در برخی از ایستگاه‌ها در سال‌های گذشته، هیچ‌گاه میانگین شاخص برای کل شهر تهران وارد شرایط آلوده نشده و پنج‌شنبه هفته گذشته، اولین روز آلوده به لحاظ آلاینده دی‌اکسید گوگرد در طی هفت سال گذشته است.
وی ادامه داد: بررسی آلاینده دی‌اکسید گوگرد در شهر تهران طی سال‌های گذشته نشان داده که عمدتاً در نیمه دوم سال به دلیل افزایش شرایط سکون نسبی و پایداری جو، شاهد شرایط نامطلوب‌تری برای این آلاینده هستیم و افزایش غلظت آن در ساعات میانی روز طی هفته گذشته، نشان‌دهنده تأثیر منابع غیر ترافیکی در وقوع این رویداد است. موضوع مذکور، تولید این آلاینده به علت استفاده از سوخت‌های پُرگوگرد در منابع ثابت است.
بازگشت به بنزین پتروشیمی
نخستین بار در سال ۱۳۹۱ بود که به دلیل تحریم‌ها و کمبود بنزین، بنزین پتروشیمی‌ها عرضه شد. در همان زمان یک‌باره آلودگی هوا دوچندان شد و مسئولان وقت با کتمان این موضوع، برای برون‌رفت از این مسئله، راهکار‌هایی از جنس آب‌پاشی را نیز مطرح کردند. سال‌ها بود که موضوع تولید بنزین پتروشیمی‌ها دیگر به میان نمی‌آمد، اما گویا دوباره تاریخ در حال تکرار است، با یک تفاوت عمده که مسئولان دیگر آن را تکذیب نمی‌کنند بلکه با صراحت می‌گویند این بنزین آلودگی ندارد. بنزین پتروشیمی همواره منتقدان و حتی موافقانی دارد.
معصومه ابتکار، رئیس اسبق سازمان حفاظت محیط‌زیست به‌عنوان یک مخالف در صفحه توییتر خود دراین‌باره نوشت: «باز هوا سرد شد و آلودگی هوای کلان‌شهرها افزایش یافت. گرچه تابستان خوبی هم نبود. گزارش‌ها حاکی از کاهش تعداد روزهای سالم، توقف نوسازی خودرو‌های فرسوده، کم‌توجهی به معاینه فنی و محور‌های دیگر برنامه کاهش آلودگی هواست و خبر بازگشت بنزین پتروشیمی آلوده به چرخه توزیع. با مردم صادق باشید.»
تأثیر بنزین غیراستاندارد
در آلودگی هوا
سید حمید حسینی، رئیس هیئت‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی ایران بابیان اینکه بخشی از بنزین توزیع‌شده در کشور یورو ۴ نیست، گفت: «بنزین یورو ۳ و با اکتان پایین‌تر و قطعاً در آلودگی هوا تأثیرگذار است. اما موضوع مهم این است که ۴۵۰ هزار خودروی فرسوده در کشور وجود دارد و تعداد زیادی از آن در تهران تردد می‌کنند. بخشی از این خودرو‌های فرسوده در حمل‌ونقل عمومی استفاده می‌شود. ایران بعد از چین، آمریکا و روسیه بیشترین آلاینده‌ها به‌ویژه کربن را دارد و اگر به توافق‌نامه پاریس پیوسته بودیم به دلیل ضرری که به محیط‌زیست می‌زنیم، باید سالانه میلیارد‌ها دلار جریمه می‌پرداختیم.»
عدم توزیع بنزین یورو ۴
ناصر رئیسی فرد، رئیس سابق انجمن صنفی جایگاه کشور درباره توزیع بنزین پتروشیمی به هم‌میهن گفت: «در دولت احمدی‌نژاد که تولید بنزین به دلیل تحریم‌ها کاهش یافت، بنزین پتروشیمی تولید و عرضه شد. نمی‌دانم در حال حاضر این اتفاق رخ می‌دهد یا خیر، اما درباره کیفیت بنزین هیچ آنالیزی برای کیفیت‌سنجی بنزین با استاندارد‌ها وجود ندارد. هر بنزینی که طبق بارنامه عرضه می‌شود را به مردم عرضه می‌کنیم. سیستم کهاب برای از بین بردن بو و گاز بنزین جایگاه اجراشده است. اما بعضی روزها بوی بنزین آن‌قدر زننده است که کهاب هم فایده‌ای ندارد و با روشن شدن اتومبیل‌ها بوی بدی متصاعد می‌شود. دقیقاً زمانی این بوی بد به مشام می‌رسد که مردم به کیفیت بد بنزین معترض‌اند.»
