ناظری و شجریان، حافظ و مولانا را برای مردم معنادار کردند
علی نصیریان بازیگر پیشکسوت تئاتر، سینما و تلویزیون در این آیین رونمایی بابیان اینکه صدا و نغمه‌های شهرام ناظری چندین دهه است که آرام‌بخش دل‌های مردم ایران است، یادآور شد: صدای او دربرگیرنده نغمه‌های زیبایی است که با صدای او زندگی کردیم. محمدرضا شجریان و شهرام ناظری غزل‌های حافظ و مولانا را با صدای خوبشان برای مردم ایران معنا کردند. این‌ها کار کمی نبوده است و اگرچه دست‌کم گرفته می‌شوند اما این هنرمندان نماینده فرهنگ و هنر این کشور در دنیا هستند.
حیف از صداهای خوب
وی در ادامه گفت: این‌هایی که می‌گویم شعار نیست، این‌ها واقعیت‌هایی هستند که من به بخشی از آن‌ها اشاره می‌کنم و من بسیار خوشبختم که اسم شهرام ناظری را نام می‌برم. موسیقی ما در روند طبیعی خود مشکلاتی دارد و خیلی‌ها نمی‌تواند وارد عرصه موسیقی شوند و حیف از صداهای خوب و استعدادهایی که فرصت حضور نمی‌یابند؛ اما همین‌ها هستند که هنرسازند نه دولت‌ها، سازمان‌ها و نهادها چون همه هنرها وابسته به انسان هستند نه هیچ‌چیز دیگر. بزرگانی چون شهرام ناظری و محمدرضا شجریان متکی‌به‌خودشان بوده‌اند و با عشق کار کرده‌اند و رمز ماندگاری‌شان هم همین است. موسیقی شهرام ناظری و شجریان بی تکرار است و معلوم نیست کائنات چقدر باید بچرخد تا چنین افرادی به وجود آیند و تکرار شوند.
صدای ناظری دنیا را به شعر و ادب و فرهنگ دعوت می‌کند
چهرزاد بهار دختر مرحوم ملک‌الشعرا بهار گفت: با این سن و سالم آمدم تا به فرهنگ و هنر ایران‌زمین احترام بگذارم. به‌هرحال استاد ناظری چند غزل از بهار خوانده که بسیار زیباست. پدرم وقتی فوت کرد من ۱۴ سال داشتم و خیلی او را خوب درک نکردم، اما حال می‌دانم که او کیست. زمانی که در ییلاق کنار او بودم شاهد خلق آخرین قصیده او بودم. زمانی کنار او بودم که دنیا درگیر جنگ بود. او از جنگ بیزار بود و تلاش می‌کرد تا با شعر این بیزاری از جنگ را اعلام کند. هنرمندانی مانند شهرام ناظری نیز مانند بهار تلاش می‌کنند تا با خلق آثار موسیقایی مختلف این انزجار خود از جنگ را اعلام کرده و دنیا را به شعر و ادب و فرهنگ دعوت کنند. پس چه اتفاق خوشایندی که شاهد رونمایی از آلبوم جدید استاد شهرام ناظری هستیم.
آلبوم «خنیاگر» حاصل
هشت سال تلاش است
در ادامه شهرام ناظری بابیان آنکه آلبوم «خنیاگر» در حقیقت با در نظر گرفتن موسیقی خراسان با همکاری مسعود خضری در هشت سال گذشته تولید شده است گفت: البته متأسفانه شرایط به‌گونه‌ای بود که کسی توجهی به این آلبوم نمی‌کرد، اما به‌واسطه یک مدیر فرهنگ دوست به نام غلامحسن کشاورز افشاری در شرکت صوتی و تصویری سروش موفق شدیم که این آلبوم دوباره منتشر شود.
