شی جینپینگ، رئیسجمهوری چین اعلام کرده که در اهداف برنامه فقرزدایی تا پایان ۲۰۲۰، «یک پیروزی مهم» بهدستآمده و در همین حال تأکید کرده که برای منسجم کردن دستاوردها در «جنگ با فقر» باید کارهای بیشتری صورت گیرد. رهبر چین اوایل دسامبر اعلام کرد که کشورش توانسته به هدف درازمدت خود در از بین بردن «فقر مطلق تا پایان سال ۲۰۲۰» و «جنگ با بزرگترین وجدیترین نبرد علیه فقر در تاریخ بشر» که دنیا را تحت تأثیر قرار داده، دست یابد. شی جینپینگ، در اجلاس کمیته دائمی دفتر سیاسی (پولیتبورو) حزب حاکم کمونیست که مهمترین نهاد قدرتمند حزب است گفت چین در طول ۸ سال مبارزه دائم توانسته کل جمعیت فقیر روستایی را از تنگدستی نجات داده و نزدیک به ۱۰۰ میلیون نفر بر فقر فائق آمدهاند. کاهش فقر بخش مهمی از برنامه شی جینپینگ، برای تبدیل چین به یک کشور مدرن سوسیالیست بوده و غالباً از آن برای توجیه حزب کمونیست چین و نیز مشروعیت سیاسی شخص او استفادهشده است. رهبر چین در سخنرانی خود گفت از سال ۲۰۱۲ حزب کمونیست برای کاهش فقر اولویت قائل شده و در این راستا از «مزایای سیاسی» نظام سوسیالیستی کشور استفاده کامل کرده است. ولی او خاطرنشان کرد که هنوز باید اقدامات بیشتری صورت گیرد و در مورد احتمال فقیر شدن دوباره مناطق روستایی هشدار داد. ازجمله برنامه کاهش فقر در کشور، نجات ۷۰ میلیون جمعیت روستایی از فقر مطلق تا سال ۲۰۲۰ بود.
نجات از فقر مطلق
تاکنون مبارزه چین متمرکز بر از بین بردن فقر بیشازحد بوده. خط فقر با مقیاس پایینی تعیینشده و هنوز فقر نسبی گستردهای وجود دارد. خط فقر مطلق چین بر اساس درآمد سرانه ۴هزار یوآن (معادل ۶۰۸ دلار یا حدود روزانه یک دلار و ۵۲ سنت) است و هنوز با درآمد روزانه یک دلار و ۹۰ سنت که محاسبه بانک جهانی برای خط فقر مطلق برای تمام دنیاست، فاصله دارد. فقر نسبی موقعی است که میزان درآمد ۵۰ تا ۶۰ درصد کمتر از درآمد یک خانوار متوسط باشد؛ و بهاینترتیب شخص نتواند قدرت خرید چیزی بیشتر از احتیاجات اساسی را داشته باشد. خبرگزاری شینهوا مینویسد دفتر سیاسی حزب کمونیست چین در اجلاس اخیر خود همچنین اذعان کرد که چین هنوز با «توسعه نامتعادل و ناکافی» و نیز «وظیفه شاق انسجام و تعمیم موفقیتهای کاهش فقر» مواجه است. این خبرگزاری پیشتر به نقل از شیا جنگشنگ، معاون مدیر گروه رهبری، اعلام کرده بود که از تاریخ ۳۱ دسامبر جاری تا اوایل سال ۲۰۲۱، گروه رهبری برای تضمین نتایج پایدار کاهش فقر و نیز افشای ادعاهای نادرست و یا اغراقآمیز در مورد فقرزدایی، برنامه سرشماری خانوارها را در ۸۳۲ شهرستان انجام خواهد داد. در اجلاس پارلمان چین که با تأخیر در ماه مه برگزارشده بود، لی که چیانگ، نخستوزیر گفت در چین حدود ۶۰۰ میلیون نفر با درآمد ماهانه کمتر از هزار یوآن (معادل ۱۴۰ دلار) زندگی میکنند که بسیاری از آنان در شهرها ساکناند. این اظهارات باعث مطرحشدن این بحث شد که آیا چین میتواند تا سال ۲۰۲۰ به اهداف خود در ارتباط با فقرزدایی نائل شده و یک جامعه نسبتاً مرفهی ایجاد کند؟ اپل دیلی، یک روزنامه غیردولتی چاپ هنگکنگ که اغلب بهشدت از پکن انتقاد میکند، ادعا کرده که مردم در پذیرفتن بعضی از اخبار دولتهای محلی راجع به موفقیت در کاهش فقر، تردید دارند.
گام احتمالی بعدی؟
طبق اهداف توسعه اجتماعی و اقتصادی برای چهاردهمین برنامه پنجساله ۲۰۲۱-۲۰۲۵ که حزب کمونیست چین آن را پیشنهاد کرده بود و در فوریه گذشته اعلام شد، از سال ۲۰۲۰ ابعاد مبارزه با فقر و کمکهای مالی از «سطح جنگی» پایین آمده و به سطح «عادی» خواهد رسید. در فاصله سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵ که «دوره انتقالی» است، چین توجه خود را بر حفظ نتایج کاهش فقر متمرکز میکند که عمدتاً از طریق «احیاء مناطق روستایی» و نیز برنامههای اقتصادی، اجتماعی، کشاورزی، صنعتی، اشتغال، آموزش حرفهای، انجام عملیات زیربنایی و حفظ محیطزیست خواهد بود. در مناطق دورافتاده، دهکدههای مدرن خودکفا ایجاد خواهد شد تا از طریق گردشگری، بومشناسی، فرهنگ، هنر، تجارت الکترونیکی و سایر فعالیتهای ابتکاری بتوانند درآمد داشته باشند. دولت قول داده که برای جلوگیری از فقر مجدد، کمکهای مالی به خانوادههای مستمند و نیز برای پیشبرد عمران محلی، ادامه خواهد یافت. روزنامه دولتی انگلیسیزبان گلوبال تایمز به نقل از کارشناسان چینی از احتمال یکپارچه شدن برنامههای کاهش فقر در روستاها و شهرها از سال ۲۰۲۰ به بعد، خبر داده است.