علی موسوی خلخالی-روزنامه نگار
این روزها روابط اروپا و امریکا شکراب است. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده به صراحت گفته که اروپا طی چندین دهه گذشته از امریکا بهرهکشی میکرده و اکنون آن دوران تمام شده است. او اتحادیه اروپا را به چالش کشیده و گفته که این اتحادیه تشکیل شده است تا امریکا را تضعیف کند. او همچنین به خروج امریکا از ناتو تهدید کرده است. این مساله سبب شده است تا روابط اروپا و امریکا تیره شود. روابط اقتصادی امریکا و اروپا بالغ بر یک تریلیون دلار در سال است. دولت امریکا قصد دارد تعرفه های سنگینی را بر محصولات اروپایی به ویژه در صنعت خودرو وارد کند، این موضوع نیز بر شدت اختلافات دو سوی آتلانتیک افزوده است.
در این بحبوحه، تنشهای ایران و امریکا مجددا سیر صعودی به خود گرفته است و امریکاییها اظهارات تنشزایی علیه ایران بیان میکنند اگرچه رئیس جمهوری امریکا همزمان با تهدید از آمادگیاش برای مذاکره نیز دم میزند. ایران هم در پاسخ به این رفتارها دائما تکرار کرده است که زیر بار فشار حداکثری و تهدید به انجام هیچ گونه گفت وگو و مذاکرهای حاضر نیست. در یادداشت قبل اشاره شد که چرا شرایط برای مذاکره میان ایران و امریکا فراهم نیست و ما نمیتوانیم با امریکاییها به نتیجهای برسیم و هر آنچه در این باره گفته میشود صرفا آرزوهایی است که با واقعیتهای موجود همخوانی ندارد.
در این میان و در بحبوحه تنشهای امریکا و اروپا، مذاکرات ایران و اروپا نیز آغاز شده است و تا کنون دو طرف چهار دور مذاکره کردهاند. این موضوع سبب شده است تا عدهای بگویند که ایران به جای مذاکره با امریکا با اروپا گفت وگو کند و با آن به تفاهم برسد. حداقل نتیجه این کار این است که سه کشور اروپایی مکانیسم ماشه را فعال نخواهند کرد یا آن را به تعویق خواهند انداخت. حتی برخی از کارشناسان میگویند که فعال کردن مکانیسم ماشه در راستای منافع اروپا نیست و اروپاییها قانع شدهاند که از مکانیسم ماشه نمیتوانند به عنوان ابزاری علیه ایران استفاده کنند. این خوشبینی در حالی بیان میشود که طی سه ماه اخیر اروپا فشارها را علیه ایران تشدید کرده، مراکز اسلامی ایران در آلمان و سوئد با سابقه چندین دهه فعالیت، تعطیل شدهاند و پروازهای هواپیمای جمهوری اسلامی ایران به کشورهای اروپایی ممنوع شده است. حتی آلمان و فرانسه به شرکتهای هواپیمایی خصوصی ایرانی اجازه برقراری پرواز به پایتختهایشان را ندادهاند.
روابط ایران و اروپا نزدیک به سه سال است که رو به تیرگی گذاشته است. حوادث اعتراضی سال ۱۴۰۱ در ایران مواضع آنها را علیه تهران تندتر کرد، تا آنجا که مقامات ارشد اروپایی چنان اظهارات شدیداللحنی را علیه ایران بیان میکردند که تا آن موقع سابقه نداشت. از سوی دیگر اتهام ارسال تسلیحات ایرانی به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین نیز اروپاییها را به شدت خشمگین کرده و اگرچه تا کنون سند متقنی ارائه ندادهاند و حتی ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین که دائما ایران را به ارسال تسلیحات به روسیه متهم میکرد، اذعان کرد که هیچ مدرکی دال بر ارسال موشکهای بالستیک از ایران به روسیه به دست نیامده و ایران هم بارها بر بیطرفی خود در جنگ اوکراین تاکید کرده و در مجامع بینالمللی نیز در پروندههای مربوط به جنگ اوکراین رای ممتنع داده، اما با این حال اروپاییها همچنان بر ادعای خود اصرار دارند و دائما در حال متهم کردن ایران هستند.
برگرفته از: دیپلماسی ایرانی