انتشار 50 آلبوم بدون کمک دولت
به گزارش ایلنا، وی در ادامه گفت: برای من جای تعجب دارد که چنین آلبومی در چنین شرایطی پیش روی مخاطبان قرار گرفته است. چون ما اکنون در حالتی هستیم که همه چیز ناراحت‌کننده است و این جای خوشحالی دارد که در این انزوای چند ساله شاهد انتشار اثر قابل‌توجهی در عرصه موسیقی ایرانی هستیم. اغلب هنرمندان در خانه هستند و من خودم یکی از افراد منزوی هستم. من سال‌ها به تولید و ارائه آثار پرداخته‌ام؛ تولید ۵۰ آلبوم بدون کمک دولتی کار راحتی نیست، آن‌هم با دست‌خالی! واقعاً خودم هم از این عشق، پشتکار و تلاش تعجب می‌کنم و برایم عجیب است. حالا گاهی خودم را برای تحمل آن‌همه سختی ملامت می‌کنم و تصورم این است چنین عشق و چنین تلاش‌هایی مختص به نسل ماست. او ادامه داد: خیلی‌ها به من می‌گفتند چرا کار منتشر نمی‌کنی؟ من کلی کار منتشر نشده دارم و «شاهنامه کردی» یکی از آن‌هاست. راستش انتشار این کارها برایم مهم نبود و حالا هم اگر آلبوم و سی‌دی‌هایم منتشر شود برای من چیزی ندارد؛ اما خب چنین اتفاقاتی نور امید است. من معمولاً در خانه‌ام و جایی نمی‌روم و در مراسم و برنامه‌ها حاضر نمی‌شوم. تنها جایی که می‌روم موزه موسیقی است و هر وقت هم خواسته‌اند، آمده‌ام. چون این مکان را خالی از خیلی اتفاقات می‌بینم و برایم خوشایند است.
جزییات آلبوم «خنیاگر»
ناظری در ادامه درباره جزییات آلبوم «خنیاگر» گفت: این آلبوم مربوط به موسیقی خراسان و کمی هم ترکمن است. من درباره موسیقی مقامی حرف نمی‌زنم، زیرا محمدرضا درویشی متخصص این کار است چراکه او برای موسیقی مقامی و نواحی عمرش را در روستاها و جاهای دورافتاده گذرانده است.
۴ نوع موسیقی در ایران
در ادامه برنامه محمدرضا درویشی پژوهشگر موسیقی ایرانی و مشاور عالی آلبوم خنیاگر اظهار کرد: ما در ایران با ۴ نوع متفاوت موسیقی مواجهیم. یکی موسیقی ردیف دستگاهی که آن را اشتباهاً سنتی و ملی می‌دانند. اگر این موسیقی سنتی است، موسیقی اقوام ما هم سنتی است و همه موسیقی‌های ما ملی هستند. دسته دیگر موسیقی غربی است و منظورم از آیین عنوان موسیقی هنرمندانی چون بتهوون و براهامس و باخخ است. گروه سوم موسیقی اقوام و نواحی است و چهارمین دسته پاپ است. بیشتر آثار ظاهراً سنتی با توجه به محتوای آن‌ها پاپ هستند.
وی افزود: استاد شجریان که خود اهل مشهد بود، سال‌ها پیش آلبوم «شب سکوت کویر» را تولید و ارائه کرد که مربوط به موسیقی شمال خراسان است. ایشان از نوازنده بزرگ قوشمه بهره برد و لحن محلی آلبومشان هم بیشتر به این خاطر است، اما شهرام ناظری قبل از اینکه دستگاه شور را بشناسد مقام‌های کردی را بلد بوده است. ایشان مقام‌های کردی را از برداشته و موسیقی ردیف دستگاهی را پس‌ازآن آموخته است. شهرام ناظری در سال ۱۳۵۵ در آزمون باربد که به موسیقی ردیف دستگاهی اختصاص داشت، قبول شد درحالی‌که تنها 20 سالش بود. این اشراف بر موسیقی دستگاهی و مقامی خصوصیت بارز شهرام ناظری است. او در ادامه پس از موسیقی کردی به موسیقی دیگر اقوام پرداخته است. خصیصه دیگر شهرام ناظری این است که از همان 20 سالگی به‌صورت خدادادی یک جنس صدای اختصاصی داشته که بیش از پنج دهه هنوز مورد تقلید قرار نگرفته است.
شهرام ناظری نه تقلید کرده و نه مورد تقلید قرار گرفته
او بیان کرد: در همه این سال‌ها خیلی‌ها تلاش کردند مانند مرحوم شجریان بخوانند اما در مورد ناظری این اتفاق نیفتاده است. ناظری خودش هم از اول این کار را نکرد و شیوه خودش را داشت. یک نفر را مثال بزنید که شبیه شهرام ناظری خوانده باشد. چنین فردی را پیدا نخواهید کرد. نه کسی از ناظری نقلید کرده و نه او از کسی و باید بگویم ناظری شخصیتی منحصربه‌فرد و غیرقابل تکرار است.