مهرداد عمادی، مشاور اقتصادی اتحادیه اروپا در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره تأثیر تنش روسیه و اوکراین بر انرژی ایران اظهار داشت: تأثیر این تنش بر ایران بسیار کم خواهد بود زیرا عملاً ایران در چند سال اخیر حضوری در بازار انرژی جهان نداشته است. درست است که از زمان دولت بایدن تحریم‌ها متوقف شد اما ایران از موقعیت فروش نفت و گاز به کشورهای اروپایی به درستی استفاده نکرد، درواقع به نظر می‌رسد ایران داوطلبانه خود را از بازار گاز اروپا خارج کرد. درحالی‌که بالقوه می‌توانست از فرصت طلایی برای به دست آوردن یوروی بین‌المللی استفاده کند، چراکه دیگر زیر فشار خزانه‌داری امریکا هم قرار نمی‌گرفت، اما هیچ بهره‌ای نبرد.
باخت در فرصت طلایی
وی گفت: میانگین بهای نفت میان سولفور ایران حدود 125 تا 130 دلار است و این نشان می‌دهد که ایران می‌توانست چه درآمدی داشته باشد، در مورد گاز این درآمد می‌توانست بیشتر هم باشد، زیرا نورث‌استریم 2 متوقف و کنسرسیوم هم ورشکست شد، اکنون عملاً ایتالیا، اتریش و آلمان دنبال منبع مورداطمینان عرضه گاز هستند، اما این فرصت برای ایران نه‌تنها طلایی، بلکه نقره‌ای هم نشد، یک جعبه پوک شد چون خودمان ابزارهای مهم را که پایه‌های مهم برای انتقال گاز به اروپا بود، از داخل آن برداشتیم، به هر حال ایران از نظر راهبردی برای شناخت منافع درازمدت کشور اشتباه کرد.
داوطلبانه اروپا را واگذار کردیم
وی در ادامه درباره امکان ورود گاز ایران به اروپا تصریح کرد: در گفت‌وگویی که با مسئولین رویال‌داچ‌شل و بریتیش‌پترولیوم داشتم، گفته می‌شد که در حال حاضر امکان ورود ایران به بازار گاز اروپا غیرممکن است چون عملاً ایران محدودیت‌هایی که احتمالاً یک‌سویه یا داوطلبانه درباره عرضه گاز پذیرفته نشان از همکاری تهران با مسکو است، متاسفانه ایران طی این سال‌ها همواره در قبال دریافت‌های کوچک و حتی در برخی موارد منفی امتیاز داده که ازجمله آن خرید جنگنده و به‌روز کردن سخت‌افزار دفاع هوایی بوده است.
عمادی ادامه داد: حتی اگر روسیه نارضایتی خود را از اینکه ایران بخواهد وارد بازار گاز اروپا نشان ندهد کسانی که تصمیم‌گیرندگان کلیدی هستند احتمالاً همان روالی را که طی این سال‌ها دنبال کردند، ادامه می‌دهند.
ترکیه؛ گزینه خوب برای ورود به اروپا
وی بابیان اینکه مسیر گرجستان و آذربایجان هم زیاد مطمئن نیست، گفت: بهترین گزینه و کم‌هزینه‌ترین راه ایران برای ورود به بازار اروپا و پس گرفتن بازارهای از دست رفته ترکیه است، از نظر اقتصادی و جغرافیایی هم موقعیت بهتری است. در هر حال باید گفت ترک‌ها علیرغم نوسانات سیاست خارجی زیرساخت اداری و اقتصادی خوبی در رابطه با تجارت خارجی دارند و این نقطه مثبت سیاست اقتصادی ترکیه است.
روسیه ایران را برای خودش می‌خواهد
وی درباره دلیل تضمین خواستن روسیه از امریکا و امکان به هم خوردن توافق وین توضیح داد: وقتی به شاخص مسکو نگاه کنیم اقتصاد روسیه زیر ضربات سنگینی رفته، 400 توافق و قرارداد و همکاری اقتصادی با شرکت‌های آمریکایی، اروپایی، کانادایی، استرالیایی، ژاپن و کره‌ای در چند روز اخیر تعلیق یا کنسل شده است، شل اعلام کرده تمام خرید انرژی خود را از روسیه متوقف خواهد کرد، شاید دلیل تضمین خواستن روسیه این است چون تمام درها بسته‌شده، می‌خواهد کانال ایران را داشته باشد و احتمالاً جای پای خود را در اقتصاد ایران پررنگ‌تر کند. مشاور اقتصادی اتحادیه اروپا گفت: در حقیقت رقابت بیشتر اقتصادی روسیه با چین بر سر ایران سناریوی جالبی خواهد بود، با اینکه این رقابت یک بازی صفر-صفر خواهد بود اما عملاً حساسیت روسیه این است که می‌داند تا چه اندازه بازارها را از دست داده به همین خاطر ایران می‌تواند یک بازار 80 میلیونی خوب باشد، تا شرکت‌ها بتوانند با هزینه کم در این بازار سودآوری داشته باشند و هم اینکه از طریق ایران بتوانند کارهایی را به سرانجام برساند و هزینه‌هایش را کاهش دهد، در نتیجه تضمین خواستن روسیه غیرعادی و غیرمنطقی نیست و در شرایطی که مسکو قرار دارد با منافعش همخوان است.
مسکو برجام را به هم می‌زند؟
وی درباره اینکه آیا روس‌ها ممکن است برجام را به هم بزنند، گفت: روس‌ها نشان دادند هر زمان امکان توافق مستقیم با ایران وجود دارد، درخواستی کرده‌اند که رسیدن به توافق را دور و دشوار کرده است، در این راستا با توجه به شرایط بحرانی و غیرعادی روسیه شاید این سناریو را اجرا کنند، به عبارت دیگر دور از احتمال نیست روس‌ها از برجام خارج شوند و از ایران بخواهند ادامه توافق با آژانس را منوط به این کند که به روس‌ها امتیاز داده شود!
اوضاع شرکت‌های بین‌المللی در ایران
عمادی در ادامه درباره همکاری شرکت‌های بزرگ بین‌المللی با ایران نیز بیان کرد: در حال حاضر این شرکت‌ها تمایلی برای کار با ایران ندارند زیرا در توافق 2016، ایران نشان داد تمایلی به کار با اروپا ندارد، برخی معتقدند گویا تمایل ایران این است که باواسطه‌های بازرگانی کالا از اروپا بخرد. وی تأکید کرد: ایران نگاهی به اروپا و غرب ندارد، در تمام منطقه ریسک بالا رفته ضمن اینکه با توجه به نزدیکی و روابط تنگاتنگ اقتصاد و دستگاه اقتصادی تهران و مسکو اکنون میزان زیادی از ریسک‌های روسیه به ایران نیز تحمیل می‌شود، در نتیجه هیچ شرکت کلان اروپایی سوای فروش کالا و آن هم به صورت هزینه رودررو تمایل کار با ایران را ندارد.