ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه مدعی شده است که ایران درمسیر تقویت توانمندی ظرفیت سلاح اتمی خود است و ضروری است که آمریکا و ایران به توافق هسته‌ای برجام برگردند. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران هم با اشاره به این‌که رهبران سه کشور اروپایی هیچ کاری برای حفظ برجام انجام نداده‌اند، خطاب به وزیر خارجه فرانسه نوشت: «برجام به خاطر ایران زنده است و نه سه کشور اروپایی.» همچنین سه کشور اروپایی عضو برجام (انگلیس، فرانسه و آلمان) با صدور بیانیه‌ای در واکنش به آغاز فرآیند تولید اورانیوم فلزی توسط ایران نوشتند: «اگر نسبت به حفظ برجام جدی است، این فعالیت‌ها را متوقف کند و بدون فوت وقت به تعهداتش ذیل برجام بازگردد.» سازمان انرژی اتمی ایران هم به این بیانیه پاسخ داد و توضیحات فنی خود را ارائه کرد. اروپایی‌ها پس از خروج آمریکا از برجام، با رفتارهایی که ایران درزمینه کاهش تعهداتش نشان داد، علاقه‌مند بودند که برجام را حفظ کنند. علی‌رغم این‌که هم اتحادیه اروپا و هم دبیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفته‌اند که ایران از تعهداتش در برجام تخطی کرده است، اما بااین‌حال میل اتحادیه اروپا این است که همین برجام به‌اصطلاح نیمه‌جان را هم حفظ کند؛ چراکه تنها راه نظارت بر عملکرد هسته‌ای ایران همین برجام فعلی است؛ اما این برجام فعلی احتمالا به همان صورت گذشته، یعنی برجام اوبامایی (سال 2015) باقی نخواهد ماند. منتها اروپایی‌ها تلاش می‌کنند ایران را در همین حد نگه‌دارند تا بایدن که کارش را از این هفته آغاز خواهد کرد، از مشکلات داخلی اولیه رها شود و برای مذاکره با ایران اعلام آمادگی کند. ولی شواهد و قرائن نشان می‌دهد که برجام اوباما دیگر پاسخگوی انتظارات غرب نیست، یعنی ایران بایستی برای یک برجام جدید با پیشنهادهای جدیدی که از طرف آمریکا و اروپایی‌ها ارائه خواهد شد، خود را آماده کند. این‌که مسئولان کشور می‌گویند «اگر آن‌ها به تعهداتشان برگردند، ما هم به تعهداتمان برمی‌گردیم»، یک دیدگاه خوش‌بینانه است؛ یعنی برجام گذشته که فقط روی فعالیت‌های هسته‌ای متمرکز بود، دیگر در عمل برای غربی‌ها قابل‌اجرا نیست؛ زیرا اکنون با توجه به شرایط جدید ژئوپلیتیکی خاورمیانه، ورود اسرائیل به منطقه خلیج‌فارس و انتظار شیخ‌نشین‌های حاشیه خلیج‌فارس و مخصوصاً عربستان برای دخالت در مذاکرات ایران و آمریکا، این موضوع هم برای آمریکا مشکل ایجاد خواهد کرد و هم برای ایران مشکل‌ساز خواهد شد. اگر قرار باشد ایران در نقطه صفر یعنی همان برجام اولیه باقی بماند، احتمالاً چالش‌های بین ایران و طرف‌های برجام حل نخواهد شد. مذاکرات برجام دوم بسته‌ای را در برابر ایران قرار خواهد داد که شامل فعالیت‌های موشکی، حقوق بشر و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران خواهد بود. از طرفی ادامه وضعیت کنونی ازنظر اقتصادی و معیشتی برای مردم، غیرقابل‌قبول است، زیرا فشار تحریم‌ها شرایط دشواری را برای زندگی مردم ایجاد کرده است؛ بنابراین ایران باید در سیاست‌های داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی خود تغییراتی در پیش بگیرد. البته به‌نظر می‌رسد دولت هم به این نتیجه رسیده‌است که وضعیت باید بهبود پیدا کند. این موضوع از گفته‌های دستگاه دیپلماسی پیداست که ایران چراغ سبز به انجام مذاکره به‌شرط برداشته شدن تحریم‌ها نشان می‌دهد. از طرفی باید بدانیم که اگر ایران تعهدات برجامی خود را به‌کلی زیر پا بگذارد و آن‌گونه که اخیراً یک عضو هیئت‌رئیسه مجلس گفت بازرسان آژانس را اخراج کند، ممکن است مکانیسم ماشه فعال کند و شورای حکام پرونده ایران را به شورای امنیت ارجاع دهد که این فرایند می‌تواند آثار تحریم‌های لغوشده در قالب قطعنامه 2231 را برگرداند. بنابراین راه مناسب پیش روی ایران این است که مذاکره کند و ضمنا تغییراتی در سیاست خارجی‌اش ایجاد کند. به‌هرحال به نظر می‌رسد با توجه به اظهارات اخیر آقایان ولایتی و ظریف، تصمیماتی به وجود آمده که تغییراتی در وضعیت فعلی ایجاد شود. شکی نیست که اگر بخواهیم صرفا در برجام اوبامایی باقی بمانیم، اتفاقی نخواهد افتاد. یعنی باید امتیاز بدهیم و امتیاز بگیریم. نگارنده مدت‌هاست که در همه مصاحبه‌ها و یادداشت‌هایش تأکید می‌کند که راهی کم‌هزینه‌تر از مذاکره وجود ندارد تا وضع کشور بهبود یابد و منافع ملی تأمین شود و زندگی مردم بهتر شود.