*چرا در این حادثه تلخ و ناگوار کسی مسئولیت را بر عهده نمیگیرد و در بررسیهای بسیاری که صورت گرفته کدام شخص یا دستگاه مقصر بوده و باید پاسخگو باشد؟ چرا همه میخواهند تقصیر را گردن راننده بیندازند.
کلانتری: این اتوبوس شرایط لازم را داشت. تنها ۲۰ روز از صدور معاینه فنیاش میگذشت. اتوبوسی بود که برای مهمانان VIP در استان از آن استفاده میشد. رانندهاش گواهینامه پایه ۱ و بیمه داشت یعنی همه مسائلی که مربوط به اتوبوس بود رعایت شده بود. این اتوبوسی بود که اگر آقای رئیسجمهوری یا معاون اول هم میآمد، آن را میآوردند. به دلیل اینکه اتوبوس مرتب و مجهزی بود و پذیرایی در آن راحت بود و شرایط کرونایی در آن میتوانست به خوبی رعایت شود. اتوبوس هیچ مشکلی نداشت و همه ضوابط فنی را داشت و چه کار میکردیم؟ خب راننده در سرازیری آمده و ترمزش خالی کرده است و تصادف اتفاقی است که افتاده است و چه مسئولیتی باید داشته باشیم؟
*این اظهارات شما با بعضی از صحبتهای خبرنگاران حاضر در این اتوبوس متفاوت است. برخی از همین خبرنگاران در هتل جلوی خود شما نشستند و گفتند که اتوبوس از همان ابتدا ترمزش کار نمیکرد و راننده با دنده ماشین را در آن پیچوخم کنترل میکرد و مشکل ترمز داشته است!
کلانتری: راننده زمانی از دنده برای کنترل سرعت استفاده کرد که ترمزش مشکل پیدا کرد و در همان زمان کمکراننده اتوبوس بلند شده و دو دقیقه قبل از حادثه به همه خبرنگاران اعلام کرده که کمربندهایتان را ببندید. این اتوبوس شرایط استاندارد که همان معاینه فنی بود را داشت.
*خبرنگاران میگفتند بعضی از صندلیها کمربند نداشته است!
کلانتری: این اتوبوس کمربند ایمنی داشته و همه خبرنگاران کمربندشان را بسته بودند، کمکراننده هم دو دقیقه قبل از تصادف از آنها خواسته که کمربندهایشان را ببندند و همه اینها را پلیس تحقیق کرده است. اتوبوس از پلیسراه عبور کرده و مهر تأیید را گرفته است. آقایان میگویند چرا از جاده فرعی رفتید؟ خب سد و تونل در جاده فرعی بود. در جاده اصلی نبود. همیشه هم میرفتیم و یکی از دلایل انتخاب این اتوبوس این بود که همیشه از این مسیر تردد میکرد و راننده به منطقه آشنایی داشت. این اتوبوس برای مهمانان وی آی پی بود. این اتوبوس را از کارخانه سیمان گرفتیم.
* گفته میشود که چون اتوبوس رایگان بود، آن را گرفتید؟
کلانتری: اینطور نیست. در آنجا همه واحدهای تولیدی، ستاد احیاء را کمک میکنند و کارخانه سیمان اتوبوس را اجاره کرده و اتوبوس مدیران کارخانه سیمان بود.
ایسنا: اتوبوسی که ۱۵ سال از ساخت آن میگذرد، چطور ممکن است همه امکاناتش کامل و برای برگزاری چنین تور رسانهای مناسب باشد؟
کلانتری: این اتوبوس اگر امکاناتش کامل نبود، نباید به آن معاینه فنی میدادند.
*البته درباره معاینه فنی و نحوه صدور آن نیز ابهاماتی مطرحشده، آن را زیر سؤال میبرند و گفته میشود که صوری بوده است. نظر شما دراینباره چیست؟
کلانتری: به هر صورت وقتی راننده یک اتوبوسی به شما میگوید که من معاینه فنی دارم و به مرکز صدور هم مراجعه میکنید و استعلام میگیرید و این معاینه فنی تأیید میشود، چه باید کرد؟ اتفاقی است که افتاده است!
*با توجه به بروز این حادثه ناگوار و تلخ آیا فکر نمیکنید که باید برای تورهای رسانهای دیگر شرایط بهتری را برای خبرنگاران در نظر بگیرید تا با تعریف پروتکلهایی جلوی بروز چنین حوادثی را برای همیشه بگیرید؟
کلانتری: به نظر من وزارت ارشاد باید به صورت کلی ضوابط و پروتکلهایی را برای خبرنگاران به عنوان پروتکلی برای اعزام خبرنگاران اعلام کند تا همه دستگاهها موظف به اجرای آن شوند.
*آیا شما با هیچکس از متولیان برگزاری این تور رسانهای برخوردی کردهاید؟
کلانتری: هماکنون دادگاه در حال بررسی است و متولیان برگزاری این تور رسانهای دیروز در ارومیه در دادسرا بودند و از پلیسراه تا مدیر محیطزیست، کارخانه سیمان، ستاد احیاء و مدیر پروژه همهشان را برای بازجویی احضار کرده بودند و باید منتظر باشیم، ببینیم چه میگویند و نتیجه به کجا خواهد رسید؟
*اگر شما تخلفی را در این زمینه مشاهده کنید و به شما تخلف برخی در بروز این حادثه ثابت شود، با آنها برخورد خواهید کرد؟
کلانتری: قطعاً اگر تخلفی شده باشد، برخورد خواهد شد.
