کتاب «رویدادنگار تاریخ ایران: از آغاز تا ۱۳۸۴ ش» نوشته احسان یارشاطر با ترجمه سیدمحمدحسین مرعشی منتشر شد. کرونولوژی تاریخ ایران، یک گستره فراگیر از تحولات فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است که در مدت ده‌ها قرن شکل گرفته است و طی این روزگاران، این سرزمین به عنوان یک مرکز فرهنگی و تمدنی تأثیرگذار بر منطقه و جهان شناخته می‌شده است.
احسان یارشاطر در این کتاب مدخل‌هایی را برگزیده که نشان‌دهنده نگاه او در شکل‌گیری حوزه تمدن ایرانی است. او در تبیین تاریخ ایران تا انقلاب مشروطه برای تحولات سیاسی و دیپلماتیک اهمیت فراوانی قائل است اما پس از آن، به مردم و شخصیت‌های فرهنگی، توجه بیشتری نشان می‌دهد.
احسان یارشاطر در مجلد سیزدهم ایرانیکا، در بخش تاریخ ایران مقاله‌ای با عنوان «رویدادنگار تاریخ عمومی ایران» نوشته است. این رویدادنگاری، تاریخ عمومی ایران را از ۱۰۰ هزار سال پیش (دوران پارینه سنگی) تا ۲۰۰۵ میلادی دربرگرفته است.
در این مقاله به رویدادهای سیاسی و اجتماعی و عمدتاً تاریخ معاصر ایران، حوادث انقلاب و تحولات آن و به ویژه ایران‌شناسان غربی و سیاحان خارجی از قرن پانزدهم تا قرن حاضر و آثار آن‌ها توجه خاصی شده است.
رویدادنگاری در اصل بر اساس سال میلادی تنظیم شده است: پیش از تاریخ میلادی و پس از آن. در ترجمه فارسی علاوه بر تاریخ میلادی، تاریخ هجری قمری و هجری شمسی نیز به آن افزوده شده است.
تاریخ‌گذاری‌های این رویدادنگاری تا ابتدای هجرت، مطابق صورت اصلی آن، تاریخ میلادی است که همانند این مثال تنظیم شده است: بقایای زندگی غارنشینی در کوه‌های زاگرس غرب ایران، حاکی از سکونت انسان در دوره پارینه سنگی میانه در این منطقه است.
اما از آغاز هجرت در کنار تاریخ‌های میلادی، تاریخ هجری قمری نیز به آن افزوده شده است. همچنین پس از فتح تهران به دست رضاخان از تقویم هجری شمسی استفاده شده است. این کار به دلیل استفاده از این تاریخ‌گذاری در متون فارسی و اسناد انجام شده است.
این رویدادنگار، اتفاقات مهم و عمده تاریخ و ماقبل تاریخ ایران را، از روزگاران کهن تا سال ۱۳۸۴ ش (۲۰۰۵ م)، ثبت کرده است. چهره‌های سیاسی، شخصیت‌هایی مانند شاعران، نویسندگان، هنرمندان، همچنین ایران‌شناسان، همراه با اشاره‌ای به آثار مهم آن‌ها، نیز یاد شده‌اند. در واقع، این کتاب دربردارنده تاریخچه توسعه ایران‌شناسی در سراسر جهان نیز هست.
تعدادی از سالیابی‌ها (مانند تاریخ زرتشت یا تاریخی که هخامنشیان از تقویم زرتشتی اقتباس کردند و یا تاریخ مرگ مانی پیامبر)، اختلاف وجود دارد. افزون بر این باید یادآور شد که هر سال اسلامی، در بیشتر موارد، در دو سال متوالی مسیحی قرار می‌گیرد و بالعکس. بدین سبب، هرگاه، ماهِ رویداد مشخص نبود، برای سهولت کار، یکی از دو سال (معمولاً سال اول) انتخاب شده، اما در صورت مشخص بودن ماه، تبدیل دقیق تاریخ انجام گرفته است. از این‌رو، در برخی موارد، ممکن است یک سال اختلاف دیده شود که به انتخاب سال اول یا دوم بستگی دارد.
کتاب «رویدادنگار تاریخ ایران: از آغاز تا ۱۳۸۴ ش» نوشته احسان یارشاطر با ترجمه سیدمحمدحسین مرعشی در ۲۱۴ صفحه، شمارگان ۷۷۰ نسخه و قیمت ۲۹۵ هزار تومان از سوی نشر نامک منتشر شد.