شما سفر غیرمنتظره بشار اسد به تهران را چگونه ارزیابی می‌کنید و علت آن را چه می‌دانید؟
به نظر می‌رسد مهم‌ترین مسئله در ارتباط با سفر بشار اسد بحث بازسازی سوریه است و اینکه ایران چه نقشی می‌تواند در این حوزه ایفا کند. بحث بازسازی سوریه یک رقابت منطقه‌ای ایجاد کرده و باعث شده برخی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس مانند قطر و امارات روابط خود را برای سرمایه‌گذاری در سوریه با بشار اسد از سر بگیرند. در دوران جنگ در سوریه حضور جدی ایران در این کشور و کمک به صلح و ثبات در منطقه علتی شده تا کشورهای عربی احساس خطر کنند. به همین دلیل منطقی به نظر می‌رسد که در ایام بازسازی این کشور سطح نفوذ و سرمایه‌گذاری تهران در دمشق بیش از سایر کشورهای منطقه باشد. امارات و برخی کشورهای دیگر تلاش دارند فضای ایران را برای گسترش روابط با سوریه تنگ کنند و مانع از افزایش مناسبات اقتصادی تهران-دمشق شوند. سفر چندساعته اسد به تهران نشان می‌دهد که یک یا چند موضوع مهم برای این سفر وجود داشته است که در عالی‌ترین سطح این سفر اتفاق افتاده است. متأسفانه یک‌سو تفاهمی در کشور وجود دارد که هر زمان صحبت از بازسازی سوریه و حضور ایران در این کشور می‌شود برداشت عمومی این است که ایران می‌خواهد منابعی بلاعوض به این کشور بدهد. بازسازی سوریه برای ایران مفهوم سرمایه‌گذاری دارد که شرکت‌های ایرانی با حضور در این کشور منافع اقتصادی به دست خواهند آورد و باعث اشتغال‌زایی و ارز آوری به داخل کشور می‌شود. علت رقابت کشورهای منطقه در بازسازی سوریه همین موضوع ارز آوری و کسب منافع اقتصادی است. مخالفت‌های داخلی و رقابت‌های بین‌المللی ممکن است حضور ایران در بحث بازسازی سوریه را ضعیف کند. این موضوع باید در داخل کشور شفاف‌سازی و مورد اقناع عمومی قرار گیرد.
بشار اسد پیش از سفر به تهران به امارات سفرکرده بود علت این مسئله چیست؟
تفاوتی ندارد که اسد ابتدا به کدام کشور سفرکرده است. در سفرهای دیپلماتیک اول و دوم، مسئله قابل‌توجهی نیست و صرفاً موضوعی است که رسانه‌ها به آن دامن می‌زنند. مهم محتوا و مسائل مطرح‌شده در مذاکرات فی‌مابین بین دو کشور است. امکانات سرمایه‌گذاری کشورها قبل از سفر مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. میزان امکانات امارات در تولید ناخالص داخلی و حجم سرمایه‌گذاری در مقابل ایران با توجه به اینکه ابوظبی تحریم نیست می‌تواند موردتوجه بشار اسد قرار گیرد. از سوی دیگر در کشوری مثل امارات بر سر سرمایه‌گذاری در دشمق اختلاف‌نظر وجود ندارد. ایران فارغ از مسائل منطقه باید به دنبال اقناع عمومی و سرمایه‌گذاری در بازسازی سوریه باشد. یک وحدت رویه باید شکل گیرد و با هدف‌گذاری مشخص بتواند از سایر رقبای خود مانند روسیه، امارات، قطر و در آینده عربستان، در بحث سرمایه‌گذاری و بازسازی سوریه پیشی بگیرد چراکه ایران هزینه زیادی برای صلح و ثبات در سوریه داده است. از سوی دیگر اسرائیل تلاش می‌کند تا مانع نفوذ اقتصادی ایران در سوریه شود.
حضور اسماعیل قاآنی در جلسه دیدار رهبری با بشار اسد به چه معناست؟
کل پرونده همکاری‌های ایران و سوریه در زمان فرماندهی شهید سلیمانی در سپاه قدس به دست ایشان بود. امروز هم پرونده بیش از آنکه در دست وزارت امور خارجه باشد در دستان سردار قاآنی است. علت این است که تحرکات در سوریه به یک شرایط مطلوب نرسیده و هنوز جو امنیتی و نظامی در دمشق و سایر شهرهای سوریه برقرار است. بنابراین روابط تهران-دمشق به‌عنوان یک پرونده در اختیار نیروهای قدس است که فرماندهی این نیرو به عهده سردار قاآنی است.
سفر بشار اسد آیا تأثیری در تحولات منطقه خواهد داشت؟
نه سفر بشار اسد، بلکه هیچ سفری تغییری در مناسبات منطقه‌ای به وجود نمی‌آورد. سفرها برای ایجاد هماهنگی بین دو کشور است. محتوای سفر می‌تواند راهکاری برای حل مسائل دو کشور باشند. سفری که کلاً چند ساعت بوده نمی‌توان برداشت‌های متعدد از آن داشت. رسانه‌ها معمولاً از سفرهای دیپلماتیک مسئله مهمی جلوه می‌دهند که در واقعیت این‌طور نیست.