سرمقاله گلوبال تایمز
11 مارس 2022
تارنمای گلوبال تایمز
برگردان و گردآوری علیاصغر شهدی
Asghar.shahdi@gmail.com
وزارت دفاع روسیه پنجشنبه گذشته اسنادی را منتشر کرد که از کارکنان یک آزمایشگاه زیستی در اوکراین به دست آورده است. این اسناد تحقیقات ایالاتمتحده و متحدانش در ناتو را در مورد سلاحهای بیولوژیکی در اوکراین، ازجمله تحقیقات در مورد عوامل بیماریزا مانند باکتریها، ویروسها و انتشار ویروس بسیار عفونی آنفولانزای پرندگان از طریق پرندگان مهاجر را افشا میکند که میتواند از خفاشها به انسان منتقل شود. این اسناد توسط روسیه بهصورت آنلاین برای دانلود رایگان آپلود شده است.
بعد از انکار اولیه، ایالاتمتحده بهسرعت عقبنشینی کرد. دراینارتباط جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید هشت توییت مداوم منتشر کرد که نهتنها روسیه را به ادعای دروغ درباره آزمایشگاههای تسلیحات بیولوژیکی ایالاتمتحده در اوکراین متهم کرد، بلکه مدعی شد که چین از این تبلیغات حمایت میکند. رسانه آمریکایی بلومبرگ مقالهای با عنوان «چین تئوری توطئه در مورد آزمایشگاههای ایالاتمتحده در اوکراین را مطرح میکند» منتشر کرد. این اتهامات علیه چین پسازآن مطرح شد که ژائو لیجیان، سخنگوی وزارت خارجه چین از ایالاتمتحده خواست که گزارش کامل فعالیتهای نظامی بیولوژیکی خود در داخل و خارج از کشور را ارائه کند و خود را تحت راستی آزمایی چندجانبه قرار دهد.
بااینوجود، ویکتوریا نولند، معاون وزیر امور خارجه ایالاتمتحده در جلسه استماع کنگره تأیید کرد که اوکراین دارای «امکانات تحقیقات بیولوژیکی» است و در پاسخ به این سؤال که آیا اوکراین سلاحهای زیستی دارد یا خیر؟ گفت که ایالاتمتحده در حال همکاری با اوکراین برای جلوگیری از دستیابی روسیه به آن مواد تحقیقاتی است.
اظهارات متناقض، شک و تردید جهان را در مورد ایالاتمتحده بیشتر کرد. پرسش این است که آیا ایالاتمتحده در اوکراین آزمایشگاه زیستی دارد؟ چرا آزمایشگاهها بلافاصله پس از شروع درگیری روسیه و اوکراین در 5 اسفند (24 فوریه) برای از بین بردن مواد عجله کردند؟ آیا آن آزمایشگاهها درگیر تحقیقات علمی هستند یا نتایج تحقیقات را به سلاح تبدیل میکنند؟ چه رابطهای بین پنتاگون و 336 آزمایشگاه زیستی ایالاتمتحده در سراسر جهان وجود دارد؟ ایالاتمتحده چگونه ایمنی آن آزمایشگاهها را تضمین میکند؟ چرا ایالاتمتحده بهطور انحصاری از ایجاد مکانیسم راستی آزمایی کنوانسیون سلاحهای بیولوژیکی برای بیش از 20 سال جلوگیری کرده است؟ ایالاتمتحده نگران چیست؟ چه ارتباطی بین آزمایشگاه فورت دیتریک در مریلند و انتشار کووید-19 وجود دارد؟
فعالیتهای نظامی بیولوژیکی بیاهمیت نیستند. برای جامعه بینالمللی منطقی و مشروع است که از آمریکا بخواهد پاسخ دهد. درست پس از جنگ جهانی دوم، ایالاتمتحده 250 هزار ین (چند هزار دلار آمریکا در آن زمان) را برای به دست آوردن دادههای واحد بدنام 731 هزینه کرد، اما درباره اینکه این اطلاعات را در چه زمینهای استفاده کرده است، چیزی منتشر نکرد. در نزدیک به 30 سال، تعداد این آزمایشگاهها در خاک ایالاتمتحده 750 درصد افزایش یافت که با افزایش خطر نشت ویروس همراه بود. به دلیل اعتراضات داخلی، ایالاتمتحده تصمیم گرفت آزمایشگاههایی در خارج از کشور ایجاد کند. بااینحال، طی سالها نشتهای مرگبار مرتبط با آزمایشگاههای بیولوژیکی نظامی ایالاتمتحده در اوکراین، کره جنوبی، قزاقستان و گرجستان وجود داشته است؛ اما اعتراضات در آن کشورها با دستکاری در افکار عمومی توسط ایالاتمتحده بیثمر میماند.
سلاحهای بیولوژیکی بهعنوان سلاحهای کشتارجمعی همراه با سلاحهای هستهای و شیمیایی دیده میشوند. هرگونه سوءظن به توسعه خصوصی سلاحهای بیولوژیکی باید بهسرعت موردبررسی قرار گیرد. انتشار اطلاعات روسیه بسیار خاص بود و باید توجه جامعه بینالمللی را جلب کند. صحت این موارد باید توسط یک تیم بازرسی چندجانبه به رهبری یک سازمان معتبر بینالمللی و نهفقط توسط ایالاتمتحده، تعیین و موردبررسی قرار گیرد. ایالاتمتحده باید بداند که با لکهدار کردن دیگران نمیتواند خود را تبرئه کند. اگر واقعاً آنطور که ادعا میکند بیگناه است، باید از فرصت استفاده و حقیقت را منتشر کند.
لازم به ذکر است که این یک کشف تصادفی در مناقشه روسیه و اوکراین بود که ربطی به درگیری ندارد. ویژگیهای اخلاقی این حادثه حکم میکند که نباید تحتالشعاع موقعیت کنونی روسیه و اوکراین قرار گیرد. جامعه بینالمللی ازجمله اروپا باید فشار شدیدی بر ایالاتمتحده وارد کند و تحت تأثیر ادعاهای نادرست واشنگتن قرار نگیرد. ایالاتمتحده پاسخی در این زمینه به جهان بدهکار است.