پایگاه خبری تحلیلی العربی الجدید در مطلبی به قلم بشير البكر نوشت: توافق هسته ای جدید در حال قطعی شدن است، اما واشنگتن تاکید می کند که هنوز فاصله زیادی تا نهایی شدن آن وجود دارد. این در حالی است که اتحادیه اروپا و روسیه به نحوی رفتار می کنند که گویی توافق نزدیک است و در دوره باقی مانده از دولت روحانی، به امضا خواهد رسید. براساس گزارش نیویورک تایمز، تصمیم نهایی برای احیای توافق هسته ای، قبل از روی کار امدن رئیسی خواهد بود، یعنی تا زمانی که دولت اعتدالگرا در قدرت است.
در هر صورت، دور هفتم مذاکرات در هفته اول ماه پیش رو خواهد بود و این مهم پس از شش دوره مذاکره در وین است که در دوم آوریل با مشارکت طرفهای حاضر در توافق هسته ای، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه، آلمان و ایران آغاز شد. آخرین دور این گفتگوها در اواخر هفته گذشته برگزار شد که شاهد حصول تفاهم هایی در مورد برخی مسائل مورد اختلاف بود که به اجرای تعهدات هسته ای ایران و آثار اقدامات هسته ای اش در طول سالهای اخیر مربوط می شود و البته این موارد به طور کامل حل نشد.
با این حال، عباس عراقچی، مذاکره کننده ارشد ایران اعلام کرده است که برگه های توافق حاضر است و بازگشت تیمهای مذاکره کننده به کشورهای خود نه برای مشورت، که برای تصمیم گیری است. محافل سیاسی و رسانه ای ایران احتمال می دهند که توافق مذکور در سالروز امضای توافق هسته ای نهایی شود. در صورتی که فضا برای امضای توافق قبل از پایان ماه آینده مساعد شود، این نظام ایران است که در خصوص نهایی شدن توافق ساعت صفر را تعیین می کند.اگر امضای توافق تا روی کار آمدن رئیسی به تاخیر بیفتد، این هدیه به رئیس جمهور جدید می رسد، تا بتواند از آن برای حل چالش اصلی، یعنی بحران اقتصادی استفاده کند. البته با توجه به اظهارات رئیسی در اولین نشست مطبوعاتی پس از پیروزی اش، ظاهرا این برگه در دست اوست.در شرایطی که محافل اسرائیلی تصریح می کنند که دولت جو بایدن برای دادن امتیازهای بیشتر به ایران آماده است و تلاش صهیونیستها بر آن است تا توافق جدید را خطرناکتر از توافق هسته ای نشان دهند، به نظر نمی رسد اسرائیل گزینه ای جز همکاری با آمریکایی ها برای وضع خط قرمزهایی در توافق هسته ای داشته باشد. به همین دلیل، افیف کوخافی، رئیس ستاد مشترک اسرائیل به واشنگتن سفر کرد.در هر حال، پیش بینی نمی شود که فشارهای اسرائیل بتواند تاثیری در موضع دولت آمریکا در مورد توافق با ایران داشته باشد و احتمالا ایالات متحده به اسرائیل برای تقویت زرادخانه نظامی اش کمک کند. این در حالی است که اخباری وجود دارد مبنی بر اینکه واشنگتن در پشت پرده تلاش می کند تنش میان ایران و اسرائیل کاهش یابد.اما در مورد جهان عرب باید گفت مذاکراتی که در مورد یمن در مسقط در جریان است و مذاکره بین ایران و عربستان در بغداد، دور از مسیر توافق هسته ای نیست و تهران تلاش می کند چند مسیر را به هم پیوند بدهد، تا توافق هسته ای بخشی از یک توافق جامع برای منطقه باشد. اما این مساله همچنان کاملا روشن نیست و تعهدات و ضمانتهایی در مورد نفوذ ایران در سوریه، عراق، یمن و لبنان ارائه نمی دهد.
خاورمیانه در دو راهی جدید
حسن نافعة در القدس العربی، چاپ لندن نوشت: منطقه خاورمیانه در هفتههای اخیر شاهد دو حادثه مهم بود: برکناری نتانیاهو از قدرت در اسرائیل و روی کار آمدن بنت بعنوان نخست وزیر و پیروزی ابراهیم رئیسی اصولگرا در انتخابات ریاست جمهوری در ایران، آن هم در زمانی حساس که مذاکرات غیر مستقیمی بین ایران و ایالات متحده در جریان است. این دو اتفاق پیامدهای متناقضی دارند، مورد اول، مربوط به روی کار آمدن یک دولت شکننده و غیر قابل استمرار در اسرائیل است، که باعث عدم ثبات در آن میشود، اما مورد دوم، یعنی روی کار آمدن رئیسی میتواند به سیاست داخلی در ایران ثبات بیشتری ببخشد.حالت بی ثباتی در اسرائیل احتمالا موجب ضعف بیشتر دولت آن در سیاست خارجی میشود، اما حالت ثبات روز افزون و مورد انتظار در دولت جدید ایران، میتواند اعتماد به نفس بیشتری را فراهم کند که نتیجه آن، گشایش در روابط با دولتهای همسایه عربی میشود.
در خصوص موضع دولت جدید اسرائیل در قبال ایران، باید گفت اظهارات مسئولان این دولت، که در رأس آنها بنت قرار دارد، حاکی از آن است که خط مشی صهیونیستها در برخورد با ایران، همان قاطعیت نتانیاهو را با خود دارد و سیاست آنها در مورد برنامههای هستهای ایران، ثابت است. در این میان، بنت به سرعت از فرصت پیروزی رئیسی در انتخابات ایران استفاده کرده و حمله سختی را متوجه شخص او نمود و تلاش کرد دولتی که رئیسی تشکیل خواهد داد را یک دولت افراط گرا بداند که به هر قیمتی به دنبال هستهای کردن ایران است! از اظهارات بنت در مورد رئیسی میتوان دریافت که وی در دو خط موازی در برابر ایران حرکت میکند: اول بسیج لابی صهیونیستی بویژه در داخل آمریکا برای استفاده از نفوذ آنها در راستای جلوگیری از بازگشت ایالات متحده به توافق سال ۲۰۱۵ با ایران، یا حداقل اصرار بر گنجاندن برنامههای موشکی و نفوذ منطقهای ایران در آن. دوم، تاکید بر اینکه اسرائیل در صورتی که لازم بداند، از هر وسیله ای، ولو نظامی، برای ساقط کردن برنامههای هستهای ایران و فلج کردن قدرت آن برای ساخت بمب اتمی استفاده میکند، حتی اگر مجبور شود بدون مشورت با آمریکا این کار را انجام دهد.