*انتقاداتی به نحوه بازدید شما شده بود و خبرنگاران و مردم گفته بودند که نحوه نشستن شما و برخوردتان درست نبود و اینطور به نظر میرسید که برای شما مهم نیست که این اتفاق افتاده است.
کلانتری: این حرفهای مزخرف چیست که زده میشود؟ ما ساعت ۴۵ دقیقه بامداد از بیمارستان به هتل رسیدیم و بندگان خدا (خبرنگاران) ناهار هم نخورده بودند. گفتم چیزی بخورید و ما هم میرویم بیمارستان دنبال زخمیها. این چه حرفی است که میگویند نحوه نشستن چرا این جوری است؟ ساعت یک ربع به یک بامداد بود و همه خسته و کوفته. خانمها هم که داخل هتل خسته و زخمی بودند و من به آنها حق میدهم که عصبانی باشند. گفتیم پاشید برید دست و صورتتان را بشویید، غذا بخورید و به خودتان برسید و فردا باهم صحبت میکنیم.
*اگر در آخر نکتهای دارید، بفرمایید.
کلانتری: ما از بروز این اتفاق بارها اظهار تأسف کردیم و به خانوادههایشان هم تسلیت گفتیم و همواره پیگیر زخمیها هستیم. انشاءالله این سهنفری هم که هنوز بستری هستند و حال خوبی دارند، به زودی مرخص میشوند.
اتوبوس ترمز بریده یا نه؟
علی انصافی - رئیس اتحادیه مسافربری استان تهران- درباره این حادثه و اتوبوس موردنظر در گفتوگو با ایسنا اظهار کرد: اگر همانطور که مطرح میشود این اتوبوس فاقد صورت وضعیت بوده مسلماً معاینه فنی سکو نداشته است یعنی اگر حتی معاینه فنی را گرفته باشد، روی سکو در پایانهها از سوی مدیر فنی معاینه و تأیید نشده است.
وی افزود: سازمان محیطزیست باید از شرکت حملونقل معتبری یک دستگاه اتوبوس میگرفت تا نهتنها اتوبوسی مجهزتر و بهتر برای خبرنگاران گرفته باشد بلکه اگر از شرکت حملونقل اتوبوس میگرفتند قبل از حرکت راننده، این اتوبوس روی سکو از سوی مدیر فنی معاینه و تست میشد و تمام دستگاه آن مورد تأیید قرار میگرفت.
رئیس اتحادیه مسافربری استان تهران ادامه داد: در برخی اظهارات مطرحشده عنوان میشود ترمز اسکانیای واژگون شده خبرنگاران به اصطلاح خالی کرده و همین مسئله سبب شده تا این اتوبوس واژگون شود اما باید گفت اتوبوسهای اسکانیا اگر شلنگ ترمزشان پاره شود یا به اصطلاح ترمزشان ببرد، چرخهای این خودرو قفل میشود و دیگر چنین اتفاقاتی نمیافتد اما احتمالاً ریتاردر خودرو (ترمز کمکی) با مشکل مواجه شده که چنین اتفاقی را رقم زده است.
نه تولید نه واردات اتوبوس
وی تصریح کرد: مشکل اصلی در این زمینه، نبود زیرساختهای مناسب مانند جاده و عدم نوسازی ناوگان حملونقل عمومی است چراکه در حال حاضر متوسط عمر اتوبوسهای بین شهری در ایران ۱۰ تا ۱۵ سال است و نهتنها کارخانههای سازنده داخلی، اتوبوس تولید نمیکنند بلکه اجازه واردات هم به ما نمیدهند و اجازه واردات اتوبوس دست دوم سه ساله در مجلس شورای اسلامی به تصویب نرسید.
انصافی اظهار کرد: از سوی دیگر جادههای کشور مشکلات زیادی دارند و ایمن نیست. پیچهای غیر فنی در این جادهها وجود دارد که سالانه جان چندین و چند نفر از هموطنانمان را میگیرد. به عنوان مثال طی ۲۵ سال گذشته در جاده چالوس آزادراهی در حال ساخت بوده که هنوز این اتفاق به صورت کامل نیفتاده است.
رئیس اتحادیه مسافربری استان تهران اعلام کرد: مشکل دیگر در زمینه نوسازی ناوگان حملونقل عمومی این است که وقتی یک اتوبوس چهار میلیارد تومان برای راننده، مالک یا سرمایهگذار آب میخورد مسلماً کسی تمایلی برای سرمایهگذاری در این زمینه ندارد و بهتر میبیند که این پول را در بانک سرمایهگذاری کرده و بدون دردسر و نگرانی از تصادف و مسائل اینچنینی سودش را دریافت کند، اما دولت باید مانند گذشته یارانه بدهد تا نوسازی حملونقل عمومی مانند دیگر کشورها جدی شود. این اتفاق در دولت گذشته افتاده بود ۸۲.۵ درصد را دولت تقبل میکرد و بقیه آن را سرمایهگذار میداد.
وی گفت: چرا در کشورهای اروپایی ضمن نوسازی ناوگان حملونقل عمومی پنج سال است و هر پنج سال یکبار ناوگان آنها نوسازی میشود اما در ایران نهتنها این اتفاق نمیافتد بلکه سهم حملونقل عمومی را هم نمیدهند. به عنوان مثال بر اساس قانون قرار بود سه درصد از ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده را برای کمک به حملونقل عمومی اختصاص دهند اما تاکنون این اتفاق نیفتاده است.