فشار تحریم
مرتضی افقه، عضو هیئتعلمی دانشگاه اهواز، گفت: کسانی که ادعا داشتند تحریمها ورقپارهای بیش نیست و آنها که مدعی بودند بدون رفع تحریمها، دولتها خواهند توانست از این بنبست خارج شوند، اکنون باید توضیح دهند چرا به این وضعیت بد رسیدهایم. باید دولتها و کسانی که مدعی بودند با افزایش هزینهها ازجمله نرخ بنزین و ارز، بدون ایجاد تورم میتوان کشور را به سمت توسعه هدایت کرد، آنها امروز هم دوباره فعال شدند و دولت را تشویق میکنند به افزایش قیمتها. کاری که دولتها هم از سال ۹۷ تا به امروز باوجود تغییر سه رئیسجمهور از آن دست برنداشتهاند.
کسری بودجه
افقه گفت: اعمال تحریمها از سال ۹۷ تاکنون باعث شده تا ارز حاصل از فروش نفت کاهش یابد و دولت در تأمین هزینهها دچار مشکل شود. تأمین کسری دو راهحل دارد، یکراه اینکه بخشی از هزینهها کاسته شوند یا باید درآمدهایی برای جایگزینی با درآمدهای نفتی پیدا شود. دولت اغلب راه دوم را برگزیدند و بهجای درآمدزایی پایدار، دست خود را در جیب و سفره مردم بردند. دولت اگر در پی جایگزینی درآمد است باید از طریق نظام مالیاتی و با اخذ مالیات از دانهدرشتها، سوداگران و برندگان وضع موجود، جایگزینی پایدار پیدا کند.
سیاهچاله فقر
افقه گفت: خوشبینانهترین برآوردها از فقر ۳۰ تا ۳۶ درصد جمعیت است. صدها هزار نفر امروز، آنقدر درآمد ندارند که بتوانند فقط غذای لازم را بخورند. سیاهچاله فقر را سیاستهای دیروز به وجود آوردهاند. برخی محاسبات نرخ فقر را معادل ۳۶ درصد برآورد کردهاند. یعنی از هر سه ایرانی حداقل یک نفر در تأمین هزینههای خود در مضیقه است.
8 سال فشار تحریم
عضو هیئتعلمی دانشگاه اهواز با یادآوری اینکه ۸ سال است کشور زیر فشار تحریم قرار دارد، ادامه داد: در این ۸ سال به بحران تولید دچار شدیم، دچار فساد و اختلاس شدیم و در این مدت با تورمی بیش از ۳۰ درصد و رشد پایین یا منفی دستوپنجه نرم کردیم. این فشار درنهایت سفره مردم را کوچک کرده که دیگر پنهان شدنی نیستند. وی هشدار داد: دولت اگر از طریق حذف هزینههای زائد و اصلاح نظام مالیاتی بهنحویکه دانهدرشتها بار مالیات را بر دوش بکشند، به کسری بودجه خود خاتمه ندهد، و همچنان به جان سفرههای ملت بیافتد، وضعیت از این نیز بدتر خواهد شد.
نرخ منفی رشد اقتصادی
آخرین آمار رسمی از تورم سالانه بیش از ۳۸ درصد و تورم نقطهای بیش از ۴۸ درصد تا پایان مهرماه خبر میدهند. همچنین برآوردهای بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول هم از تورم بیش از ۴۰ درصد خبر میدهند. درعینحال نرخ رشد اقتصادی سهماهه نخست هم منفی شده و همه ارزیابیها و برآوردها احتمال رکود اقتصادی در ۱۴۰۴ را محتملترین حالت، میدانند. افقه گفت: جنگ ۱۲ روزه و سه کشور اروپایی با اجرای مکانیسم ماشه، تیر خلاص را به برجام زدند. این اتفاقات تأثیرات چشمگیری بر شاخصهای کلان اقتصاد ما خواهند داشت. اگر تا پایان سال تنشهای خارجی کنترل نشود، مذاکراتی مؤثر در رفع تحریم رخ ندهد و این فضای جنگی که اسراییل ساخته کاهش نیابد، سال ۱۴۰۴ با تورم بیش از 50 درصد به پایان برسد و رشد اقتصادی هم با شدتی بیش از نرخ منفی ۰.۳ درصد که برای بهار امسال اعلامشده به سمت رکود برود.