با توجه به اینکه زمزمه سهم خواهی شنیده می شود، نظرتان در رابطه با شیوه انتخاب وزرا در دولت چهاردهم و چالش های مسعود پزشکیان در این رابطه چیست؟
روال انتخاب وزرا همیشه پر حاشیه بوده، وزرا باید از مجلس رای اعتماد بگیرند درحالیکه پیش از این مرحله رییس جمهور با چالش سهم خواهی و وزرای سفارشی روبرو است.
سهم خواهی پدیده ای آشناست تاجاییکه بعد از انتخابات ریاست جمهوری تکاپوی برخی اشخاص، سازمان ها و گروه های سیاسی شروع می شود و در پیروزی رییس جمهور منتخب نقشی داشته باشند یا نه، در صدد تحمیل شخصیت مورد نظر خود به وزارت یا دیگر مدیریت های کلان بر می آیند.
از نظر برخی جریان ها و شخصیت ها این سهم خواهی مشروع است و آن حق را برای خود محفوظ می دانند. تا امروز اینچنین بوده و از مرحله اول انتخابات، شخصیت های سیاسی به طور سفارشی با توصیه، نامه و نفوذ رد صلاحت شدند یا با روش مشابهی برای کسب پست های مدیریتی انتخاب شدند. این روش نسبتی با شایسته سالاری و شفافیت ندارد. اگر آقای پزشکیان دغدغه فساد ستیزی و شفافیت دارد، در همین مرحله و در قدم اول با سهم خواهی جریان های سیاسی و گروه ها و شخصیت ها مقابله کند.
مناسبترین گزینه وزارت کیست؟ اگر دست رییس دولت در انتخاب وزرای کابینه اش باز باشد، بهترین گزینه چه کسانی خواهند بود؟
شیوه درست انتخاب مدیران نهاد ها و سازمان ها گلچین کردن شایسته ترین افراد از درون همان مجموعه ها است که با چالش های سازمن خود آشنا باشند.
انواع شیوه های دموکراتیک برای انتخاب و انتصاب مدیران وجود دارد ولی مرحله اول ارزیابی فرد است. منتخب وزارت باید با تفکر رییس جمهور هم سو باشد و روحیه همراهی و ارتباط گرفتن موثر با اعضای دولت را داشته باشد.
وقتی کسی از تخصصی دیگر و بی ارتباط به ماموریت وزارت خانه ای وزیر آن مجموعه می شود و هیچ نزدیکی به نگاه سیاسی رییس جمهور ندارد، مشخص است سفارشی معرفی و وزیر شده است. این وزیر راه خود را می رود و راه دولت هم به سمت و سوی دیگری است مشخص است که نیروهای دولت و وزارت هم سو نمی شود و نتیجه خوبی حاصل نخواهد شد. وزیر باید شجاع باشد. وزرا و مدیران ارشد برای دفاع از منافع ملی و حقوق مردم کار می کنند، چنین کسی نباید وامدار شخصیت ها و جریان های سیاسی باشد که در سایه نشستهاند. وزیر که نباید در برابر تهدید و تشر بلرزد.
وزیر ناکارآمد نتیجه سهم خواهی و بی توجهی به شایسته سالاری است. می بینیم در دولتی وزارتی که در ارتباط نزدیک با توسعه اقتصادی است، سکانداری دارد که مبانی توسعه را نمی داند. هدف اش توسعه نیست، تصمیماتش در مسیر توسعه نیست و یا به طور کلی با توسعه مخالف است!
وزرا و مدیران ارشد باید در درجه ای از پاکیزگی و سلامت باشند که زندگی آن ها قبل و بعد از وزارت هیچ فرقی با هم نداشته باشد. افراد خانواده آن ها بعد از وزارتشان در دولت جذب نشده باشند. خانواده آنها مثل مردم عادی جامعه زندگی کنند و اخبار مربوط به فرزندان دو تابعیتی، تخلفات، تجمل و زندگی تشریفاتیشان برای دولت حاشیه درست نکند.
وزارت ممکن است بستر مساعدی برای رانت جویی و بهره برداری گروهی از امکانات و فرصت ها باشد. کسی که رسیدن اش به وزارت بر طبق روندی شفاف صورت نگرفته و با سهم خواهی در این موقعیت حساس قرار گرفته است در ادامه بستر ساز فساد و رانت جویی در آن مجموعه خواهد بود.
با توجه به انتقاد رییس جمهور منتخب از رویه های جاری در دولت پیشین، در این مرحله چه اقداماتی می تواند تفاوت نگاه سیاسی دولت چهاردهم به اداره کشور را نشان بدهد و برجسته سازد؟
آقای پزشکیان باید وزرا و مدیران ارشد را موظف کند در ابتدای کار تعهد کتبی بدهند که اموال خود را قبل و بعد از دوره خدمت معرفی خواهند کرد.
وزرا باید تمام خدمات، اقدامات و هزینه کرد وزارت را به طور شفاف به جامعه اطلاع دهند. در دولتی که ادعای فساد ستیزی دارد، قرارداد محرمانه معنا ندارد.
وزیر باید در حوزه کاری اش مجموعه خود را ارتقا دهد و در غیر این صورت پاسخگو باشد و تاوان بدهد. عباراتی نظیر نزدیک بودن به قله، ایستادن در اوج و جلو زدن از کشور های منطقه و ... حتی در سخنرانی های انگیزشی هم خریدار ندارد.
وزرا به طور شفاف با انتشار شاخص ها و مقایسه با استاندارد های جهانی، نیک و بد اقداماتشان را نشان بدهند. وزیر باید از طریق رسانه ملی به گفت و گوی صادقانه با جامعه بنشیند و بگوید که چه کرده اند و کشور در کجا قرار دارد؟ در این صورت اگر وزیری شایستگی، صلاحیت و تخصص لازم را نداشته باشد، مردم به راحتی تشخیص می دهند و جامعه از طریق مجلس خواستار استیضاح و برکناری اش خواهد بود. نباید با توهم پیشرفته بودن کشور را به لبه پرتگاه برد و بعد از اینکه کار از کار گذشت وزیر استیضاح شود، عملکرد وزرا باید به طور شفاف زیر ذره بین باشد.