رئیسی فرد بابیان اینکه زمانی بین مصرف و تولید بنزین تناسب وجود داشت، اما در حال حاضر مصرف بیشتر شده است، تصریح کرد: «ما نمی‌توانیم کیفیت‌سنجی کنیم، اما در حال حاضر بنزین یورو ۴ توزیع نمی‌شود و طبق بارنامه‌های موجود، دو سه بنزین باکیفیت معمولی در روزبه جایگاه‌ها می‌آید و ممکن است یک بنزین هم باکیفیت یورو ۴ وارد جایگاه شود. من صادقانه می‌گویم که با توجه به ایجاد آلودگی هوا و گزارش‌ها مردمی، کیفیت بنزین مناسب نیست. بنزین سوپر هم در جایگاه‌ها وجود ندارد. بعد از اعتراضات فراوان مطلع شدیم ممکن است از دیروز (یکشنبه) بنزین سوپر در بعضی از جایگاه‌هایی که مشتری بیشتری برای بنزین سوپر دارند، توزیع شود. اما نمی‌دانم این موضوع انجام می‌شود یا خیر، فقط شنیدیم که اورهال پالایشگاه اصفهان تمام‌شده و ممکن است که کمی بنزین سوپر توزیع شود.»
خطر مازوت‌سوزی
امسال پایتخت‌نشینان ۱۴۴ روز قابل‌قبول، ۱۰۶ روز ناسالم برای گروه‌های حساس، ۱۶ روز ناسالم، ۲ روز بسیار ناسالم و ۲ روز خطرناک را پشت سر گذاشته‌اند و هنوز در آلودگی هوایی که منجر به تعطیلی‌ها حتی تعطیلی احتمالی بازی دربی شده، زندگی می‌کنند و دست به دعا برداشتند. شاید بارانی ببارد و این آلودگی را از چهره شهر بشوراند.
در این میان در دوره پنجم شورای شهر تهران برای اولین بار موضوع مازوت‌سوزی و بنزین پتروشیمی مطرح و تائید شد. آرش حسینی‌میلانی، عضو سابق کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری درباره این خبر گفت: در بررسی‌های شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران دی‌اکسید گوگرد را رصد کردند و مشخص شد که انتشار آن وجود دارد و باوجود فاصله ۱۰۰ کیلومتری بازهم به تهران منتقل می‌شود و نظرشان این بود که منها آلودگی جنوب تهران به دلیل مازوت‌سوزی در اطراف تهران افزایش‌یافته است.»
نفس اهوازی‌ها گرفت
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خوزستان با اشاره به مازوت‌سوزی در نیروگاه رامین اهواز و آلودگی شدید هوا در روزهای اخیر گفت: متأسفانه هیچ دستگاهی برای کنترل آلاینده‌های ناشی از سوخت مازوت در نیروگاه رامین اهواز تعبیه نشده است و درهرصورت باید برای مدت محدود این شرایط آلودگی را بپذیریم! این توضیحات و نحوه پاسخگویی مسئولان درباره مشکلات آلودگی هوا نشان از این دارد که جان مردم برای مسئولان اهمیت چندانی ندارد! گفته‌شده که در روزهای اخیر ۷ هزار کودک با عفونت‌های تنفسی به مراکز درمانی خوزستان مراجعه کرده‌اند.
آفتاب‌‌نیوز :محمدجواد اشرفی با اشاره به برخی عوامل آلودگی هوای خوزستان عنوان کرد: متأسفانه بیش از هفت ماه است که بنزین یورو ۴ در خوزستان توزیع نمی‌شود و با توجه به شرایط جوی خوزستان و فعالیت مراکز نفتی، یکی از مطالبات اصلی سازمان حفاظت از محیط‌زیست از وزارت نفت، توزیع سریع بنزین یورو ۴ در تمام جایگاه‌های سوخت استان خوزستان است. مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خوزستان در خصوص آغاز مازوت‌سوزی در نیروگاه رامین اهواز گفت: با توجه به شرایط جوی و سرمای زیاد سایر استان‌ها و لزوم استفاده از گاز برای گرمایش آن مناطق، وزارت نفت تصویب کرده است که شرکت گاز خوزستان از ارائه سوخت گاز به نیروگاه رامین اهواز در حد تعیین‌شده خودداری کند بنابراین سوخت مازوت به‌عنوان سوخت جایگزین در بخشی از واحد‌های نیروگاه رامین در حال استفاده است.
مراجعه 7000 کودک به بیمارستان
حی‌تر با اشاره به روند مراجعه کودکان با مشکلات تنفسی به بیمارستان‌ها بیان کرد: از ۱۵ تا ۲۶ آذرماه، ۷ هزار کودک زیر ۱۲ سال با علائم تنفسی به بیمارستان‌های تابعه دانشگاه علوم پزشکی اهواز مراجعه کرده‌اند که یک هزار و ۱۰۰ نفر از این تعداد بستری و ۵ هزار و ۹۰۰ نفر سرپایی درمان شده‌اند.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز افزود: این تعداد بیمار نسبت به مدت مشابه در سال گذشته تقریباً ۳.۵ برابر افزایش‌یافته است.