به نظر شما جمهوری اسلامی برای کسب منافع اقتصادی برجام چه گام هایی باید بردارد؟
تصور بنده از سیاست خارجی جمهوری اسلامی این است که در دکترین آن غرب و به ویژه ایالات متحده نه تنها استکباری هستند، بلکه دشمنی بالقوه برای ایران می باشند.اینکه شرایط فعلی به چه دلیل ایجاد شده موضوع مورد بحث نیست اما آن چیزی که باید مورد توجه قرار گیرد آن است که دشمنی ایران با آمریکا 43 سال است که شکل گرفته و برای خاتمه یافتن آن زمانی نمی توان متصور بود. توافق برجام بین ایران و آمریکا مانند«آتش بس» است که به صورت طبیعی منابع حاصل از آن باید صرف تقویت بازدارندگی کشور شود.با توجه به تجربیات گذشته در توافقنامه سال 2015 همواره این دغدغه از طرف ایران وجود داشته که دولت و مجلس بعدی آمریکا در قبال برجام چه می کنند.بنابراین لازم است منابع حاصل از برجام به نحوی مدیریت شود که در راستای بازدارندگی تحریم باشد.در حقیقت سود حاصل از برجام باید صرف زیرساخت هایی بشود که اگر 1یا 2سال دیگر آمریکا از برجام خارج شد کشور مجدد متضرر نشود. صنعت فولاد،پتروشیمی و یا تجهیزات فرودگاهی و هواپیما صنایعی هستند که به عنوان زیرساخت باید در آن ها هزینه شود.اگر این صنایع بروزرسانی شوند نگرانی از عدم دسترسی به تجهیزات مربوط به آنها دیگر وجود نخواهد داشت. بعد از توافق برجام نباید در بستن قراردادهای نفتی تعلل کرد بلکه باید روند سرمایه گذاری در این حوزه را تسهیل بخشید.این رویکرد می تواند کشور را برای تحریم های احتمالی آینده تجهیز کند . همچنین سیاستگذاری ها باید به گونه ای باشد که اثر مستقیم برجام بر زندگی مردم در کوتاه مدت لمس شود.مردم ایران در طول سال های گذشته سختی های فراوانی را متحمل شدند.حل شدن دغدغه های اولیه معیشتی کمترین خواسته از سیاستگذاران اقتصادی پس از برجام است.
با توجه به آغاز واردات خودروی خارجی آیا می توان متصور بود که فساد در صنعت خودرو کم شود و کیفیت خودروی داخلی نیز بالا رود؟
نمی توان به حل این دو مشکل در کوتاه مدت امید داشت. تجربیات گذشته نشان می دهد واردات خودرو نه تنها جلوی فساد در صنعت خودرو را نمیگیرد بلکه سیکل واردات دچار فساد می شود.حل شدن این دو موضوع نیازمند تغییر رویکرد در صنعت خودروسازی دولتی است. مردم کشور نیازمند خودروی با کیفیت هستند.خودرو با کیفیت هزینه های جاری کشور را در حوزه های مختلف از جمله سوخت،حمل و نقل،بهداشت و درمان و .. را کاهش می دهد.
بحث کیفیت تنها در خودروهای سواری نیست بلکه در ماشین آلات راهداری،کشاورزی و .. نیازمند کیفی سازی است.نباید به موضوع افزایش کیفیت خودرو نگاه فانتزی داشت.
واردات خودرو با شروط زیادی که دولت گذاشته است نمی تواند اثرات مطلوب داشته باشد.اگر توقع داشته باشیم با واردات 100هزار خودروی ارزان قیمت در کشور مشکل انحصار خودروسازی حل شود و بازار رقابتی شود توقع نابه جایی خواهیم داشت.برای رقابتی شدن بازار لازم است از اقتصاد دولتی به اقتصاد آزاد با قواعد خودش اسباب کشی کنیم.
به نظر شما توافق برجام می تواند کمپانی های بزرگی چون ال جی و سامسونگ را به کشور برگرداند؟
امیدوارم کمپانی های بزرگی که محصولات با کیفیت تولید می کنند مجدد به کشور بازگردند.متاسفانه جلوی واردات محصولات با کیفیت گرفته شده اما بازار به تصرف کالاهای بی کیفیت چینی درآمده است.
ایا شرکت هایی مثل توتال بازهم می توانند در ایران سرمایه گذاری کنند؟
شرکت هایی مانند توتال اگر مجدد به ایران بیایند به نوعی قرارداد می بندند که اگر ایران بازهم تحریم شد با دریافت غرامت از کشور خارج شوند.متاسفانه هزینه غرامت این شرکت ها از جیب ملت ایران پرداخت می شود.به نظر نمی رسد که این شرکت ها برای پیاده سازی تکنولوژی خود در ایران حضور پیدا کنند. منابع آزاد شده پس از توافق احیای برجام باید صرف جبران کسری بودجه شود تا تورم در کشور کاهش یابد.بخشی دیگری از این منابع باید صرف کالاهای اساسی دهک های پایین جامعه شود.واردات ارز خارجی به کشور باعث گردش پول و زایش سرمایه گذاری می شود.از سوی دیگر دولت می تواند بدهی های خود را پرداخت و ناترازی های خود را جبران کند.با وارد شدن ارز به بانک ها ترازنامه های بانکی نیز جبران می شود و این شرایط تاثیر به سزایی در کنترل تورم خواهد داشت.