ستاره صبح، فائزه صدر: روز گذشته علیرضا رئیسی، معاون وزارت بهداشت در بخشی از نشست خبری خود درباره مسمومیت‌های ناشی از مصرف الکل اعلام کرد: «آمار واقعی مسمومیت‌های الکلی در کشور چند برابر آمار مراجعه کنندگان به اورژانس است، زیرا بسیاری از افراد به دلیل ترس به مراکز درمانی مراجعه نمی‌کنند.» رئیسی در ادامه افزود: «افرادی که از الکل معمولی استفاده می‌کنند، کمتر به اورژانس مراجعه می‌کنند، بنابر این تعداد واقعی مصرف کنندگان بسیار بیشتر از آمار مراجعه کنندگان است.» آمار مصرف الکل در جامعه با فشار اقتصادی، بحران سیاسی و اجتماعی و افزایش اختلالات روانی ارتباط دارد. از این رو ستاره صبح در گفت و گو با امان الله قرائی مقدم، استاد دانشگاه و جامعه شناس از منظر علم جامعه شناسی به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می‌خوانید:
امان الله قرائی مقدم با تشریح نسبت میان مشکلات اجتماعی و سوء مصرف الکل گفت: براساس تئوری کورت لوین درام آی تی و دهه 40 و همچنین نظری که من در دهه 80 درباره میدان نیرو مطرح کردم، میدان زندگی برای کشیده شدن افراد به سمت انواع آسیب‌های اجتماعی از جمله مصرف مشروبالت الکلی مساعد است.
قرائی مقدم افزود: عواملی که موجب بروز انواع آسیب‌های اجتماعی از جمله مصرف الکل می‌شوند متعدد است و از جمله آن‌ها می‌توان به خانواده، عامل بد سرپرستی، بی کاری، نارضایتی سیاسی، بدبینی نسبت به آینده، کاهش اعتقادات و باورهای دینی و... اشاره کرد. اما آنچه در این فهرست از همه سنگین‌تر، بدتر و مؤثرتر است؛ غم افزایی است. محدودیت‌ها، محرومیت‌ها و ناراحتی‌هایی که در جامعه وجود دارد و تشدید می‌شود محرکی برای مصرف الکل است.
وی در ادامه گفت: مصرف سیگار، الکل یا مواد مخدر در شرایط بحران، به منظور فرار از واقعیت‌های تلخ اجتماعی است. در چنین وضعیتی تنها امید و شادی است که می‌تواند نجات بخش باشد.
این جامعه شناس ضمن انتقاد از بی توجهی به نشاط اجتماعی تاکید کرد: نبود شادی و نشاط معمولاً توسط سیاست گذار دست کم گرفته می‌شود. موسیقی و برنامه‌های طنز سهم بزرگی در زدودن غم از جامعه دارند. متاسفانه صدا و سیما فیلم‌ها و سریال‌هایی پخش می‌کند تا چینش و نوع گویندگی خبر غم افزایی کند. اخبار ما پر است از خبر شهادت و اعلام آمار مرگ و میر کودکان در جنگ‌ها که به شکلی بی رقیب ناامیدی از آینده را در اذهان عمومی تقویت می‌کند. همین یک مورد کافی است که زوج‌های جوان را از فرزند آوری منصرف کند.
وی گفت: از سویی در سال‌های اخیر میزان نارضایتی و قهر سیاسی در کشور ما بالا رفته است. این موضوع را در کنار سابقه مصرف مشروبات الکلی در ایران قرار بدهید. متاسفانه عدم شفافیت در بازار مصرف الکل، قاچاق و جولان مشروبات الکلی دست ساز و غیر استاندارد به آسیبی که این پدیده به مردم می زند دامن زده و دایره بحران را تشدید کرده است.
این استاد جامعه شناسی با تاکید بر لزوم تغیر فضا از ناامیدی به سمت امیدواری گفت: فضای حیاتی یعنی محیطی که ما آنجا زندگی می‌کنیم، وقتی فضای حیاتی عوض شود، عواملی که ما را در آن فضا به کار درست یا غلط ترغیب می‌کردند نیز تغییر خواهند کرد. یعنی از راه حل‌ها تغییر فضا است یعنی حرکت از فضای ناامیدی به سمت فضای امیدواری. یا حرکت از فضای مشکلات اقتصادی به فضای توانگری. وقتی امکان تغییر فضای حیاتی وجود ندارد، ناامیدی تشدید می‌شود.
وی در ادامه متذکر شد: وقتی شرایط خوبی در جامعه وجود ندارد، اتفاقاً افراد آگاه و تحصیلکرده زودتر متوجه مشکلات و کمبودها می‌شوند. از این رو میزان مصرف الکل در میان این قشر قابل توجه است. چون این گروه درک اجتماعی بالایی دارند و شاید زودتر و کاملتر از افراد عادی متوجه وخامت شرایط شوند. افراد آگاه زودتر سیگنال‌های منفی‌ای که از آینده می‌رسد را دریافت می‌کنند. حتی می‌توان گفت رنج طبقه متوسط تحصیلکرده از تورم و افزایش گرانی بیشتر است.
امان الله قرائی مقدم در پایان گفت و گو اظهار داشت: اگر آقایان نگران افزایش مصرف الکل در جامعه هستند، بخاطر وضعیتی که به وجود آورده‌اند نیز اظهار نگرانی کنند! اگر چه سوء مصرف الکل مشکلی جهانی است، ولی مصرف کنندگان الکل در جهان از مشروبات الکلی استاندارد استفاده می‌کنند، متاسفانه در داخل ایران آسیبی که اعتیاد به الکل به مصرف کنندگان می زند از دو منظر اعتیاد و مسمومیت قابل توجه است. در کنار آسیب‌هایی که اعتیاد به الکل به دنبال دارد، مصرف مواد الکلی دست ساز و غیر استاندارد به سلامتی مصرف کننده آسیب می زند. آمار مسمومیت، از دست دادن بینایی و مرگ به دلیل مصرف مشروبات الکلی دست ساز در کشور بالا است.